Na skutek wzrastającej długości życia społeczeństwa w krajach wysoko rozwiniętych systematycznie rośnie odsetek osób w wieku podeszłym. Z analiz Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2050 r. w naszym kraju 32,7% mieszkańców będzie w wieku powyżej 65 lat. Wraz ze zwiększającą się długością życia wzrasta ryzyko chorób, których wspólnymi cechami są: zmniejszenie jakości i komfortu funkcjonowania oraz potrzeba stałej opieki medycznej. Są to choroby przewlekłe, takie jak: cukrzyca typu 2, nowotwory, demencja czy choroby układu sercowo-naczyniowego. Starzenie się i schorzenia towarzyszące temu procesowi prowadzą do coraz większej zależności chorych od systemu opieki zdrowotnej, szczególnie w ostatniej dekadzie życia. Koszt zapewnienia odpowiedniej opieki starzejącemu się społeczeństwu jest obecnie jednym z największych problemów z zakresu zdrowia publicznego. Tradycyjne podejście medyczne nakazuje rozpoczęcie leczenia po postawieniu diagnozy. A co, jeśli byłaby możliwość opóźnienia bądź zmniejszenia ryzyka zachorowania? Takie podejście postulują gerontolodzy. Ich zdaniem powinniśmy skupić się na prewencji poprzez zbliżenie do siebie ogólnej długości życia i czasu przeżytego w zdrowiu. 

W badaniu ukazanym na łamach „Nature Aging” podjęto się próby odpowiedzi na to pytanie w kontekście możliwego odciążenia finansowego systemu zdrowia. Ekonomiści Andrew J. Scott i Martin Ellison wraz z biologiem badającym procesy starzenia się Davidem Sinclairem porównali oba te podejścia. Za pomocą modelu powszechnie wykorzystywanego do oceny kosztów związanych ze zdrowiem publicznym porównali obecne wydatki do hipotetycznego scenariusza, w którym pacjentom z określonym ryzykiem podawano lek – metforminę. Metformina zarejestrowana jest w celach farmakoterapii cukrzycy typu 2, jednak coraz częściej doceniana jest w innych jednostkach chorobowych. Obecnie jest jednym z najbardziej obiecujących leków, którego właściwości związane są ze zmniejszeniem ryzyka występowania chorób towarzyszących procesom starzenia się. Dodatkowo jej potencjał odnośnie do wydłużania życia jest aktualnie intensywnie badany m.in. w trwającym badaniu TAME (Targeting Aging with Metformin). Nir Barzilai, główny pomysłodawca wyżej wspomnianego badania, wskazuje, że stosowanie metforminy w poprzednich badaniach związane było ze znaczącym zmniejszeniem śmiertelności i hospitalizacji. Podkreśla jednak, że nie możemy być całkowicie pewni, czy jej stosowanie wydłuża życie u ludzi, ponieważ efekt ten obecnie wykazano jedynie na modelach zwierzęcych. Naukowiec przypomina o ważnym mankamencie prowadzenia badań nad starzeniem się – aby zauważyć efekt wydłużenia życia w badaniach klinicznych potrzeba dziesiątek lat. Zaznacza jednak, że takie przypuszczenie możemy poprzeć obserwacjami wykazującymi zmniejszenie ryzyka chorób związanych z wiekiem, co ostatecznie może przekładać się na wydłużenie czasu życia.

Wyniki badania były zaskakujące. Wzrost trwania życia w zdrowiu o 2,6 lat spowodowany próbą opóźnienia starzenia się mógłby wnieść do gospodarki Stanów Zjednoczonych oszczędność 83 bilionów dolarów, a po 10 latach – 370 bilionów. Głównym powodem takich korzyści byłoby to, że osoby starsze dłużej zachowywałyby lepsze zdrowie. – Wydajemy w celach medycznych znaczącą ilość naszych zarobków, z czego przeważającą część dopiero w ostatnich latach życia – mówi David Sinclair. Celowane opóźnianie starzenia się, a co za tym idzie zmniejszenie występowania chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów i demencji, może okazać się w rzeczywistości kluczowym sposobem nie tylko na poprawę jakości życia w kwiecie wieku, ale również rozwiązaniem na zmniejszenie ogromnych kosztów związanych ze starzejącym się społeczeństwem. Autorzy poprzez optymistyczne wyniki badań zwracają uwagę na korzyści z potraktowania starzenia się jako bezpośredniego czynnika, który warto próbować opóźnić. Wprowadzenie procesów starzenia się do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD) znacząco ułatwiłoby poszukiwanie sposobów pozwalających poprawić jakość życia do późnej starości. Umożliwiłoby to także uzyskanie większych zasobów finansowych dla naukowców na badania procesów związanych z procesami starzenia się. Jak mówią autorzy, zwrócenie uwagi na ekonomiczny aspekt takiego podejścia przede wszystkim może okazać się cennym argumentem prowadzącym do skierowania większej uwagi na zapobieganie procesom starzenia się zwłaszcza u osób decyzyjnych w sprawach zdrowia publicznego.