1. Po co przyjmować witaminę D?

Witamina D odgrywa kluczową rolę w naszym organizmie – wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej i zdrowie kości. Wspiera działanie układu odpornościowego, co jest szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, gdy narażeni jesteśmy na infekcje. Jest także niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu, co wpływa na gęstość kości i zmniejsza ryzyko osteoporozy. Ponadto witamina D ma wpływ na nasz nastrój i samopoczucie, co może pomóc w walce z sezonowym obniżeniem nastroju, które często pojawia się przy mniejszej ilości światła słonecznego.

2. W jakich dawkach należy ją przyjmować?

Poziom witaminy D jest zależny od wieku, płci i masy ciała, dlatego ważne jest, by suplementacja była dobierana przez lekarza. Pamiętajmy, że suplementacja powinna być dostosowana do poziomu witaminy D we krwi, dlatego warto wykonać badanie przed jej rozpoczęciem. Są oczywiście wytyczne towarzystw naukowych i publikacje mówiące o prawidłowych, referencyjnych wartościach przyjmowanych dawek w okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym:

· noworodki i niemowlęta 0-6 miesięcy – 400 jednostek cholekalcyferolu już od 1. dnia życia, przez cały rok,

· niemowlęta powyżej 6. m.ż. – 400-600 jednostek, przez cały rok,

· dzieci 1-3 lat – 600 jednostek, przez cały rok,

· dzieci 4-6 lat – 600-1000 jednostek, od października do maja,

· młodzież 11-18 lat – 1000-2000 jednostek, zależnie od masy ciała, od października do maja,

· dorośli i seniorzy - 1000-2000 jednostek, zależnie od masy ciała, od października do maja,

· starsi seniorzy powyżej 90. r.ż. – 2000-4000 jednostek, przez cały rok.

Szczegółowe zapotrzebowanie na suplementowaną witaminę D zależne jest jednak od podaży z diety, a więc spożycia witaminy D w posiłkach.

3. Czy nie wystarczy ekspozycja na słońce i zbilansowana dieta?

W okresie letnim ekspozycja na słońce rzeczywiście może być wystarczającym źródłem witaminy D, ponieważ nasza skóra syntetyzuje ją pod wpływem promieniowania UVB, jednak jesienią i zimą, szczególnie w naszej szerokości geograficznej, ilość światła słonecznego jest zbyt mała, aby pokryć zapotrzebowanie organizmu. Poza sezonem letnim synteza skórna jest praktycznie zerowa, zwłaszcza gdy większość dnia spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach. Co więcej, witamina D jest syntetyzowana przez eksponowanie ramion i twarzy na słońce przez 30 minut w ciągu dnia, więc poza okresem urlopowym u wielu osób może być to trudne do wykonania. W diecie znajduje się w ograniczonej ilości produktów spożywczych, głównie w tłustych rybach, jajkach, a w przypadku wegan – grzybach i mikroalgach – co sprawia, że niełatwo jest uzyskać odpowiednią ilość tej witaminy wyłącznie z diety. Dlatego suplementacja jest tak ważna w okresie jesienno-zimowym.

4. Jak sprawdzić poziom witaminy D?

Najlepszym sposobem na sprawdzenie poziomu witaminy D w organizmie jest badanie krwi na stężenie 25(OH)D3, czyli metabolitu witaminy D. Badanie to jest szybkie i daje dokładny obraz tego, czy mamy niedobór, wystarczający poziom, czy może nadmiar witaminy D. Optymalny poziom witaminy D we krwi wynosi zazwyczaj od 30 do 50 ng/ml. Jeśli wynik jest niższy, oznacza to konieczność zwiększenia suplementacji, a jeśli wyższy – warto skonsultować się z lekarzem, by uniknąć ewentualnych skutków ubocznych. Badanie poziomu witaminy D jest szczególnie zalecane osobom starszym, kobietom w ciąży i osobom o zwiększonym ryzyku niedoboru.

5. Czy witaminę D można przedawkować? Jakie są objawy?

Przedawkowanie witaminy D jest rzadkie, ale możliwe, zwłaszcza gdy stosujemy bardzo wysokie dawki przez dłuższy czas bez kontroli lekarskiej. Nadmiar witaminy D może prowadzić do hiperkalcemii, czyli podwyższonego poziomu wapnia we krwi, co może powodować objawy, takie jak: nudności, wymioty, osłabienie mięśni, a w skrajnych przypadkach – nawet uszkodzenie nerek. Dlatego zawsze warto konsultować dawki z lekarzem lub dietetykiem, szczególnie przy długotrwałej suplementacji. Ważne jest, aby pamiętać, że witamina D, mimo swojej roli w organizmie, musi być przyjmowana z umiarem i odpowiedzialnie.

Podsumowując, suplementacja witaminy D w okresie jesienno-zimowym jest zalecana ze względu na ograniczoną ekspozycję na słońce. Kluczowe jest dobranie odpowiedniej dawki i regularne badanie poziomu witaminy D, aby zapewnić sobie optymalne wsparcie zdrowotne. Zadbaj o swoje zdrowie, by w pełni cieszyć się zimowymi miesiącami!

Autorka: mgr Anna Janiszewska-Janowicz, dietetyczka grupy LUX MED