Ashwagandha była używana od czasów starożytnych. Z linneuszowskiego punktu widzenia to dobroczynne zioło wystepuje pod nazwą Witania ospała (Withania somnifera (L.) Dunal), jednak spotkać je można także pod nazwą sanskrycką Ashwagandha lub Indian ginseng (indyjski żeń-szeń), Winter cherry, Samm al Ferakh, Kanaje Hindi. Nazwa oznacza w sanskrycie „zapach konia”.  Kraj pochodzenia tej rośliny to przede wszystkim Indie, gdzie jest uprawiana na szeroką skalę, ale powszechnie występuje również w Iranie, Pakistanie, Afganistanie, na Sri Lance i w Bangladeszu. Można ją spotkać także w południowo-wschodniej części Europy oraz w Afryce (głównie w Egipcie). Dziś uprawiana jest także w bardziej łagodnym klimacie.

Witania jest krzewem osiągającym ok. 150 cm wysokości. Wydaje żółtozielone lub zielonkawe kwiaty oraz czerwone lub ciemnopomarańczowe owoce (jagody) obudowane w delikatnie zrośnięte działki kielicha. Surowcem leczniczym jest przede wszystkim korzeń oraz owoc.  

Najnowsze badania określają Ashwagandhę jako roślinę o właściwościach adaptogennych dzięki zawartości substancji o działaniu farmakologicznym. Naukowcy określili występujące związki w Ashwagandzie jako witanolidy.  Są to substancje aktywne farmakologicznie o strukturze związku nazywanego witaferyna A, który z kolei ma charakter laktonu. Udowodniono, że witanolidy zawarte w zielu Ashwagandhy posiadają właściwości przeciwbakteryjne i antynowotworowe. Ponadto charakteryzują się działaniem antymitotycznym, (hamują podział komórek na drodze mitozy) oraz obniżają ciśnienie tętnicze krwi. W korzeniu substancjami adaptogennymi są związki z grupy glikowitanolidów – witanozydy i sitoindozydy. Działają silnie antyoksydacyjnie i odtruwająco. Dzięki glikowitanolidom Witania zawdzięcza m.in. działania przeciwstresowe i antydepresyjne. Związki te wpływają na procesy zapamiętywania i kojarzenia, chronią przed stresem, wrzodami żołądka, a także chorobą Alzheimera. Korzenie Witani zawierają również alkaloidy (głównie nikotynowe), fitosterole (beta-sitosterol), kumaryny, fenolokwasy (kwas chlorogenowy, przede wszystkim w zielu). Dzięki dużej zawartości żelaza Ashwagadha znacznie wpływa na wzrost hemoglobiny, erytrocytów i białych krwinek. 

Zalety stosowania i działanie lecznicze:

1. Chroni układ odpornościowy - zapobiega jego osłabieniu w skutek stosowania leków. Stymuluje układ odpornościowy, dzięki jednoczesnemu działaniu immunowzmacniającemu i immunosupresyjnemu'
2. Polepsza refleks, reakcję;
3. Dodaje sił i witalności;
4. Dodaje energii;
5. Zwiększa wydolność umysłową;
6. Zwiększa wydolność fizyczną - poprawia koordynację psychomotoryczną i zmniejsza czas reakcji dlatego jest szczególnie polecana sportowcom i osobom aktywnym fizycznie;
7. Odmładza - spowalnia procesy starzenia się organizmu, przeciwdziała siwieniu włosów;
8.  Redukuje stres - zwiększa tolerancję w sytuacjach napięcia nerwowego. Pozwala cieszyć się zdrowym snem, ale  co ważne - nie powoduje senności. Ponadto łagodzi zaburzenia nerwicowe, lęki, fobie, objawy zespołu ADHD, wspomaga leczenie chorób psychicznych, maniakalno-depresyjnych, psychozy alkoholowej i schizofrenii. Przydatna jest również w terapii stwardnienia rozsianego. W przypadku depresji podobne działanie uspokajające wykazuje dziurawiec;
9. Działa przeciwzapalnie;
10. Poprawia pamięć, wzmacnia układ nerwowy;
11. Poprawia funkcję układu rozrodczego;
12. Zwiększa potencję seksualną u mężczyzn i kobiet;
13. Stabilizuje poziom cukru we krwi;
14. Oddziałuje na układ krwionośny – wzmacnia układ krążenia, pomaga zwalczać anemię, ułatwia przepływ substancji odżywczych do wnętrza komórek. Ashwagandha znacząco poprawia parametry krwi (podnosi poziom hemoglobiny, obniża poziom cholesterolu, triglicerydów, LDL i cukru – działanie przeciwcukrzycowe, stymuluje wzrost poziomu cholesterolu HDL). Naukowo udowodniono, że „indyjski żeń-szeń” chroni serce, przeciwdziała nadciśnieniu i chorobie wieńcowej;
15. Reguluje układ hormonalny – pobudza czynności tarczycy, dlatego Witania może być stosowana jako naturalny lek w chorobach niedoczynności tego gruczołu. Ponadto reguluje zaburzenia cyklu miesiączkowego, pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu rozrodczego, zwiększa libido i poprawia sprawność seksualną u mężczyzn;
16. Wzmacnia tkankę mięśniową – poprawia napięcie mięśni oraz redukuje stany zapalne. Wykazuje także właściwości anaboliczne, wspomagając budowę mięśni u rekonwalescentów;
17. Poprawia funkcjonowanie układu oddechowego – wspomaga leczenie astmy i alergii. Łagodzi również nieżyt nosa i kaszel.

