Historia i znaczenie przypraw

Przyprawy stosowane są przez ludzkość od 2700 r. p.n.e. Były cennym surowcem obok kamieni czy metali szlachetnych. Stanowiły przedmiot handlu wymiennego, były składnikiem napojów czarodziejskich i miłosnych.

Przyprawy w przeciwieństwie do głównych składników potraw, nie mają znaczenia odżywczego, nierzadko jednak pobudzają trawienie, konserwują potrawy lub działają leczniczo. Polepszają smak, aromat a nawet barwę potrawy. Szczególne znaczenie przyprawy odgrywają w kuchni obszarów tropikalnych i subtropikalnych, w których panujące warunki klimatyczne sprzyjają osłabieniu apetytu czy też zaburzeniom trawienia.

Podział przypraw

Istnieje ogromna liczba przypraw, tak jak wiele kryteriów ich podziału. Przyprawy można podzielić na naturalne i syntetyczne. Można wyróżnić także przyprawy ziołowe, korzenne (egzotyczne), warzywne a także mieszanki przyprawowe, które uzyskuje się w wyniku różnych procesów technologicznych.

Przyprawami naturalnymi są substancje pochodzenia roślinnego. Dzieli się je wg dwóch kryteriów tj. części morfologicznej oraz zawartości substancji czynnej. I tak do części morfologicznych roślin należą: ziela (np. tymianek), liście (np. rozmaryn), nasiona (np. gorczyca), owocnia (np. pieprz), pączki (np. rumianek), kora (np. cynamon), kłącze (np. imbir), strąki (np. wanilia), znamiona (np. szafran).

Substancjami czynnymi są: substancje olejkowe (np. kminek), goryczkowe (np. chmiel), goryczkowo-olejowe (np. estragon) i barwiące np. szafran.

Do przypraw warzywnych zalicza się cebula i czosnek. Mieszanki przyprawowe, powszechnie dostępne na rynku w postaci pasty, proszków czy popularnych kostek to kompozycja sproszkowanych produktów roślinnych oraz substancji przyprawowych, otrzymanych w wyniku procesów chemicznych.

Właściwości a zastosowanie przypraw

Przyprawy są niezastąpione w kuchni ze względu na tworzenie bukietu smakowo-zapachowego, jak również hamowanie zmian zachodzących w potrawach czy też usprawnianie procesów trawienia i leczenia naszego organizmu.

Przyprawy wpływają  na zachodzące w organizmie procesy biochemiczne. Większość z nich wykorzystywana jest w ziołolecznictwie. Przyczyną tego jest obecność w nich takich związków jak olejki eteryczne, garbniki czy sole mineralne. Związki te zwiększają wydzielanie soków trawiennych pobudzając układ pokarmowy do działania. Przyprawy mogą działać antybakteryjnie oraz antyoksydacyjne.

Obecne w przyprawach naturalne przeciwutleniacze zapobiegają utlenianiu witaminy C oraz neutralizują wolne rodniki. Źródłem antyoksydantów są: rozmaryn, szałwia, oregano, majeranek, imbir, jałowiec, pieprz czarny i czerwony.

Bazylia, pieprz cayenne, cynamon, goździki, lukrecja, mięta, oregano, rozmaryn, tymianek i kurkuma wykazują działanie przeciwzapalne. Obecność olejków eterycznych w goździkach, mięcie, anyżu, cynamonie, kminku, bazyli, tymianku i koperku sprawia, iż mogą one pełnić w organizmie rolę bakteriobójczą.

Warto podkreślić, naturalne przyprawy odgrywają ogromną rolę w naszej diecie. Mogą pomóc w różnych dolegliwościach. Wskazane jest unikanie gotowych mieszanek przyprawowych, w których znajdują się sztuczne związki chemiczne, takie jak wzmacniacze smaku, a także duże ilości soli, które mogą negatywnie wpływać na nasze samopoczucie i przyczyniać się do chorób.