Kaszel nie jest chorobą samą w sobie, a jedynie jej nieprzyjemnym objawem. Pełni ważną funkcję obronną, – zapobiega zakrztuszeniem, pomaga oczyszczać oskrzela z zalegającej wydzieliny. Suchy kaszel może towarzyszyć przeziębieniu ale może być pierwszym symptomem zapalenia oskrzeli lub krtani. Towarzyszy też astmatykom po kontakcie z alergenem. Kaszel suchy zwykle w trakcie przeziębienia przechodzi w mokry. Ten z kolei może równie dobrze występować przy obrzęku płuc, zakażeniach bakteryjnych ale i mukowiscydozie i refluksie żołądkowo-przełykowym.

O jaki rodzaj kaszlu by nie chodziło jego postać przetrwała jest bardzo niebezpieczna. Jeśli ciężko nam powiązać go  jednoznacznie z niedawną infekcją wirusową czy bakteryjną, może się zdarzyć tak, że jest to jedna z pierwszych oznak... nowotworu.

W onkologii kaszel jest najczęściej kojarzony z nowotworami właśnie górnych lub dolnych dróg oddechowych lub w przypadku przerzutów do płuc. Ostatnie badania dowiodły, że spośród 973 pacjentów chorych na raka,  u 36% kaszel był objawem towarzyszącym, przy czym aż u 90% z nich miał on uporczywą postać ostrą. W diagnostyce osób, u których wykryto raka płuc, 65% ma przewlekły kaszel.

Kaszel nowotworowy nie ma określonego wzorca. Może równie dobrze występować podczas dnia, tylko w nocy, lub cały czas. Kaszel nocny utrudnia sen powodując uczucie zmęczenia w ciągu dnia. Wielu pacjentów, u których rozwijają się nowotwory dróg oddechowych, to palacze lub byli palacze, którym towarzyszy tzw. kaszel palacza. Jeśli zachorują na raka, ich kaszel nie ulega często zmianie, nie staje się bardziej intensywny, przez co często dochodzi do bagatelizowania problemu. Symptomy często towarzyszące takiemu stanowi to chrypka, duszność, męczliwość, ból w klatce piersiowej i dysfagia (niestrawność).

- Kaszel może, choć nie musi, być objawem zależnym od guza pierwotnego i miejscowego szerzenia się nowotworu płuca i opłucnej. Warto zaznaczyć, że rak płuca występuje prawie wyłącznie u palaczy (palenie bierne jest równie szkodliwe jak czynne) ­ zaznacza dr n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka, kierownik Zakładu Epidemiologii i Profilaktyki Nowotworów z Wielkopolskiego Centrum Onkologii. ­ Dym tytoniowy składa się z 4 tys. związków chemicznych, z których co najmniej 40 ma działanie rakotwórcze. Choroba, jaką jest uzależnienie od tytoniu, jest uleczalna. Po 5 latach od rzucenia palenia ryzyko zachorowania na raka płuca, jamy ustnej, krtani, przełyku zmniejsza się o połowę, obniża się ryzyko wystąpienia udaru mózgu.

Chcesz rzucić palenie? Zadzwoń do Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym - 801 108 108

Głównym sposobem pozbycia się kaszlu nowotworowego jest oczywiście leczenie choroby podstawowej. Terapia, w zależności od rodzaju raka, obejmuje chemioterapię, radioterapię, operację chirurgiczną i inne. Aby zmniejszyć dyskomfort, a często również ból towarzyszący kaszlowi, zaleca się nebulizacje solą fizjologiczną celem nawilżenia nabłonka, co zmniejsza podrażnienia. Istotne jest również pamiętanie o zwiększonym nawadnianiu pacjenta. Jędrne i sprężyste komórki wyścielające drogi oddechowe szybciej się wówczas regenerują. O włączeniu do terapii leków wykrztuśnych i mukolitycznych (kaszel mokry) czy przeciwkaszlowych (kaszel suchy), w tym opioidów, decyduje zawsze lekarz prowadzący.