Czystek to zioło o wielu odmianach i właściwościach. Roślinka pochodzi z obszarów Morza Śródziemnego i jest małym krzewem o liliowych, białych, różowych lub czerwonych kwiatach. Na tamtych terenach jego prozdrowotne właściwości znane są od ponad 2000 lat. Niektórzy uważają, że roślinka jest sławną mirrą opisywaną w Starym Testamencie.

Czystek zawdzięcza swoje działanie bogactwu polifenoli. Antyutleniaczy jest ponoć więcej niż w czerwonym winie czy owocach cytrusowych.

Porównanie aktywności przeciwutleniaczy

Źródło: Instytut LEFO w Ahrensburg 2000r.

Neutralizowanie groźnych, wolnych rodników stoi u podstaw zwalczania mnóstwa chorób. Dlatego też wielu uważa napar z czystka jako lek oraz profilaktykę przeciwnowotworową. Niektórzy przypisują roślinie wręcz spektakularne właściwości w tym zakresie. Czystek potencjalnie, dzięki bogactwu substancji czynnych, działa antyproliferacyjnie i cytotoksycznie. Nie istnieją jednak badania dowodzące jego skuteczności w zwalczaniu raka.

Włoscy naukowcy dowiedli natomiast jego działania ochronnego w stosunku do DNA i lipidów. Polifenole wzmacniają układ odpornościowy, hamują powstawanie i rozwój toczącego się już stanu zapalnego. Napar z czystka poleca się pić więc w przeziębieniu. Antyoksydanty rozprawiają się bakteriami i wirusami atakującymi górne drogi oddechowe – potwierdziły to badania kliniczne. Dodatkowo czystek wywiera działanie protekcyjne na naczynia krwionośne - rola przeciwmiażdżycowa polega na hamowaniu utleniania się cholesterolu LDL, a następnie jego odkładaniu w świetle tętnic.

Najwięcej prac naukowych dotyczących rośliny mówi o jej potwierdzonym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Udowodniono skuteczność ekstraktu z czystka w stosunku do Staphylococcus aureus, Candida glabrata, Candida krusei i Aspergillus fumigatus. W badaniach substancjami porównawczymi były skuteczne w zwalczaniu powyższych patogenów antybiotyki. W związku z powyższym herbatka z czystka powinna stać się nieodłącznym napojem dla osób cierpiących na łupież, grzybicę skóry i paznokci, nawracające infekcje zatok czy opryszczkę. W innym doświadczeniu dowiedziono korzystnego wpływu rośliny w chorobie wrzodowej i podwyższonym ryzyku wystąpienia nowotworu żołądka poprzez wpływ antagonistyczny do Helicobacter pylori. Ponadto czystek polepsza  ukrwienie śluzówki i zapobiega nadprodukcji kwasu solnego (szybsze gojenie).

Picie naparu z czystka zwyczajowo poleca się również... leśnikom. Roślina działa nawet na krętka wywołującego boreliozę – substancje czynne w nim zawarte nijako „odklejają” groźny patogen kiedy zakażenie miało już miejsce oraz... pity profilaktycznie odstrasza kleszcze. Od lat czystek był podawany psom, aby uchronić je przed ukąszeniami właśnie kleszczy, pcheł i komarów. Badania naukowe dowodzą, że pacjenci cierpiący na boreliozę spożywając preparaty na bazie ziela odczuwali po pewnym czasie znaczną ulgę w bólu.

Inne plusy „czystkoterapii”? Napar wspomaga szybsze usuwanie z ustroju metali ciężkich – stąd jest on polecany palaczom jak i tym, którzy są narażeni na dym papierosowy. Działa odmładzająco – w końcu to bomba przeciwutleniaczy! Nie stwierdzono działań ubocznych. Nie odnotowano przypadków przedawkowania.

Picie okazjonalne herbatki z czystka mija się z celem. Należy spożywać ją codziennie, regularnie – około 2- 3 razy dziennie. „Fusy” można zalewać kilkukrotnie. Efekty odczuwa się po niecałym miesiącu takich praktyk. Pomono wyższej ceny, lepiej wybrać ziele cięte, a nie mielone gdzie duży procent suszu stanowią gałązki mniej wartościowe od kwiatów i liści.