Sugerując się szerokim spektrum działania tej rośliny, można by pokusić się o stwierdzenie , że jest to prawdziwe „panaceum”.

Dostępność na rynku i stosowanie

 Ashwagandha dostępna jest na rynku zarówno w formie rozdrobnionej, jak i wyciągu w kapsułkach. Skuteczne dawki suchych ekstraktów (1,5% witanolidów) wynoszą ok 500 mg na dzień. Przyjmuje się, że sproszkowany korzeń należy zażywać w ilości ok. 6 do 7 g dzienne, natomiast w przypadku nalewki/ekstraktu płynnego w stosunku 1:2 – 12 ml dziennie. Producenci kapsułek zalecają najczęściej stosowanie 1 tabletki, dwa razy dziennie przed posiłkiem. Dla osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, Ashwagandhę należy brać przez co najmniej kilka tygodni. Niewątpliwie zaletą naturalnych specyfików jest stopniowa, lecz długotrwała poprawa stanu zdrowia. Ponadto Withania dostępna jest również w formie olejku pielęgnacyjnego do ciała. Ashwagadha oil w swoim składzie zawiera dodatek olejku migdałowego i wody różanej. Tak skomponowany preparat służy jako tonik o właściwościach odmładzających.

Brak efektów ubocznych?

Do tej pory nie ustalono efektów ubocznych wynikających z długotrwałego stosowania Ashwagadhy. Jest ona systematycznie badana przez zespoły z National Institute of Mental Health, George Washington University School of Medicine and Health Science i San Antonio Cochrane Center. Nie stwierdzono toksyczności tego zioła, a ciągłe badania wciąż potwierdzają jej skuteczność i bezpieczeństwo. Co ważne, zioło to zaleca się młodym ludziom jako zamiennik żeń-szenia, który może działać na nich zbyt pobudzająco. W swoim składzie nie zawiera żadnych składników, które mogłyby powodować uzależnienie, dlatego można ją bezpiecznie stosować niezależnie od wieku i płci. Przeciwwskazaniem do spożycia jest ciąża i laktacja, a także zażywanie barbituranów (leki nasenne, znieczulające, przeciwpadaczkowe).  Jedno z najbardziej obiecujących zastosowań Ashwagandhy to skuteczność w zastosowaniu u osób cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. W jednym z badań podano Ashwagandhę 30 pacjentom cierpiącym na nerwicę lękową. Podano 40 ml wyciągu dziennie w dwóch dawkach przez jeden miesiąc. Pod koniec miesiąca większość najbardziej przykrych objawów takich jak ataki lęku i fobie lękowe zniknęły. W badaniach amerykańskich psychiatrów Ashwagandha okazała się także użyteczna w przypadku choroby maniakalno-depresyjnej, psychozy alkoholowej i schizofrenii. Dzienna dawka wynosiła do 4 kapsułek i prowadzona przez 45-60 dni terapia dawała dobre rezultaty. Zdolność uczenia się i poprawa pamięci następowały po terapii Ashwagandhą (3 kapsułki), Gotu Kolą (2 kapsułki) i ingko Billoba (2 kapsułki).