Witamina A i jej pochodne należą do grupy najskuteczniejszych składników o aktywności przeciwstarzeniowej. Aplikowane na skórę, dobrze penetrują do naskórka, gdzie w części żywej wpływają na proliferację keratynocytów, następnie na ich prawidłowe różnicowanie, aż w końcu na zmniejszenie przylegania keratynocytów i złuszczanie martwych komórek warstwy rogowej naskórka. Dzięki temu dochodzi do wzmocnienia funkcji barierowej skóry.
Eliksir młodości
Retinol należy do grupy witamin hydrofobowych (dobrze rozpuszczających się w tłuszczach). W skórze właściwej retinol i jego pochodne stymulują proliferację fibroblastów, wytwarzanie elastyny i kolagenu typu I, III i VII oraz angiogenezę (powstawanie nowych naczyń krwionośnych). Co więcej, hamują aktywność enzymów degradujących kolagen, przez co zabezpieczają nowo powstałe włókna. Wynikiem tych procesów jest poprawa jędrności, elastyczności oraz odżywienia i nawilżenia skóry. Udowodniono, że stężenia 0,1% retinolu w kosmetykach skutkują wygładzeniem zmarszczek, rozjaśnieniem przebarwień, stymulacją proliferacji fibroblastów oraz powstawaniem nowych włókiem kolagenowych, co daje efekt odmłodzenia skóry.
Dobrze znane pochodne retinolu
Poza witaminą A znane są również jej pochodne o podobnej budowie, charakteryzujące się taką samą aktywnością – retinoidy. Ze względu na słabą stabilność witaminy A na światło i utlenianie najczęściej wykorzystywane są jej estry: palmitynian i octan retinolu (stężenia w kosmetykach nie wyższe niż 0,08%) oraz kwas retinowy (tretinoina), którego dopuszczalne stężenie w preparacie to 0,001%. Prekursor retinolu – β-karoten – jest dodawany do kosmetyków jako składnik o aktywności przeciwutleniającej. Jednak badania udowodniły, że β-karoten, aplikowany na powierzchni skóry, z łatwością penetruje w głąb naskórka i ulega przekształceniu do palmitynianu retinylu, który w skórze wykazuje aktywność witaminy A.
Retinol i jego pochodne wykazują zdolność redukcji objawów fotostarzenia skóry, do których należą: głębokie zmarszczki, przebarwienia, odbarwienia czy teleangiektazje. Pochodne witaminy A prowadzą do zahamowania aktywności melanocytów i do równomiernego rozłożenia zgromadzonej w nich melaniny, co skutkuje rozjaśnieniem powstałych przebarwień. Po stosowaniu preparatów z pochodnymi retinolu obserwuje się mniejszą ilość komórek atypowych w naskórku, dzięki czemu dochodzi do zmniejszenia stanów przednowotworowych w skórze, wywołanych nadmierną ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Aplikowana na skórę tretinoina, stymuluje powstawianie kolagenu I i III. Co ciekawe, w miejsce uszkodzonych promieniowaniem włókien kolagenowych, powstają nowe, prawidłowe włókna.
Retinoidy – w nieco wyższych stężeniach (0,1%) są bardzo często wykorzystywane w terapii trądziku pospolitego. Poza procesami usprawniającymi złuszczanie martwych komórek naskórka, retinoidy ułatwiają usuwanie wydzieliny i normalizują procesy złuszczania w przewodach gruczołów łojowych. W preparatach kosmetycznych najbardziej popularny jest ester witaminy A – palmitynian retinylu, który dobrze penetruje przez skórę i normalizuje proces keratynizacji.
I te jeszcze mniej znane…
Na rynku pojawiły się nowe pochodne witaminy A – galusan retinolu, ester kwasu all-trans retinowego i all-trans retinolu, które nie tylko wykazują większą skuteczność przeciwstarzeniową i lepszą stabilność chemiczną niż sam retinol, ale również charakteryzują się wyższą aktywnością przeciwnowotworową, antyoksydacyjną, skuteczniej hamują proces melanogenezy i są silniejszymi inhibitorami elastazy, dzięki czemu efektywniej zapobiegają powstawaniu zmarszczek.
Magdalena Wyszkowska-Kolatko
KOMENTARZE