AZS zalicza się obecnie do chorób cywilizacyjnych. Ma charakter przewlekły i nawrotowy. Przyjmuje się, że rozwój tego schorzenia jest uwarunkowany genetycznie, ale może być również następstwem osłabienia układu odpornościowego oraz alergii. U większości chorych stwierdza się niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. W lecznictwie dermatologicznym, oprócz gotowych preparatów ziołowych, wykorzystuje się liczne surowce roślinne w różnych postaciach recepturowych. Ma to znaczenie zwłaszcza w leczeniu zewnętrznym, które jest cennym uzupełnieniem leczenia ogólnego, a w wielu przypadkach stanowi podstawową lub jedyną metodę terapii.

Właściwości owsa zwyczajnego

Owies zwyczajny (nazwa botaniczna: Avena Sativa L.) jest rośliną o bardzo dobroczynnych właściwościach, co jest spowodowane jego wyjątkowym składem. W składzie owsa występują głównie kwasy: oleinowy (29-53%), linolowy (24-48%), linolenowy (1-5%). Ziarno owsa zawiera węglowodany, wśród których najwięcej jest skrobi. Są także rozpuszczalne polisacharydy i celuloza. Ponadto lipoproteiny, aminokwasy, peptydy, sterole, saponiny, witaminy z grupy B (B1, B2, B6), kwas pantotenowy, witamina E, kwas fitonowy, sole mineralne, w tym rozpuszczalna w wodzie krzemionka. Ziarna owsa obfitują w β-glukan. Występowanie w owsie β-glukanów oraz skrobi zwiększa barierę ochronną warstwy rogowej naskórka, przez co chronią one przed nadmierną utratą wody. Związek ten, podobnie jak kwas hialuronowy, jest w stanie wiązać cząsteczki wody, a więc zapewnia odpowiednie nawilżenie skóry, dzięki czemu sprawdza się w kosmetykach o takim właśnie działaniu. 

Pozyskiwanie i zalecenia

Roślina ta pozyskiwana jest z liści i łodyg owsa, które zbiera się na krótko przed pełnym rozkwitem. Owies otrzymuje się poprzez suszenie i rozdrabnianie ziaren oraz przygotowanie z nich tzw. koloidalnej mączki owsianej poprzez bardzo drobne zmielenie owsa i ugotowanie go. Leki ziołowe zawierające ziarno owsa są zwykle stosowane w postaci półstałej na skórę, a w postaci stałej – jako dodatki do kąpieli. Preparaty z ziaren owsa można znaleźć w niektórych lekach ziołowych w połączeniu z innymi substancjami ziołowymi. Wyróżnia się kilka form preparatów przygotowanych na bazie owsa: może to być napar (nie stosować dłużej niż 4 tygodnie) oraz nalewka (dziennie nie powinno się przyjmować więcej niż 15 kropli). Owies jest rośliną bezpieczną, której stosowanie w zalecanych dawkach nie wywołuje skutków ubocznych. Spożycie znacznych ilości może jednak czasami powodować zawroty i bóle głowy. Owies w różnych postaciach może spożywać każdy, gdyż nie istnieją żadne przeciwwskazania co do tej rośliny. Ostrożność powinny jednak zachować osoby, u których stwierdzono indywidualną nietolerancję na jego ziarna.

Zastosowanie w leczeniu AZS

Wysoka zawartość związków polifenolowych, które mają silne właściwości przeciwutleniające, czyni z owsa doskonały składnik kosmetyków przeznaczonych do skóry atopowej. Preparaty z owsem działają zmiękczająco i nawilżająco na skórę, sprzyjają jej regeneracji i łagodzą podrażnienia. Wykorzystując owies, można wykonać kąpiel owsianą, która pomaga wyciszyć skórę podrażnioną, a dodatkowo oczyszcza, relaksuje, wygładza ją. Wspomagając leczenie choroby skóry, można wykorzystać ziarno owsa do sporządzenia naparów oraz nalewek. Wyjątkowe działanie posiada również olej z owsa. Dzięki wysokiej zawartości kwasu linolowego w swoim składzie (24-53%), odpowiada on za prawidłowe nawilżenie skóry, a także za przyspieszenie odnowy komórkowej. Ten nienasycony kwas tłuszczowy omega-6 działa nie tylko zbawiennie na szorstką i popękaną skórę, ale jednocześnie łagodzi podrażnienia. Warto dodać, że stanowi on składnik sebum oraz skutecznie reguluje pracę gruczołów łojowych. Kolejną niekwestionowaną zaletą kwasu linolowego jest widoczne zmniejszenie przebarwień i plam, a tym samym – wyrównanie kolorytu skóry.