Efekt przeciwdepresyjny eksperymentalnego leku pojawia się szybko po zastosowaniu i jest długotrwały. W trakcie prac badawczych naukowcy przebadali aktywność i mechanizm działania w mózgu wielu nowych związków bioaktywnych. Wyniki obiecujących badań nad niehalucynogennymi substancjami podobnymi do psychodelików zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym "Cell".

Psychodeliki stanowią grupę substancji coraz częściej badanych pod kątem właściwości przeciwdepresyjnych. Korzystne wyniki testów dotyczących terapeutycznych właściwości psylocybiny wskazują na istotny potencjał związków chemicznych zaliczanych do tej kategorii. Poszukiwanie nowych typów przeciwdepresantów jest ważnym kierunkiem badań ze względu na znaczny odsetek pacjentów cierpiących na depresję lekooporną. Istotny problem dla wprowadzania do użytku medycznego psychodelików stanowią jednak ich działania niepożądane, takie jak halucynacje. Ograniczają one możliwość stosowania takiego leczenia w warunkach innych niż kliniczne oraz zwiększają ryzyko niemedycznego wykorzystania tych leków.

W odpowiedzi na te problemy współczesnej psychiatrii naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego rozpoczęli prace badawcze, których cel stanowiło znalezienie bezpieczniejszych leków podobnych w mechanizmie działania do psychodelików. Do tej pory nie było oczywiste, czy jest to możliwe, ponieważ stosunkowo powszechne było założenie, że obecność halucynacji jest istotna dla efektu terapeutycznego. 

Aby umożliwić zrozumienie mechanizmu działania nowych substancji, zespół badawczy wykorzystał genetycznie zakodowane zielone białko fluorescencyjne, nazwane psychLight. Było ono obecne u myszy jedynie w specyficznym typie receptora serotoniny, odpowiedzialnym za pojawianie się halucynacji. Umożliwiło to naukowcom obserwację aktywowanych receptorów w żywej tkance mózgu. Zastosowanie znacznika psychLight pomogło w wykrywaniu miejsc uwolnienia serotoniny oraz przewidywaniu halucynogennych efektów podanych eksperymentalnych leków. Dzięki zastosowaniu tej metody zespół badawczy wśród wielu substancji znalazł analog psychodelików niewywołujący halucynacji. 

Wyselekcjonowana cząsteczka AAZ-A-154 wykazała w testach wysoką selektywność działania wobec odpowiednich receptorów, przy jednoczesnych niewielkich działaniach ubocznych. Po podaniu eksperymentalnego leku myszom naukowcy obserwowali efekt przeciwdepresyjny po upływie 30 minut. Halucynacje nie pojawiały się u zwierząt nawet po przyjęciu przez nie dużych dawek substancji. Jednocześnie korzyści poznawcze utrzymywały się ponad tydzień po jednorazowym podaniu AAZ-A-154.

Nowo odkryta substancja wydaje się obiecującym kandydatem na nowy, przełomowy lek. Warto jednak zaznaczyć, że do tej pory związek ten był badany jedynie na gryzoniach. Otrzymane wyniki nie muszą mieć przełożenia na mózg człowieka. Sami naukowcy z zespołu badawczego twierdzą, że aby wprowadzić AAZ-A-154 do fazy testów klinicznych, konieczne jest lepsze zrozumienie mechanizmu działania tej substancji.