Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) z rodziny dziurawcowatych występuje naturalnie w Europie, Azji Zachodniej oraz Afryce Północnej. W Polsce jest bardzo pospolity, można go znaleźć na łąkach, w lasach, przy drogach. Jest to jedna z najbardziej znanych roślin leczniczych. Surowiec – ziele dziurawca zawiera hyperycynę – czerwony barwnik, pseudohypericinę, flawonoidy, hiperozyd, garbniki, witaminę A i C oraz olejek eteryczny.
Ziele dziurawca stosowane jest jako środek łagodzący objawy depresji, bezsenności. Działanie przeciwdepresyjne związane jest z hamowaniem monoaminooksydazy i katecholo-O-metylotransferazy czyli z katabolizmem amin biogennych. Za to działanie odpowiedzialne są związki z grupy hyperycyn.
Surowiec znalazł zastosowanie w zaburzeniach trawienia i chorobach wątroby, działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych. Posiada działanie żółciopędnie i żółciotwórcze. Za działanie rozkurczające odpowiedzialne są flawonoidy.
Wyciągi z dziurawca są stosowane zewnętrznie na rany i do płukania gardła ze względu na właściwości przeciwzapalne i dezynfekcyjne.
Ziele dziurawca powinno być stosowane jedynie w monoterapii, ponieważ surowiec ten wchodzi w liczne interakcje o różnych mechanizmach, niektóre z nich ciężko jest przewidzieć.
Stosowanie leków przeciwdepresyjnych – inhibitorów MAO oraz SSRI takich jak trazodon, sertralina, nefazodon, fluoksetyna, paroksetyna łącznie z dziurawcem może prowadzić do wystąpienia groźnego „zespołu serotoninowego” spowodowanego zbyt dużą ilością serotoniny w mózgu, objawiającego się pobudzeniem, halucynacjami, wzrostem ciśnienia tętniczego, bólami mięśni, hipertermią, drgawkami, śpiączką, a nawet śmiercią.
Ziele dziurawca zwiększa aktywność glikoproteiny P, która jest odpowiedzialna za „wyrzucanie” leków z komórek. Zwiększenie aktywności glikoproteiny P powoduje, że leki będą szybciej usuwane z miejsca docelowego i przez to będą słabiej działały. Po zastosowaniu dziurawca mniejsze stężenie uzyskują między innymi leki przeciwnowotworowe (np. antybiotyki antracyklinowe, winkrystyna, daunorubicyna), leki przeciwwirusowe stosowane u pacjentów z wirusem HIV – inhibitory proteazy HIV, digoksyna, warfaryna, loperamid.
Dziurawiec zwiększa aktywność enzymów cytochromu P-450 (CYP 3A4). Wzrost aktywności enzymów wątrobowych prowadzi do szybszego metabolizmu niektórych leków co się wiąże z ich słabszym działaniem.
U kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne dochodzi do obniżenia stężenia estrogenów i zmniejszenia skuteczności tych leków.
Zażywanie dziurawca wraz z cyklosporyną A lub takrolimusem u osób po przeszczepie może prowadzić do znacznego zmniejszenia stężenia leku w osoczu i zwiększyć ryzyko odrzucenia przeszczepu u pacjentów po transplantacji.
Jednoczesne stosowanie dziurawca może też zmniejszyć stężenie i przez to działanie leków: antyarytmicznych, blokerów kanału wapniowego, glikokortykosteroidów, statyn, opioidów, cyklofosfamidu, astemizolu, cizapridu, haloperidolu, kofeiny, sildenafilu, losartanu.
Efekt indukujący aktywność enzymów może się utrzymywać nawet dwa tygodnie po skończeniu stosowania preparatów ziołowym zawierających ziele dziurawca.
Dziurawiec może zmniejszać absorpcję żelaza.
Ziele dziurawca wykazuje działanie fotosensybilizujące – zwiększa wrażliwość skóry na słońce. Po spożyciu preparatów z dziurawcem nie należy wystawiać skóry na działanie promieni słonecznych. Jest to szczególnie niebezpieczne dla osób z jasną karnacją.
Stosowanie wyciągów z ziela dziurawca powinno dotyczyć monoterapii. Tylko wtedy istnieje pewność, że nie dojdzie do niebezpiecznych interakcji.
Przeczytaj również:
Helena Korczyc
portal Biotechnologia.pl
Źródła:
www.leki-informacje.pl/120,interakcje_lekow_ziolowych.html
www.czytelniamedyczna.pl/2563,sprawozdanie-z-i-miedzynarodowego-workshopu-pt-interakcje-pomiedzy-roslinnymi-i.html
www.panacea.pl/articles.php?id=3102
www.dziurawiec.com.pl
KOMENTARZE