Polacy otrzymali dotychczas tylko ok. jednego procenta z całkowitego dofinansowania krajów członkowskich UE w ramach programu Horyzontu 2020. - Nasze uczestnictwo w Horyzoncie nas nie zadowala - podsumował dr Krasiński podczas konferencji "Horyzont 2020 szansą polskich innowacji w UE" na temat dotychczasowego udziału polskich instytucji w programie Horyzont 2020.

Horyzont 2020 to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Jego budżet w latach 2014-2020 wynosi prawie 80 mld euro. Program ma prowadzić do stworzenia spójnego systemu finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, poprzez etap badań, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii.

Pod względem pozyskiwania środków z programu Horyzont 2020 Polska jest liderem wśród trzynastu krajów tzw. nowej Unii Europejskiej - zauważył szef KPK. Zastrzegł jednak, że wskaźnik naszego sukcesu w ich zdobywaniu wynosi ok. 11,5 proc - i jest o kilka procent niższy, niż średni wskaźnik wszystkich uczestników tego programu (krajów z całej UE).

- Gonimy Unię Europejską - skomentował dr Krasiński. Zastrzegł on, że bez wprowadzenia systemowych zmian na poziomie krajowym, regionalnym i instytucjonalnym - sytuacja Polski pod względem pozyskiwania tych środków nie zmieni się.

Za kluczowe szef KPK uznał wprowadzenie zmian systemowych - zwłaszcza na szczeblu krajowym - dotyczących m.in. kompatybilności ekosystemu innowacyjności z systemem całej UE, "jasnego i otwartego" angażowania się spółek skarbu państwa w projekty Horyzont 2020 czy większej mobilności polskich uczonych.

Dyrektor KPK przypomniał też, że 20 października w całej UE ruszyły konsultacje społeczne dotyczące programu Horyzont 2020. W ich trakcie osoby zainteresowane udziałem w projektach finansowanych w ramach programu Horyzont 2020 i Euratom mogą wyrazić swoją opinię, i przedstawić ją Komisji Europejskiej. Konsultacje zakończą się 15 stycznia 2017 r.

Krasiński spodziewa się, że z Polski powinny spłynąć tysiące opinii dotyczących implementacji programu Horyzont 2020. - To bardzo ważne, żebyśmy nie traktowali siebie tylko jako uczestników tych projektów, ale również - na co zawsze zwracam uwagę - tworzyli polityki badawcze Unii Europejskiej, tworzyli polityki krajowe - podkreślił.

Dopiero wprowadzenie zmian w programie pozwoli Polsce konkurować z ośrodkami naukowymi starej Unii Europejskiej. Dotychczas - od kilkunastu lat - utrzymuje się znacząca geograficzna, instytucjonalna koncentracja uczestników programów ramowych. Jest to też polityczny problem - ocenił dyrektor KPK.

Dr Krasiński dodał, że Komisja Europejska przyjęła również od KPK rekomendacje dotyczące zmian w programie Horyzont 2020. Strona polska oraz inni przedstawiciele krajów "nowej UE" rekomendują np. wprowadzenie mechanizmów zachęcających do otwarcia - zamkniętych dotychczas - sieci współpracy na nowych partnerów z 13 krajów "nowej UE". Mechanizmy te mogłyby mieć formę m.in. konkursów ukierunkowanych na włączenie nowych krajów Unii do współpracy czy dodatkowego kryterium oceny, uwzględniającego balans geograficzny. Zarekomendowano też potrzebę utrzymania odpowiedniej równowagi między małymi i dużymi projektami i zapewnienia właściwej proporcji geograficznej w grupach doradczych i panelach oceniających.

Dr Krasiński mówi też o konieczności zmiany zasad wynagradzania w Horyzoncie 2020 - tak, by łagodzić różnice wynagrodzenia badaczy w "nowych" i "starych" państwach członkowskich.

Nowe instrumenty, pozwalające zwiększyć udział trzynastu krajów tzw. nowej Unii Europejskiej w programach Horyzont 2020, Komisja Europejska przedstawi 23 listopada - powiedział dyrektor KPK.

Konferencję w Nadarzynie k. Warszawy zorganizowała Rada Główna Instytutów Badawczych i KPK.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl