Przy badaniach nad nowymi kosmetykami ważny jest fakt, że mitochondria odgrywają kluczową rolę także w apoptozie, czyli programowanej śmierci komórki. I właśnie zahamowanie apoptozy, za pomocą substancji specyficznie oddziałujących na mitochondria, może w istotnym stopniu przyczynić się do przedłużonej młodości komórki, a więc i tkanki, w której się ona znajduje – na przykład skóry.

Mitochondria na celowniku
Coraz więcej badań naukowych poświęconych jest analizie prawidłowego funkcjonowania mitochondriów, będących głównymi „elektrowniami komórek”. Struktury te są miejscem, w którym w wyniku procesu oddychania komórkowego, powstaje większość adenozynotrifosforanu (atp), będącego głównym źródłem energii. Mitochondria odpowiadają za powstawanie nawet 80% dostępnej dla komórek energii, dlatego Lavoisier w 1789 r. nazwał je „pochodniami życia”. To właśnie uszkodzenia tych organelli rozpoczynają szereg reakcji związanych ze starzeniem się. Prawidłowo funkcjonujące mitochondria pełnią kluczową rolę dla życia każdej komórki, dostarczając energii niezbędnej do odpowiednio szybkich i sprawnych procesów ochronnych i naprawczych.

Owocna współpraca
Jesienią zeszłego roku zakończył się projekt Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, którego beneficjentami byli Instytut Nenckiego pan (Pracownia prof. Jerzego Duszyńskiego oraz Pracownia prof. Adama Szewczyka) oraz Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris. Celem badawczym projektu była identyfikacja i ocena substancji, których specyficzne oddziaływanie z mitochondriami korzystnie wpływa na komórki skóry, indukując w nich procesy spowalniające uszkodzenia spowodowane stresem oksydacyjnym. Głównym celem komercyjnym projektu było zaś wprowadzenie na rynek nowych, innowacyjnych kosmetyków dermoochronnych. Produkt kosmetyczny, będący efektem komercjalizacji wyników prac projektu, miał mieć działanie opóźniające proces starzenia się skóry, a przede wszystkich ograniczać niekorzystny wpływ czynników zewnętrznych, które w istotny sposób przyśpieszają starzenie się organizmu. Uzyskane w ramach projektu wyniki opublikowano m.in. w „Journal of Investigative Dermatology”. Dokonano także wspólnego zgłoszenia patentowego, które było podstawą wprowadzenia kilka miesięcy temu nowego dermokosmetyku z serii Pharmaceris V. Produkty polecane są dla dorosłych i dzieci, do ochrony i pielęgnacji oraz wyrównania kolorytu skóry u pacjentów z problemem bielactwa i zmianami depigmentacyjnymi.

Zarówno wyniki badań biochemicznych, elektrofizjologicznych i morfologicznych poszczególnych substancji czynnych, jak i wyniki uzyskanych badań formulacji kosmetycznych z wybranymi związkami wskazują na duży potencjał wdrożeniowy. Innowacją na skalę światową okazało się odkrycie, w ramach prowadzonych badań, substancji działającej na mitochondrialne kanały potasowe. Nowe, innowacyjne w skali światowej, wyroby (powstałe jako rezultat realizacji niniejszego projektu) zostały wdrożone do aptek jako dermokosmetyki przez Laboratorium Kosmetycznym Dr Irena Eris.

Na realizację projektu konsorcjum otrzymało dofinansowanie w ramach Programu Badań Stosowanych organizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Na 1140 złożonych wniosków konkursowych, projekt otrzymał największą liczbę punktów i zdobył pierwsze miejsce w obszarze „Nauki biologiczne, rolnicze, leśne i weterynaryjne”, a trzecie w klasyfikacji obejmującej wszystkie dziedziny.

Innowacja i rozwój
Produkty kosmetyczne Laboratorium Kosmetycznego Dr Irena Eris są dostępne w kraju i na rynkach eksportowych, m.in. pod marką Pharmaceris – która ma silną pozycję na rynku krajowym i międzynarodowym oraz cały czas umacnia ją poprzez tworzenie preparatów dermokosmetycznych, odpowiadających na potrzeby osób zmagających się z różnymi problemami dermatologicznymi, niezależnie od wieku.

Rynek dermokosmetyków w Polsce wart jest ok. 8,5 mld zł i wzrasta o ok. 200 mln zł rocznie, a jego nadrzędnym celem jest tworzenie produktów innowacyjnych. W mocno konkurencyjnym segmencie kremów do twarzy w ciągu roku na rynek trafia blisko 700 nowych produktów. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2013-2015 pokazały, że tylko 9% badanych ograniczyło wydatki na produkty do pielęgnacji i upiększania wobec 2011 r. 40% badanych zwiększyło, a 50% nie zmieniło tych wydatków.
Według szacunków pmr można się spodziewać wzrostu tego rynku o 4% rocznie. Cały rynek dermokosmetyków (kanał apteczny) rośnie o ponad 8% rok do roku, w tym marka Pharmaceris o ponad 14%. Całkowita wartość sprzedaży rynku aptecznego wyniosła 2,57 mld zł i była większa o 5,77% od sprzedaży w analogicznym okresie poprzedniego roku.