Mocznik jest białym, krystalicznym proszkiem o wzorze H2NCONH2. Rozpuszcza się w wodzie i alkoholu. Niewątpliwą zaletą z punktu produktów kosmetycznych jest to, że jest bezwonny i bezbarwny.  Diamid kwasu węglowego jest produktem degradacji białek u ludzi. Powstaje głównie w wątrobie i jest wydalany z moczem i potem. Jego stężenie w surowicy krwi wynosi 0,03-0,4%, a w moczu do 2%.

Od dawna stosuje się go do leczenia miejscowego zainfekowanych ran ze względu na jego działanie antyseptyczne oraz złuszczające, co pomaga w gojeniu rany poprzez usunięcie martwej tkanki. Roztwory mocznika stosuje się również do leczenia kurzajek.

Od wielu dekad jest znanym humektantem, a więc substancją pochłaniającą wilgoć. W kremach stosuje się go od roku 1943. Mocznik w stężeniu poniżej 10% silnie nawilża, przyciągając cząsteczki wody i zatrzymując je w skórze. Keratyna może wiązać więcej wody w obecności mocznika niż bez niego. Wcześniej wymienione stężenie mocznika stosuje się w balsamach, kremach i innych produktach kosmetycznych. Mocznik znany jest ze swoich działań przeciwbakteryjnych i przeciwświądowych. Jego aktywność przeciwzapalna, wynikająca z czynności anyproliferacyjnych i przeciwgranulacyjnych, pomaga w walce z trądzikiem. Mocznik w stężeniu 15% przyspiesza rozkład fibryny. Ogólnie w stężeniach powyżej 10% mocznik zmiękcza skórę i zwiększa jej przepuszczalność co umożliwia penetrację w głąb skóry innym składnikom aktywnym. Do leczenia miejscowego rogowacenia mieszkowego oraz hiperkeratozy, egzemy stosuje się dwuamid kwasu węglowego w stężeniu 20%. Mocznik stosuje się również jako składnik złuszczający skórę. Zastosowanie 40% mocznika daje efekt proteolityczny (keratynolityczny) w skutek rozpuszczania i denaturacji białek. Do leczenia skóry suchej, łuszczącej się stosuje się go w stężeniach nawet powyżej 50%. Mocznik jest również obecny w preparatach łagodzących wczesne objawy  powikłań skórnych w cukrzycy.

Ta prosta substancja chemiczna wpływa na funkcje bariery ochronnej skóry, zwiększając poziom enzymów syntetyzujących lipidy oraz ekspresje peptydów antybakteryjnych. Dzięki temu, że mocznik wiąże wodę staje się ona mniej dostępna dla drobnoustrojów, dlatego też kosmetyki z mocznikiem mogą zawierać mniej konserwantów. Mocznik można znaleźć w składzie wielu produktów kosmetycznych zaczynając od past do zębów poprzez kremy do rąk, stóp i twarzy oraz emolienty i balsamy aż do szamponów i odżywek, a także olejków do kąpieli.

Magdalena Kolenda