Metan wytwarzany przez odpady składowane na wysypiskach generuje ponad 20-krotnie większy efekt cieplarniany od dwutlenku węgla. Ma jednak także olbrzymi potencjał energetyczny, który w Polsce nie jest w ogóle wykorzystywany. Ta sytuacja musi się zmienić – uważają eksperci.

29 lutego w Warszawie odbyła się konferencja „Energia z odpadów. Nowe inwestycje w gospodarce odpadami”, zorganizowana przez redakcję dziennika Rzeczpospolita. Brali w niej udział przedstawiciele przemysłu energetycznego, eksperci, a także sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Stanisław Gawłowski oraz reprezentanci Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

Uczestnicy spotkania podkreślali, że problem gospodarowania odpadami w Polsce jest traktowany po macoszemu, a kraj ciągnie się pod tym względem w ogonie Europy. Budowa nowoczesnych spalarni jest konieczna ze względu na coraz większe kłopoty ze składowaniem odpadów, ale przede wszystkim – ze względu potencjału, jaki niesie ze sobą ich przetwarzanie. Metan wytwarzany na wysypiskach jest ponad 20-krotnie bardziej szkodliwy dla środowiska od – najczęściej obwinianego za efekt cieplarniany – CO2. Stwarza jednak również olbrzymie możliwości w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej.

Typowa spalarnia odpadów opiera się na technologii rusztowej lub wykorzystaniu kotłów fluidalnych. Jedną z największych barier utrudniających budowę spalarni komunalnych w Polsce jest niestety opór społeczeństwa. Wokół takich instalacji narosło wiele mitów, które trudno jest rozwiać. Polacy uważają przede wszystkim, że spalarnie emitują trujące substancje oraz po prostu śmierdzą. Nie jest to już prawdą, bowiem nowoczesne technologie spalania i oczyszczania spalin powodują, że zakład tego rodzaju nie emituje praktycznie żadnego wyczuwalnego – mówiąc kolokwialnie – „smrodu”, natomiast zawartość niebezpiecznych składników w spalinach jest w porównaniu do większości funkcjonujących zakładów przemysłowych (takich, jak chociażby klasyczne elektrociepłownie) znikomy.

Jak widać więc – spalarnia odpadów nie jest dziś żadnym zagrożeniem dla zdrowia i komfortu życia okolicznych mieszkańców. Wpisuje się natomiast w środowiskową politykę Unii Europejskiej, pozwala skutecznie rozwiązać problem składowania oraz wpływa na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz koszt produkcji energii – spalanie śmieci w długoletniej perspektywie jest po prostu tańsze niż import surowców kopalnych, a ponadto uniezależnia gospodarkę od ich dostaw z zewnątrz.

Istotną przeszkodą w budowie komunalnych spalarni śmieci jak dotąd może być też ich koszt. Pojedyncza instalacja wymaga inwestycji rzędu kilkuset milionów. Wygląda jednak na to, że sytuacja ta może się niebawem zmienić, bowiem Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska przygotowuje nowy projekt finansowania na bardzo dużą skalę, ponadto w grę wchodzi również wykorzystanie możliwości stwarzanych przez ustawę o partnerstwie publicznym.

„W Polsce odzyskujemy tylko 20% odpadów, a składujemy 80%. (…) Wciąż jesteśmy w tej materii outsiderem” – stwierdził podczas konferencji prof. Tadeusz Pająk z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, donosi Rzeczpospolita.

Niemal 400 spalarni istnieje w tej chwili w całej Europie. W Polsce jedyny zakład spalania odpadów komunalnych działa w warszawskiej dzielnicy Targówek.

oprac. Adam Czajczyk
źródła: Ministerstwo Środowiska, Rzeczpospolita, wikipedia, zdjęcie: Johrn/wikimedia (lic. CC)