Miasto, jak miasto

Lublin to miejsce specyficzne. Zamieszkuje je wg oficjalnych danych nieco ponad 300 tys. osób. W ciągu roku akademickiego liczba ta znacznie się jednak zwiększa. W okresie tym w Lublinie przebywa bowiem kilkadziesiąt tysięcy przyjezdnych studentów, uczących się na licznych szkołach wyższych, jakie znajdują się na terenie tego miasta. Ciekawym jest także, że we wspomnianym mieście, znajdują się cztery uniwersytety oraz jednak politechnika. Choć w żadnej z ww. uczelni nie spotkamy katedry bioetyki, to właśnie w tej dziedzinie wiedzy lubelscy naukowcy od pewnego czasu wiodą prym.

Na terenie omawianego miasta od kilku już lat organizowana jest pod koniec zimy cykliczna konferencja biotyczna. W tym roku uczestnicy spotkania podjęli temat biotycznej perspektywy badań naukowych medycynie. Choć podobnych spotkań organizowanych jest w naszym kraju coraz więcej, to jednak w propozycjach lubelskich dostrzec można pewną pozytywną specyfikę. Z jednej strony unika się tutaj wyłącznie teoretyzowania- tradycją stał się tutaj realny dwugłos w nauce prezentowany przez teoretyków (filozofów, socjologów oraz prawników) oraz praktyków przedstawicieli genetyki, biotechnologii oraz medycyny.

Podobne podejście okazało się ostatnio niezwykle znaczące dla polskiej dyskusji związanej, z poruszanym także przez nas tematem klauzuli sumienia (zob. Sumienie za klauzulą)/ To bowiem w trakcie zorganizowanej na KULu, w listopadzie 2013r. konferencji pt. Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej – aspekty etyczne i prawne., wypowiedzi naukowców zgromadzonych na spotkaniu, pozostawiły echo, które słyszalne jest w ostatnich dniach, przy okazji sprawy prof. Bogdana Chazana. Ciekawym jest, że przywołany ginekolog był zabierał głos na wspomnianej konferencji. Wygłosił na niej referat pt. Klauzula sumienia w praktyce ginekologa-położnika. Jak wiemy jednak już dzisiaj, w całej sprawie kluczowym okazała się kwestia konieczności odsyłania pacjenta do innego lekarza w chwili, w której to medyk nie godzi się na podjęcie danych działań, sprzecznych z jego sumieniem. Temat ten poruszyli wówczas zarówno prof. Andrzej Zoll, jak i naczelnik wydziału legislacyjnego polskiego Sejmu, prof. Leszek Bosek. Wtórował im prof. Marek Czarnkowski, szef Ośrodka Bioetyki Naczelnej Izby Lekarskiej. Jak się okazało, to właśnie wspomniany organ lekarskiego samorządu skierował na początku 2014r. wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, o zbadanie zgodności z polską ustawą zasadniczą, podobnego, lekarskiego obowiązku.

Dyskusja trwa

Także w ostatnich tygodniach w Lublinie miało miejsce spotkanie biotyczne, które istotnie zapisać się może w pamięci uczestników oraz obserwatorów polskiej debaty biotycznej. Mowa o konferencji pt. Nowe technologie medyczne a standardowa opieka zdrowotna, jaka odbyła się w dniach 5-6 czerwca 2014 r. Organizatorzy spotkania już na początku roku zwracali uwagę, że „Celem konferencji jest refleksja nad zasadą sprawiedliwości w opiece zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem realiów i regulacji panujących w Polsce. Tematyka wystąpień obejmować może następujące zagadnienia: skuteczność, bezpieczeństwo i koszty nowych technologii medycznych w odniesieniu do standardowych świadczeń zdrowotnych; kryteria i zakres gwarantowanych świadczeń medycznych; różnica między leczeniem i ulepszaniem jako podstawa wyróżniania świadczeń finansowanych ze środków publicznych; sprawiedliwe racjonowanie i alokacja świadczeń zdrowotnych; kryteria kolejności w dostępie do świadczeń zdrowotnych; „pacjenci bez granic” -…” Patrząc na ogólną statystykę konferencji dojść można do wniosku, że nuda nie zagościła na omawianym spotkaniu. Okazuje się bowiem, ze w Lublinie głos zabrali przedstawiciele prawie 30 polskich ośrodków naukowych. Na planie konferencji doliczyć się można prawie 70 wystąpień, w tym: „Rachunek bezcenności”. Czy w przypadku niedoboru środków wolno liczyć pacjentów?- s. prof. Prof. Barbara Chyrowicz, Etyczny wymiar oceny technologii medycznych- prof. Tomasz Pasierski, Sprawiedliwy dostęp do testów genetycznych- dr Olga Dryla, oraz Współczesne możliwości metodyczne w zakresie testów genetycznych, a ryzyko nadmiernej medykalizacji życia- prof. Lucjusz Jakubowski.

Jakie wnioski można wysnuć z podobnego spotkania? Z całą pewnością wiadomo dzisiaj jedno: mądra, rzetelna oraz naukowa dyskusja biotyczna, jest w naszym kraju bardzo potrzebna. Bez niej łatwo ulec pokusie zbyt prostego wyrażania opinii na tematy, które wcale takie nie są. Dialog biologów, lekarzy oraz bioetyków jest już nie tylko realną koniecznością. Stał się on standardem, od którego nie mamy prawa odejść.

Błażej Kmieciak