Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Szczepionki onkologiczne w walce z rakiem
Onkolityczne wirusy zawarte w szczepionkach przeciwnowotworowych są nowatorską i obiecującą metodą walki z rakiem. Są one przykładem terapii celowanej, czyli skierowanej w nieprawidłowo funkcjonujące komórki. Metoda ta w odróżnieniu od klasycznych schematów leczenia nie oddziałuje na cały organizm pacjenta, lecz wyłącznie na komórki nowotworowe.

Jak działa szczepionka onkologiczna?

Szczepionka według definicji jest preparatem biologicznym zawierającym antygen, który stymuluje układ odpornościowy organizmu do rozpoznawania go jako obcy. W ten sposób uruchamiane zostają liczne szlaki prowadzące do wyeliminowania obcych elementów. Wirusy stanowią doskonały nośnik dla szczepionek przeciwnowotworowych ponieważ mogą one wnikać bezpośrednio do komórki rakowej i uwalniać szeroki wachlarz antygenów onkologicznych i w ten sposób uruchamiać szlaki sygnałowe, które prowadzą w efekcie do śmierci komórki. Tylko niewielka ilość wirusów jest onkolityczna z natury, natomiast większość jest ku temu precyzyjnie projektowana. Do wnętrza wirusa wprowadza się geny immunomodulujące, które następnie w komórce docelowej ulegają replikacji i inicjują produkcję czynników przeciwnowotworowych; przykładowo cytotoksycznych T-limfocytów (CTLs – cytotoxic T lymphocytes), które w następnie niszczą komórkę.

Metoda wydaje się bardzo prosta, jednak naukowcy wciąż próbują wyjaśnić zagadkę interakcji pomiędzy układem odpornościowym, komórkami nowotworowymi a wirusami onkolitycznymi. Wiadomo, że dzięki takim wirusom jest możliwa ekspresja przeciwnowotworowych białek bezpośrednio w miejscu rozwoju guza. Kolejne problemy do rozwiązania obejmują:

  • Identyfikację nowatorskich i coraz bardziej specyficznych antygenów przeciwnowotworowych,
  • Zahamowanie immunosupresyjnych właściwości tkanki nowotworowej,
  • Wybór odpowiednich nośników i sposobu dostarczania leku do miejsca działania,
  • Zrozumienie molekularnego mechanizmu odpowiedzi na szczepionki.

 

 

Jaka jest dostępność szczepionek onkologicznych?

Tylko trzy szczepionki przeciwnowotworowe zostały do tej pory zarejestrowane. Dwie z nich stanowią bardzo dobre środki profilaktyczne celowane w wirusy związane z rozwojem nowotworów. Szczepionka anty-HBV stosowana w prewencji rozwoju raka wątroby, a szczepionka anty-HPV w zapobieganiu rozwoju raka szyjki macicy. Trzecia to preparat Provenge firmy Dondreon, zarejestrowany tylko w USA i stosowany w leczeniu opornych, nawracających postaci raka prostaty.

Skuteczność wirusów onkolitycznych na modelach zwierzęcych została wykazana w wielu badaniach. Niestety jednak w przypadku ludzi efekt ten jest dużo mniejszy. Aby zwiększyć skuteczność działania wirusów onkolitycznych proponuje się ich wykorzystanie w terapii skojarzonej. Wiele szczepionek znajduje się obecnie w fazie badań klinicznych. Ogromnym krokiem milowym są pozytywne wyniki badań klinicznych 3 fazy z zastosowaniem szczepionki onkolitycznej T-VEC w leczeniu czerniaka.  Szczepionka została uzyskana z wirusa opryszczki Herpes simplex i zaprojektowana tak, aby replikować i wytwarzać wewnątrz komórek nowotworowych czynnik GM-CSF indukujący następnie regionalną i systemową odpowiedź immunologiczną.

Jakie są rokowania?

Pomimo obiecujących wyników badań wciąż należy liczyć się z wieloma problemami. Modele zwierzęce nie w pełni odzwierciedlają złożoność organizmu ludzkiego. Wirusy onkolityczne powinny być tkankowo specyficzne, dostosowane do nowotworu, a do tego nie powinny infekować zdrowych komórek organizmu. Już obecnie są konstruowane nowe formy mogące bezpośrednio zabijać komórki rakowe. Bez wątpienie wirusy onkolityczne stają się niezwykle skuteczną i precyzyjną bronią w walce z rakiem.

 

Źródła

Buonaguro L., Aurisicchio L., Buonaguro F.M., Ciliberto G.,  New developments in cancer vaccines. Expert Review of Vaccines, October 2013, Vol. 12, No. 10, Pages 1109-1110

Elsedawy N.B., Russell S.J., Oncolytic vaccines. Expert Rev Vaccines. 2013 Oct;12(10):1155-72. doi: 10.1586/14760584.2013.836912.

Tedcastle A., Cawood R., Di Y., Fisher K.D., Seymour L.W., Virotherapy--cancer targeted pharmacology. Drug Discov Today. 2012 Mar;17(5-6):215-20. doi:10.1016/j.drudis.2011.12.011. Epub 2011 Dec 16.

http://www.eonkologia.pl/Szczepionka-T-VEC-w-leczeniu-czerniaka-,10654.html

KOMENTARZE
Newsletter