Problem z cukrzycą

Cukrzyca stała się światową epidemią. Według najświeższych statystyk, na całym świecie chorują na nią aż 382 miliony osób. Przewiduje się, że liczba ta prawie podwoi się do 2035 roku. W samej Polsce żyje około 3 milionów diabetyków. Nic dziwnego zatem, że naukowcy na całym świecie pracują nad wynalezieniem skutecznych sposobów walki z tą cywilizacyjną chorobą.

FAHFA - nowa droga do terapii

Najnowsze badanie opublikowane w magazynie „Cell” przybliżą nas do tego celu. Naukowcom udało się zniwelować poziom cukru we krwi i usprawnić tolerancję na glukozę dzięki podawaniu myszom świeżo odkrytych kwasów tłuszczowych.

FAHFA, bo tak w skrócie ochrzczono nową klasę związków, wykryto po raz pierwszy u genetycznie zmodyfikowanych myszy z podwyższoną ekspresją GLUT4 – białka transportującego glukozę do środka komórek. Poziom GLUT4 jest często obniżony u osób z cukrzycą, co powoduje zjawisko zwane opornością insulinową. Insulina, choć obecna we właściwych ilościach, nie jest w stanie zmusić komórek do prawidłowego pobierania cukru z krwi.

Genetycznie zmodyfikowane myszy zaskoczyły jednak naukowców. Mimo, że były otyłe i miały podwyższony poziom kwasów tłuszczowych, wykazywały całkowicie normalny metabolizm glukozy. Dla zespołu naukowców pod kierownictwem Barbary Kahn, endokrynologa z Harvard Medical School i Alana Saghateliana z Instytutu Salka oznaczało to, że myszy muszą produkować związki tłuszczowe, które przeciwdziałają szkodliwemu wpływowi otyłości na oporność insulinową. W najnowszej pracy ustalili oni tożsamość tych lipidów i zbadali ich fizjologiczne efekty. FAHFA okazały się być całkowicie unikatowymi związkami.

- Podczas gdy wiele innych lipidów nie różniło się między normalnymi, a odpornymi na cukrzycę myszami, poziom FAHFA był podwyższony aż szesnaście razy u zmodyfikowanych myszy – komentuje dla Salk News swoją pracę Alan Saghatelian - Odkryliśmy w zasadzie całkowicie nową grupę związków.

Uczeni nie zakończyli jednak na tym swoich badań. Ustalili oni także, że poziom tych kwasów tłuszczowych koreluje z wrażliwością na insulinę i że jest on znacznie obniżony u chorych na cukrzycę. Stężenie jednego z typów FAHFA było aż o 40% niższe w grupie pacjentów z upośledzoną wrażliwością na insulinę.  Gdy FAHFA zostały podane myszom wywołały obniżenie ilości cukru we krwi, poprawę tolerancji na glukozę z jednoczesną stymulacją wydzielania insuliny i GLP-1. Wykazywały także efekty przeciwzapalne w tkance tłuszczowej.

Od myszy do ludzi

Jak te badania przełożą się na leczenie cukrzycy? Zdaniem uczonych na razie jest za wcześnie, aby rekomendować podawanie FAHFA cukrzykom bez przeprowadzenia bardziej szczegółowych badań. Nowo odkryte kwasy tłuszczowe są obecne w pożywieniu m.in. jabłkach i mięsie, jednak na razie nie wiadomo czy ich zwiększone spożywanie przyniesie korzyść. Być może zbadanie dróg metabolizmu FAHFA doprowadzi do odkrycia nowych leków przeciwcukrzycowych. Czas pokaże czy związki te staną się filarem leczenia cukrzycy typu 2.