Pierwsze wzmianki o dermatillomanii

Po raz pierwszy zjawisko patologicznego skubania skóry zostało opisane w 1875 r. przez Erasmusa Wilsona, który notował zaobserwowane ubytki w skórze spowodowane przez drapanie się pacjenta cierpiącego na nerwicę. W 1905 r. opisano przypadek młodej kobiety, u której zaobserwowano podobne zmiany powstałe na skutek skubania zmian trądzikowych pod wpływem stresu, zaś w 1915 r. Adamson użył zaproponowanego przez Wilsona terminu na opisanie uszkodzeń na skórze powstałych wskutek intencjonalnego skubania skóry. W 1920 r. George MacKee zdefiniował tak powstające zmiany w wyniku nawykowego, bardzo często nieświadomego skubania niewielkich nieregularności skóry.

Charakterystyka dermatillomanii

Dermatillomania, czyli patologiczne skubanie skóry, jest zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym charakteryzującym się powtarzającym uszkadzaniem własnej skóry poprzez częste jej skubanie, drapanie, dłubanie, pocieranie czy kłucie. Powtarzające się czynności powodują powstanie wyraźnych uszkodzeń skóry bądź jej zaczerwienienia. Występuje ona częściej u kobiet, również objawy są u nich bardziej nasilone niż u mężczyzn. Kobiety częściej oświadczają, iż schorzenie to utrudnia im codzienne funkcjonowanie. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych nie uwzględniono dermatillomanii jako odrębnej kategorii diagnostycznej, lecz zaliczono ją do grupy zaburzeń kontroli impulsów nieklasyfikowanych gdzie indziej albo zjawisk należących do spektrum zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Nie jest znana rzeczywista skala występowania tego schorzenia.

Objawy dermatillomanii

Jak się okazuje, nawyk skubania skóry może mieć na celu wyeliminowanie jej niedoskonałości i może się stać obsesją. Charakterystyczne objawy dermatillomanii to: rozdrapywanie zmian na twarzy, drapanie skóry głowy, skubanie brwi, obgryzanie skórek wokół paznokci, dłubanie gojących się ran i strupów, które powstały w wyniku wcześniejszego rozdrapania zdrowych miejsc. Patologicznego skubania skóry nie stwierdza się u osób, u których występują schorzenia dermatologiczne. Osoby, które cierpią na dermatillomanię, dłubią skórę palcami, paznokciami, zębami, pęsetą, szpilką czy ostrymi narzędziami, np. żyletką. Zdarza się także, iż używają przedmiotów, które w danym momencie mają pod ręką. Dłubany naskórek jest zazwyczaj wyrzucany, ale może być też połykany.

Przed rozpoczęciem skubania u danej osoby wzrasta napięcie. Po zakończonej czynności oraz w trakcie odczuwana jest przyjemność, jednak w konsekwencji pojawia się poczucie winy oraz wstydu, które może prowadzić do izolacji społecznej. Mimo tego, że pacjenci bardzo często są świadomi, iż ich działanie pogarsza stan skóry, który może prowadzić do zakażeń i wydłużenia procesu leczenia, nie mogą się powstrzymać od wykonywania tej czynności. Rozdrapują nowe miejsca lub takie, które się jeszcze nie zagoiły. W większości przypadków drapanie dotyczy twarzy, chociaż może oczywiście dotknąć każdej części ciała. Czynności te mogą zajmować różny czas. Są osoby, które spędzają na tym godzinę dziennie, a niektórzy poświęcają temu nawet siedem godzin w ciągu dnia! Skubanie skóry przyczynia się do pogorszenia ogólnego jej stanu, co sprzyja gorszemu samopoczuciu. W związku z tym osoby te wystrzegają się miejsc, w których musiałyby odsłonić ciało. Pomimo tego, iż są świadome konsekwencji, do których prowadzi drapanie, nie są w stanie zapanować nad odruchem. Skubanie bardzo często przybiera formę rytuału z powodu:

* powtarzalności,

* wyboru określonego miejsca, np. twarzy bądź skóry głowy,

* określonych sytuacji oraz nastroju towarzyszącego epizodowi skubania, np. podczas nauki, oglądania telewizji bądź w sytuacjach stresowych.