Pleśniawki u dorosłych?

Pleśniawkami określamy biały lub żółtawy nalot występujący na błonach śluzowych jamy ustnej, najczęściej języka lub podniebienia, ale też wewnętrznej stronie policzków, tkankach dziąseł, migdałach czy tylnej ścianie gardła. Te kremowo-białe zmiany w wyglądzie przypominają twaróg, mogą być bolesne i krwawić przy próbie usunięcia lub szczotkowaniu zębów. Może temu towarzyszyć spierzchnięcie i pękanie kącików ust, zaczerwienienie, pieczenie w jamie ustnej, trudności w jedzeniu i połykaniu.

– Pleśniawkami nazywamy rodzaj infekcji grzybiczej wywołanej przez drożdżaki Candida albicans. Wówczas mówimy o kandydozie lub grzybicy jamy ustnej. Candida albicans naturalnie kolonizuje nasz organizm i jest elementem mikroflory jelit. Niestety, ten chorobotwórczy grzyb w sprzyjających warunkach ma tendencję do szybkiego namnażania się, co może doprowadzić do rozwoju problematycznych zmian w jamie ustnej – mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Stomatologii Periodent w Warszawie.

Choć schorzenie może wystąpić u każdego, to typowe pleśniawki występują u noworodków, zazwyczaj kilka dni po urodzeniu. Wtedy białym nalotem może być pokryte całe wnętrze jamy ustnej.

Powstawaniu pleśniawek u dorosłych sprzyjają m.in.:

- obniżona odporność (m.in. na skutek podeszłego wieku, stresu, zaburzeń immunologicznych lub chorób np. wirusa HIV, nowotworów),

- choroby krwi np. białaczka, schorzenia nerek np. mocznica, gruźlica, choroby przewodu pokarmowego, schorzenia błony śluzowej jamy ustnej, takie jak liszaj płaski czy leukoplakia,

- niedobór witamin i składników mineralnych, szczególnie witaminy B3, D lub żelaza,

- dieta bogata w cukier i węglowodany, które są pożywką dla grzybów (unikaj m.in. słodyczy, produktów zawierających drożdże i białą mąkę, np. jasnego pieczywa, alkoholu, przetworzonej żywności),

- suchość w jamie ustnej,

- preparaty stosowane w chemioterapii, np. leki cytostatyczne,

- palenie papierosów,

- noszenie protez zębowych (należy je czyścić po każdym posiłku, a nawet dezynfekować, szczególnie po przebytej infekcji),

- leki, które zaburzają równowagę flory bakteryjnej (np. antybiotyki i kortykosteroidy, dlatego np. w przypadku astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc przy stosowaniu wziewnych sterydów należy przepłukać usta oraz umyć zęby po każdej inhalacji leku).

Leki oraz higiena jamy ustnej

Stomatolog badając jamę ustną, może zasygnalizować schorzenie lub dla pewności pobrać próbkę do zbadania.Choć zmiany nie są zwykle szkodliwe, to nie znikną same i mogą się nasilać, jeśli nie podejmiemy leczenia. Aby pozbyć się infekcji jamy ustnej u dorosłych, najlepiej zlikwidować jej bezpośrednią przyczynę.

– W terapii zdiagnozowanej grzybicy jamy ustnej u dorosłych stosuje się leczenie farmakologiczne ogólne i miejscowe. Przedtem warto wykonać antymykogram, czyli posiew wykrywający drożdżaki i pokazujący, na który składnik drobnoustroje są wrażliwe. Lekarz może przepisać antybiotyki przeciwgrzybicze zawierające substancje czynne takie jak flukonazol, nystatyna, natamycyna, ketokonazol czy klotrimazol. Mogą to być m.in. tabletki stosowane doustnie, drażetki do ssania, maści oraz kremy do smarowania, zawiesiny czy płyny do płukania jamy ustnej zawierające kwas borny, jodynę, roztwór chlorheksydyny lub wodny roztwór fioletu gencjanowego. Płukanka z ciepłej wody i soli stosowana po każdym posiłku również zadziała korzystnie – wyjaśnia stomatolog.

W terapii, jak i profilaktyce istotna jest wzorowa higiena jamy ustnej, dlatego warto szczotkować zęby min. 2 razy dziennie, nitkować przestrzenie międzyzębowe oraz pamiętać o regularnej wymianie szczoteczki na nową, szczególnie po chorobie.

PAMIĘTAJ!

Regularne kontrole dentystyczne są niezbędne, zwłaszcza gdy nosisz protezy lub jesteś diabetykiem. Nawet jeśli jesteś zdrowy i nie dostrzegasz zmian w jamie ustnej, przegląd jamy ustnej powinien odbywać się co 6 miesięcy.

UWAGA NA CUKRZYCĘ!

Pleśniawki i kandydoza jamy ustnej mogą wskazywać na wahania poziomu glukozy we krwi i być jednym z wczesnych objawów cukrzycy. Niekontrolowana cukrzyca poprzez zakłócenie równowagi flory bakteryjnej i obniżenie odporności sprzyja rozwojowi zmian w jamie ustnej. Dostrzegasz nadżerki lub niepokojący nalot w ustach, a nie badałeś ostatnio poziomu cukru we krwi? Warto zrobić to teraz. Możesz również zastosować dodatkowe metody, które zapewnią naturalny detoks i pomogą w walce z pleśniawkami.

