Czym dokładnie jest borowina i jak się ją pozyskuje?

Borowina to specjalny rodzaj torfu, który powstaje w długotrwałym procesie rozkładu roślin przez mikroorganizmy. Jej złoża powstały ok. 10 tys. lat przed naszą erą i znajdują się w całej Europie Środkowo-Wschodniej, przy czym to właśnie te zlokalizowane w Polsce słyną ze szczególnej czystości i wysokiej jakości. Borowinę wydobywa się najczęściej metodą odkrywkową, a następnie poddaje odpowiedniej obróbce, która pozwala wykorzystać ją w leczniczych zabiegach uzdrowiskowych czy do produkcji kosmetyków. – Borowina ze złoża Zabłocie jest naturalnym surowcem leczniczym zaliczanym do kopalin leczniczych. Posiada świadectwo potwierdzające jej właściwości wydane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH, Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych. Wykorzystywana jest do kąpieli borowinowych, zawijań całkowitych i częściowych, tzw. fasonów borowinowych. Takie porcje zabiegowe są również przygotowane do sprzedaży. Przed jej wydobyciem ze złoża pobierana jest najpierw próbka, która jest sprawdzana pod kątem mikrobiologii. Codziennie przed przygotowaniem kąpieli borowinowej i innych zabiegów torf jest wstępnie oczyszczany na sicie i umieszczany w zbiorniku mieszającym, gdzie za pomocą pomp jest rozdrabniany i łączony w odpowiedniej ilości z wodą. Tak przygotowany torf pozostawia się do napęcznienia. Napęczniały torf przelewamy do drugiego zbiornika, podgrzewamy i transportujemy do gabinetów zabiegowych – opowiada Grzegorz Białek, koordynator Działu Technicznego Uzdrowiskowego Instytutu Zdrowia w Uzdrowisku Ustroń.

Lecznicza siła „czarnego złota”

Borowina jest bogata w takie składniki, jak: bituminy, pektyny, celuloza, kwasy huminowe, które działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, stymulują procesy przemiany materii i powodują wzrost oddychania tkankowego. Są w niej również substancje czynne biologicznie typu hormonalnego, enzymy, antybiotyki. Najważniejsze działanie lecznicze borowiny polega na wykorzystaniu jej właściwości termicznych, co sprzyja zwiększeniu przemiany materii oraz przekrwieniu głęboko położonych struktur. Pomaga to w zmniejszeniu bólu i niwelowaniu przykurczy stawowych, sprzyja rozluźnieniu mięśni i oczyszczaniu organizmu z toksyn. Za sprawą swoich właściwości ujędrniających i nawilżających jest także cennym sprzymierzeńcem w walce o młody wygląd i zdrową skórę. – Borowina zawiera m.in kwasy huminowe, które są uważane za naturalne antyoksydanty, czyli substancje neutralizujące działanie wolnych rodników przyspieszających starzenie się skóry. Kwasy humusowe nadają skórze lekko kwaśny, korzystny odczyn, wspomagając naturalny płaszcz wodno-lipidowy. Kwasy humusowe powodują także głębokie oczyszczanie skóry i jej długotrwałe nawilżanie. Dodatkowo ten leczniczy torf wpływa na przemiany węglowodanów, białek, tłuszczów, kwasów nukleinowych oraz stymuluje odnowę tkanek – podkreśla Ewa Rybicka, dyrektor Uzdrowiskowego Instytutu Zdrowia.

Niskie torfy, wysoka jakość, czyli na co zwracać uwagę?

Decydując się na zabiegi czy kosmetyki z borowiny, warto sprawdzić, z jakiego rodzaju torfów się ona składa. Nie każda borowina jest bowiem taka sama – kluczowe znaczenie mają tutaj m.in. warunki środowiska oraz rodzaj i skład zbiorowisk roślinnych. Bogatsze w substancje organiczne są tzw. torfy niskie. Jednym z czynników wpływających na wysoką jakość torfu jest także bezpośrednie sąsiedztwo wody. Przy zakupie borowiny do domowego użytku warto również sprawdzać, w jakim kraju został wydobyty torf i wybierać produkty polskiego pochodzenia. – Tzw. torfy niskie tworzą się w dolinach rzek oraz jezior z roślin, takich jak turzyce i olchy. Mają one ciemną barwę, są zbite i bogate w substancje organiczne. Torfy wysokie powstają w zagłębieniach bezodpływowych, na wododziałach i w miejscach wyżej położonych, przez co zasilane są wyłącznie wodami opadowymi. Charakteryzują się jaśniejszą barwą oraz są uboższe w składniki pokarmowe. Składają się w dużej mierze z mchów i wrzosów. Tzw. torf przejściowy odznacza się cechami pośrednimi pomiędzy tymi dwoma typami – tłumaczy Jan Waligóra, kierownik Ruchu Uzdrowiskowego Zakładu Górniczego w Uzdrowisku Ustroń.

Idealna odnowa biologiczna przed latem

Z zabiegów leczniczych na bazie borowiny można korzystać przez cały rok – zimą docenimy jej aktywność rozgrzewającą, natomiast w okresie wiosny i lata jej właściwości detoksykujące i ujędrniające pomogą nam w walce o zdrową skórę. Zanurzenie ciała w zawiesinie borowinowej sprzyja nie tylko oczyszczeniu organizmu, pomaga także rozluźnić mięśnie, zredukować napięcia i wyciszyć zmysły – warto zatem uwzględnić taki pomysł w planach na wakacyjny relaks. Podczas zabiegu dochodzi do intensywnego pocenia się, ciało rozgrzewa się jednak powoli i – co ważne – zanurzone jest tylko do wysokości serca. Dzięki temu kąpiel borowinowa może być też doskonałą alternatywą sauny dla osób, które chcą oczyścić ciało z toksyn, ale ciężko znoszą poczucie duszności. Po skorzystaniu z takiej kąpieli przyjemne poczucie rozgrzania i rozluźnienia utrzymuje się jeszcze przez dłuższy czas – warto zatem tak zaplanować zabieg, by po jego ukończeniu móc oddać się odpoczynkowi i relaksowi.