Niewiele pierwiastków w stanie wolnym odnalazło zastosowanie w kosmetyce i są to przede wszystkim: siarka, tlen, węgiel, chlor.

Siarka jest ciałem stałym barwy żółtej, nierozpuszczalnym w wodzie i reaktywnym chemicznie. Najbardziej aktywną jej formą jest siarka koloidalna i jest ona często wykorzystywana do produkcji preparatów kosmetycznych. Ma działanie przeciwgrzybiczne, przeciwpasożytnicze, przeciwtrądzikowe i przeciwłupieżowe. Stosowana jest do produkcji różnego rodzaju zasypek, maści, płynów oraz mydeł. Poza siarką koloidalną, w kosmetykach stosuje się biosiarkę, którą stanowi siarka koloidalna zawieszona w oleju rycynowym i w takiej formie stosowana jest w preparatach przeciwtrądzikowych i przeciwłupieżowych.

Kolejnym pierwiastkiem stosowanym w kosmetyce jest węgiel. Występujący w formie grafitu o barwie szaro-czarnej, służy do przyciemniania pigmentów. Natomiast węgle otrzymywanie sztucznie posiadają silne właściwości kryjące i świetnie sprawdzają się przy wyrobie kosmetyków do makijażu, m.in. kredek czy tuszy do rzęs.

Bardzo cennym pierwiastkiem w kosmetyce jest także niezbędny do życia tlen. W branży bardzo ważna jest odmiana alotropowa tlenu – ozon. Jest on gazem silnie utleniającym, dzięki czemu wykazuje doskonałe właściwości odżywcze na skórę. Wspomaga krążenie i oddychanie skóry, pomaga w usuwaniu toksyn oraz pełni ważną rolę w działaniu mechanizmów immunologicznych. Ozonoterapia wskazana jest w przypadku cery pozbawionej blasku, zmęczonej. Ponadto skutecznie wspomaga leczenie trądziku, likwidowanie blizn oraz zwalczanie cellulitu.

W kosmetyce stosuje się również złoto koloidalne. Posiada właściwości przeciwzmarszczkowe, regeneracyjne i odżywcze. Ponadto potrafi dotrzeć do głębokich partii skóry, dzięki czemu wpływa na dogłębne jej nawilżenie. Działa również antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybicznie, przez co stosowane jest także w pielęgnacji cery trądzikowej. Na powierzchni skóry tworzy film ochronny oraz błyskawicznie rozświetla, ożywia i rozjaśnia cerę. Poza szeregiem bezpośrednich dobroczynnych właściwości złota w kosmetyce, surowiec ten, zastosowany w preparatach zawierających inne składniki aktywne, wzmacnia ich przenikanie i działanie.

Tlenki metali

Pod względem chemicznym są to połączenia tlenu i innych metali. Najczęściej stosowanymi w przemyśle kosmetycznym są: tlenek cynku, dwutlenek tytanu, tlenek żelaza, dwutlenek krzemu. Większość z nich stanowi surowce bazowe w pozyskiwaniu kosmetyków mineralnych. Produkty te tworzone są poprzez wymieszanie sproszkowanych, sterylnych minerałów z pigmentami i są w pełni hipoalgericzne i bezpieczne dla skóry.

Tlenek cynku, zwany też bielą cynkową, jest białym proszkiem o wysokich właściwościach kryjących. Nie rozpuszcza się w wodzie, tworzy dyspersje. Skutecznie odbija promienie słoneczne, działając w całym spektrum promieniowania ultrafioletowego, przez co stanowi naturalny i skuteczny filtr promieniochronny. Wybiela i matowi skórę, posiada także właściwości chłonne i dezynfekujące. Stosowany jest zatem w produkcji zasypek, talków i pudrów. Kolejną cenną własnością tlenku cynku jest działanie gojące oraz lekko wysuszające. Dzięki temu produkowane są preparaty pomocnicze w leczeniu trądziku młodzieńczego. Tlenek cynku jako surowiec kosmetyczny ma postać drobnego pyłku o wielkości ziaren około 20 nm, który został poddany procesowi mikronizacji.

Dwutlenek tytanu, zwany także bielą tytanową, to biały proszek, który nie rozpuszcza się w wodzie, ale rozpuszczalny jest w tłuszczach. Stanowi najbielszy oraz najtrwalszy pigment. Rozjaśnia inne pigmenty, a także stanowi naturalny filtr ochronny przeciw promieniom UV. Wykorzystuje się go do nadawania barwy białej kremom, mleczkom i pudrom do twarzy. Stanowi też surowiec do otrzymywania perłowych cieni do powiek i lakierów do paznokci.

Kolejnym związkiem nieorganicznym, stosowanym w produkcji kosmetyków, jest tlenek żelaza. Jest to matowy pigment występujący w barwach czerwonych, żółtych i czarnych. Dzięki temu tlenek żelaza stanowi barwnik, z którego dzięki mieszaniu w odpowiednich proporcjach, otrzymuje się różne odcienie. Kiedy uzyskany odcień jest zbyt intensywny, wystarczy dodać do produktu biały pigment. Tlenek żelaza stosowany jest zatem w wielu różnych kosmetykach do makijażu.

Dwutlenek krzemu, czyli krzemionka w postaci lekkiego, pylistego proszku stanowi doskonały wypełniacz do kosmetyków, zarówno kolorowych, jak i pielęgnacyjnych. Związek ten ma barwę białą, lecz po nałożeniu na skórę jest transparentny. Silnie absorbuje nadmiar sebum ze skóry oraz wilgoć. Stanowi zatem doskonałą bazę do matujących i naturalnych pudrów wykańczających makijaż. Dodatkowo krzemionka posiada właściwość rozpraszania światła, przez co daje efekt optycznego wygładzenia, rozświetlenia cery oraz wygładzenia zmarszczek i niedoskonałości. Ponadto dwutlenek krzemu stosowany jest jako naturalna alternatywa materiału ściernego w peelingach do ciała i twarzy. Jako środek wypełniający dodawany jest też do past do zębów. W kosmetykach pielęgnacyjnych działa regeneracyjnie oraz wspomagająco w dotlenieniu skóry.

Wodorotlenki

W przypadku wodorotlenków warto wspomnieć, iż zasada sodowa i potasowa służą do wyrobu mydeł, a konkretniej są niezbędne do zobojętnienia kwasów tłuszczowych, otrzymywanych w wyniku hydrolizy tłuszczów.

Kwasy nieorganiczne

Z kwasów nieorganicznych odnajdujących zastosowanie w kosmetyce, należy wymienić kwas borowy i kwasy krzemowe. Ze względu na bakteriobójcze działanie pierwszego z nich, jest on stosowany jako konserwant, surowiec dezynfekujący, a także do zakwaszania formulacji. Natomiast kwasy krzemowe posiadają właściwości chłonne. Stosowane są do wyrobów zasypek, pudrów, jako dodatek do past do zębów oraz niektórych preparatów pielęgnacyjnych.

Sole nieorganiczne

Sole pod względem chemicznym są produktami reakcji zobojętnienia kwasu z zasad. Niektóre z nich stosowane są w przemyśle kosmetycznym. Wodorowęglan sodowy wspomaga działanie czyszczące past do zębów. Czteroboran sodowy ułatwia proces emulgacji kremów oraz ma właściwości konserwujące. Nadboran sodowy ma działanie wybielające, rozjaśniające i złuszczające. Ałuny, czyli uwodnione siarczany służą do produkcji preparatów przeciwpotnych oraz kosmetyków po goleniu.