Probiotyki

Jak twierdzą lekarze, rozrost Candida albicans to problem w dużej mierze spowodowany m.in. długotrwałą antybiotykoterapią, antykoncepcją hormonalną, nieodpowiednią dietą, m.in. produktami zawierającymi drożdże oraz stresem. Dlatego, równolegle przy przyjmowaniu antybiotyku, stosuj osłonowo produkty bogate w szczepy bakterii probiotycznych – mogą to być gotowe preparaty z apteki lub występujące naturalnie żywe kultury bakterii np. w kiszonkach czy fermentowanych produktach mlecznych (jogurty naturalne, kefir, maślanka). To dobry sposób, by podnieść odporność, odbudować korzystną mikroflorę bakteryjną i uniknąć nawrotu choroby.

Pomogą w walce z pleśniawkami, są tanie i znajdziesz je w lodówce!

Ocet jabłkowy

Ocet jabłkowy jest znany ze swoich właściwości przeciwgrzybiczych i stosowany codziennie pomoże pozbyć się pleśniawek. 1 łyżkę octu jabłkowego rozcieńcz w 1 szklance ciepłej wody i popijaj raz lub dwa razy dziennie.

Czosnek

Zamiast miętówek… żuj ząbki czosnku. Może nie zapewnisz sobie świeżego oddechu, ale wspomożesz leczenie infekcji grzybiczej. Czosnek zawiera organiczne związki siarki, takie jak allicyna, alliina, allinaza i S-allilocysteina, co czyni z niego naturalny antybiotyk, skuteczny w walce z grzybami i bakteriami.

Olejek z oregano

Olejek z oregano stosuje się na różnego rodzaju infekcje, pomoże również zwalczyć drożdżaki Candida. Znany jest ze swoich silnych właściwości grzybobójczych (odpowiadają za to związki chemiczne – karwakrol i tymol), antybakteryjnych, antyoksydacyjnych, wspomaga także naszą odporność. Zawiera m.in. witaminę B, C, flawonoidy oraz minerały. Wystarczy zmieszać 2 krople olejku z oregano, najlepiej bez dodatku alkoholu (nie używamy go w czystej postaci, ale zawsze rozcieńczajmy) z 1 szklanką wody i pić miksturę 2 razy dziennie przez maksymalnie tydzień. Kilka kropel olejku można też zmieszać z olejem np. kokosowym lub oliwą z oliwek i stosować punktowo na pleśniawki w jamie ustnej. Kuracji z dodatkiem ekstraktu z oregano nie powinny stosować dzieci, kobiety w ciąży, karmiące oraz osoby ze schorzeniami układu pokarmowego. Olejki eteryczne to silny oręż w walce z grzybicą, jednak jako że redukują zarówno dobre, jak i złe bakterie, stosujmy je z umiarem.

Olej kokosowy

Niektóre płyny do płukania jamy ustnej czy aerozole do ust mogą uszkodzić mikrobiom jamy ustnej, naruszyć równowagę bakterii i przyśpieszyć wzrost grzybów Candida. Jak sobie z tym poradzić? Jedną z polecanych metod jest stosowanie naturalnych płukanek o właściwościach przeciwgrzybiczych. W tym celu sprawdzi się olej kokosowy, który dzięki zawartości m.in. kwasu kaprylowego, jest skutecznym środkiem na pozbycie się drożdżaków. Z kolei dzięki właściwościom przeciwutleniającym pomoże pozbyć się toksyn (grzyb Candida może uwalniać ponad 79 różnych toksyn w organizmie!). Olej kokosowy Extra Virgin (1 łyżka) należy ssać przez 10-15 minut rano i wieczorem (najlepiej na pusty żołądek), a następnie wypluć do toalety.

Sok żurawinowy

Sok z żurawin ma odczyn kwaśny i dużą zawartość witaminy C, która jest naturalnym przeciwutleniaczem, zwiększa produkcję kwasów żołądkowych oraz wzmacnia odporność. Hamuje również wzrost C. albicans w jamie ustnej, ponieważ kwaśne środowisko nie jest korzystne dla mikrobów. Dodatkowo, proantocyjanidyny typu A obecne w żurawinach wykazują właściwości antybakteryjne, antyseptyczne oraz antyadherencyjne, to znaczy – zapobiegają przyleganiu drobnoustrojów do komórek nabłonka jamy ustnej. Dla najlepszego efektu pij szklankę niesłodzonego soku żurawinowego 1 lub 2 razy dziennie.

Ananas

Ten lekkostrawny owoc to skarbnica witamin i minerałów takich jak witamina C, kwas foliowy, fosfor, żelazo i magnez. Co więcej, jest jednym z najbogatszych źródeł bromelainy, naturalnego enzymu o wielu właściwościach prozdrowotnych. Bromelaina hamuje działanie prozapalnych prostaglandyn, dzięki czemu pomaga w leczeniu stanów zapalnych i urazów w jamie ustnej, pomoże również w walce z bakteriami czy infekcją grzybiczą. Jak stosować? Pokrój rdzeń (tam występuje największa koncentracja enzymów) dojrzałego ananasa na małe kawałki i żuj 2-3 razy dziennie.