Niewydolność oddechowa noworodków jest jednym z najpoważniejszych problemów współczesnej neonatologii. Dzięki poprawie jakości opieki perinatologicznej w Polsce od kilku lat obserwujemy niewielkie obniżanie się odsetka noworodków urodzonych przedwcześnie, natomiast wzrasta liczba porodów drogą cięcia cesarskiego – zarówno ze wskazań planowych, jak i poprzedzonych próbą porodu siłami natury. Obecnie w niektórych ośrodkach odsetek cięć cesarskich przekroczył już 50%. – W przypadku porodu drogą cięcia cesarskiego u noworodków na skutek zaburzonej adaptacji do życia pozamacicznego mamy do czynienia z utrudnionym wchłanianiem płynu płucnego, którego zaleganie w płucach jest przyczyną szeregu niekorzystnych zjawisk, na czele z występowaniem niewydolności oddechowej i tym samym – pogorszeniem stanu ogólnego noworodka. Nasz projekt dedykowany jest noworodkom, które ukończyły 32. tydzień życia wewnątrzmacicznego – tłumaczy dr hab. n. med. Renata Bokiniec, główny badacz w projekcie the REFSAL trial.

TTN – przemijający szybki oddech noworodka (z ang. Transient Tachypnea of the Newborn) jest jedną z najczęstszych przyczyn niewydolności oddechowej wśród noworodków urodzonych o czasie oraz tzw. późnych wcześniaków (z ang. late preterm). Obecnie brakuje silnych danych wspierających rutynowe stosowanie dodatkowych leków w terapii zaburzeń oddychania u noworodków (TTN). Niektórzy eksperci sugerują, że wczesne zastosowanie ciśnień rozprężających (np. wczesnego donosowego CPAP) wraz z wziewnym podaniem salbutamolu może złagodzić przebieg cięższych postaci TTN i pozwala uniknąć stosowania wentylacji mechanicznej, co w konsekwencji może zapobiec rozwojowi przetrwałego nadciśnienia płucnego (PPHN). Autorzy metaanalizy badań z bazy Cochrane z 2016 r. nie znaleźli jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy wziewny salbumatol pozwoli zapobiec lub złagodzić przebieg cięższych postaci TTN?

Naukowcy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzą wieloośrodkowe badanie „A multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled phase III trial of the inhaled β2-adrenergic receptor agonist salbutamol for transient tachypnea of the newborn” (the REFSAL trial) oceniające skuteczność i bezpieczeństwo salbutamolu podawanego wziewnie. Należy podkreślić, że salbutamol jest bardzo dobrze poznanym lekiem, który ma zastosowanie w terapii astmy. W badaniu sprawdzone zostaną inne możliwości jego zastosowania w neonatologii. Badanie jest finansowane ze środków Agencji Badań Medycznych. – Celem pierwszorzędowym naszego badania jest zmniejszenie (dzięki zastosowanej interwencji, tj. podaży salbutamolu) odsetka ciężkiego nadciśnienia płucnego, które może być powikłaniem przedłużających się zaburzeń oddychania zwanych TTN szczególnie u dzieci urodzonych cięciem cesarskim – precyzuje dr hab. n. med. Renata Bokiniec.

Każdy noworodek, u którego po urodzeniu utrzymują się zaburzenia oddychania, może być zakwalifikowany do badania o ile nie ma dodatkowych wad wrodzonych. – W celu włączenia noworodka do badania zwracamy się na początku do obydwojga rodziców o wyrażenie świadomej zgody na udział ich dziecka w badaniu. Po podpisaniu świadomej zgody przez rodziców noworodkowi nadajemy poprzez specjalny system zwany CRF-em numer uczestnika badania, po czym możemy przystąpić do wykonywania poszczególnych procedur – opisuje dr hab. n. med. Renata Bokiniec. Każdy noworodek zakwalifikowany do badania ma wykonane dokładne badanie echokardiograficzne serca oraz USG płuc. Po wykonaniu tych badań pacjent otrzymuje inhalację z leku lub soli fizjologicznej, która trwa 30 min.