Pochodzenie i otrzymywanie oleju

Olej arganowy pozyskiwany jest z nasion drzewa gatunku Argania żelazna z łac. Argania spinosa, które występuje wyłącznie na terenach półpustynnego Maroka i Algierii. Co ciekawe, las arganowy zajmuje powierzchnię 3200 mil kwadratowych, a sam w sobie stanowi unikalny biotop, który objęty jest ochroną UNESCO. Drzewo arganowe, z którego pozyskuje się owoce żyje nawet 400 lat, ale pierwsze z nich pojawiają się dopiero w wieku 40-60 lat.

Owoce są wielkości migdałów i rozwijają się przez rok, by ostatecznie dojrzeć od czerwca do lipca kolejnego roku. Z wyglądu przypominają oliwkę, są zielone, ale większe i mocniej zaokrąglone. Odznaczają się słodkim zapachem, grubą i gorzką skórką. Wewnątrz owocu obecny jest mleczny miąższ i twardy orzech. Orzech zawiera tłuste nasiona w ilości od 1-3.  Z nasion wytłacza się olej, a miąższ i skórka służy jako pasza dla zwierząt

Oleju arganowego nie może pozyskać każdy. Zgodnie z tradycją olej otrzymują ręcznie wyłącznie kobiety, a sam proces składa się z kilku etapów. Ponieważ ziarna trudno otworzyć zbiera się je wyplute lub wydalone w odchodach przez kozy.

Pierwszy z etapów (po oczyszczeniu ziaren z odchodów) to oddzielenie nasion od owocu. Kolejno oddzielone nasiona kruszy się aż do uzyskania brązowego musu. Następnie w celu uzyskania pasty, z której wyciska się olej, dodaje się do niego letnią wodę. Czasochłonność procesu sprawiły że ekstrakcja ręczna została zastąpiona przez mechaniczną. Zaletą tej modyfikacji jest również zwiększona wydajność procesu.

Do wyprodukowania 1 litra oleju tradycyjną metodą tłoczenia na zimno potrzeba ok. 30-35 kg owoców (zbiór z ok. 6-7 drzew) i 8 godzin pracy.

Ze względu na cenne wartości odżywcze pozostałość z ziaren po tłoczeniu oleju, „amlou”, gęsta pasta o czekoladowym kolorze, posłodzona, serwowana jest jako dip do chleba na śniadanie w berberyjskich gospodarstwach domowych. Smak tego dipu zbliżony jest do smaku masła orzechowego.

Olej arganowy jest nieznacznie ciemniejszy niż oliwa z oliwek. Odznacza się czerwonawym zabarwieniem. Ciemniejszy olej arganowy stosowany jest do gotowania, jaśniejszy w kosmetyce. Olej arganowy stosowany w kosmetyce ma lekko kwaskowy zapach.

Skład chemiczny oleju

Do cennych składników oleju arganowego zalicza się glicerydy, głównie triglicerydy, których zawartość szacuje się na ok. 99%. Pozostałą część (1%) stanowią takie grupy związków jak: karoteny (37%), tokoferole (8%), alkohole triterpenowe (20%), sterole (29%) czy ksantofile (5%).

Kwasy tłuszczowe obecne w triglicerolach to przede wszystkim kwas linolowy (29-36%) należący do wielonienasyconych kwasów z grupy omega-6 oraz oleinowy (43-49%), – mononienasycony kwas z grupy omega-9.  Ponadto w oleju arganowym znajdują się także inne kwasy, w dużo mniejszych ilościach. Są to: kwas stearynowy (4-7%), linolenowy (<0,2%), palmitooleinowy (0,3-3%), behenowy (<0,2%), palmitynowy (11-15%), arachidonowy (<0,5%), mirystynowy (<0,1%).

Działanie kosmetyczne składników zawartych w oleju arganowym

Zawarte w oleju arganowym składniki:

• mają działanie łagodzące i przeciwzapalne,
• sprzyjają gojeniu się ran i podrażnień na skórze,
• wspomagają regenerację bariery hydrolipidowej naskórka,
• uzupełniają niedobory składników tłuszczowych w skórze,
• uelastyczniają i odżywiają skórę,
• regulują pracę gruczołów łojowych,
• pielęgnują i nawilżają skórę, włosy i paznokcie.

Silne działanie antyoksydacyjne, ochrona struktur skóry wynika z obecności witaminy E, związków fenolowych, w tym kwasu ferulowego oraz karotenoidów.

Obecne w oleju nienasycone kwasy tłuszczowe i skwalen odpowiadają za regenerację bariery hydrolipidowej naskórka i uzupełniają niedobory związków tłuszczowych w skórze, w tym ceramidów stanowiących cement komórkowy, co skutecznie poprawia nawodnienie i elastyczność skóry.

Kwas oleinowy sprzyja także penetracji w głąb skóry składników aktywnych naturalnie obecnych w oleju i tych dodanych do kosmetyku.

Obecność kwasów tłuszczowych sprawia, że olej ma również właściwości przeciwzapalne, łagodzi podrażnienia i działa gojąco. Coraz częściej stosowany jest w leczeniu chorób skóry takich jak: łuszczyca, egzema, AZS czy zmiany trądzikowe.

Efektywność oleju arganowego w terapii AZS wynika z odpowiedniej ilości kwasów omega-6, w tym kwasu linolowego lub γ-linolenowego, które przyczyniają się do redukcji świądu wywołanego tym schorzeniem. Dodatkowo badania wykazują zależność między skutecznością tych kwasów a farmakoterapią steroidami oraz siłą ich działania. I tak u pacjentów stosujących kortykosteroidy i kwasy omega-6 zaobserwowano niższy stopień poprawy klinicznej niż u tych stosujących, zamiast środków steroidowych, emolienty. Wspomniane wcześniej wzmocnienie bariery skórnej, redukcja TEWL i zwiększone nawilżenie skory, regulują proces keratynizacji i tym samym zmniejszają stany zapalne.

Nienasycone kwasy tłuszczowe są również skuteczne w terapii trądziku. Kwas linolowy naturalnie występuje w ludzkim sebum. Co ważne, u osób z trądzikiem zawartość tego kwasu jest niższa niż u osoby zdrowej. Efektem jest właśnie pojawienie się zaskórników oraz wyprysków. Stosowanie preparatów z kwasem linolowym skutkuje poprawą pracy gruczołów łojowych, odblokowaniem porów skóry oraz zmniejszeniem ilości zaskórników.

Pomocniczo w celu leczenia łupieżu lub wzmocnienia cebulek włosowych, olej arganowy wciera się w skórę głowy. Aplikując go na włosy wspomożemy ich odbudowę, gładkość, blask i moc.