Samo ciśnienie tętnicze to ciśnienie wywierane przez krew na ściany największych tętnic. Ulega ono ciągłym zmianom wraz z wiekiem, stanem zdrowia, pod wpływem różnych chorób czy zażywanych leków. Do oceny stanu zdrowia badanej osoby istotna jest wartość zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego. Za wartości optymalne uznaje się 120/80 mm Hg. Systematyczny pomiar ciśnienia pomaga kontrolować stan zaawansowania różnych chorób układu krążenia oraz umożliwia ocenę efektywności terapii farmakologicznej.

Niedociśnienie to ciśnienie tętnicze poniżej 90/60 mmHg u kobiety i 100/70 mmHg u mężczyzny. Zbyt niskie wartości świadczą prawdopodobnie o niedostatecznym przepływie krwi co wiąże się z niewystarczającą dostawą tlenu i substancji odżywczych do serca, mózgu, nerek i innych kluczowych narządów. Sytuacja taka może spowodować trwałe szkody w organizmie.

Rodzaje niedociśnienia możemy podzielić na:

• niedociśnienie pierwotne - najczęściej dotyka głównie młode, szczupłe kobiety
• niedociśnienie ortostatyczne - najczęściej występuje u ludzi w podeszłym wieku
• niedociśnienie wtórne - pojawia się jako powikłanie innych chorób

Hipotonia może wystąpić przy okazji schorzeń takich jak: anemia, padaczka, cukrzyca. Dodatkowo zmniejszenie objętości płynów sprzyja hipotonii – np. przy biegunce, rozległych oparzeniach, przy krwotoku. Także niektóre leki sprzyjają niedociśnieniu, co jest związane z ich mechanizmem działania – np. diuretyki, nitraty, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki na Parkinsona. Ekstremalnym przypadkiem kiedy ciśnienie ulega znacznemu obniżeniu jest posocznica. Bakterie i wirusy, które przedostały się do krwioobiegu zagrażają życiu, ponieważ mogą wywołać wstrząs septyczny.

Niedociśnienia nie można lekceważyć. Niekontrolowane może doprowadzić np. do nagłej utraty przytomności. Można uzmysłowić sobie powagę sytuacji na przykładzie osoby z niedociśnieniem prowadzącej samochód. Do objawów hipotonii można zaliczyć: zawroty głowy, omdlenia, zaburzenia rytmu serca, mroczki przed oczami, bladą twarz, zimne stopy i ręce, nudności, uczucie osłabienia, kłopoty z koncentracją. Warto regularnie badać swoje ciśnienie i kiedy wyniki kilkukrotnie wskazują wartości zaniżone względem normy - koniecznie odwiedzić lekarza.

Aby zdiagnozować hipotonię lekarz może mierzyć ciśnienie krwi zarówno w pozycji leżącej jak i stojącej. U osoby z niskim ciśnieniem mogą wystąpić zawroty głowy, a tętno znacznie wzrasta aż do kompensacji niskiego ciśnienia. Kolejnym krokiem będzie identyfikacja przyczyn takiego stanu rzeczy.

Co można poradzić niedociśnieniowcom?
Na pewno przestrzeganie kilku zasad ułatwi codzienne funkcjonowanie i pozwoli uniknąć niechcianych omdleń czy zawrotów głowy.

Zdecydowanie należy unikać gwałtownych zmian pozycji. Szybkie wstanie z łóżka sprawia, że krew od razu odpływa do kończyn dolnych. Po przebudzeniu najlepiej poleżeć chwilę, następnie powoli usiąść na skraju łóżka i dopiero ostrożnie wstać. Masaże i naprzemienny prysznic wodą zimną i ciepłą także usprawni krążenie. Opalanie i długie przebywanie na słońcu sprzyja niedociśnieniu, dlatego kąpieli słonecznych zażywać trzeba z głową. Aktywność fizyczna (pływanie, aerobik, bieganie, żwawe spacery) uelastycznia naczynia. Nie wolno zapominać o zwiększonej podaży płynów oraz używaniu w kuchni ziół i ... trochę większej ilości soli, która w tym przypadku pomoże zatrzymać więcej wody w ustroju, co jest konieczne do właściwego wypełnienia łożyska naczyniowego.

W ostateczności, kiedy na podstawie pierwszych symptomów da się określić, że ciśnienie niebezpiecznie się obniża, można wspomóc się preparatami z apteki. Zastosowanie znajdują tutaj krople Cardiol C (wyciąg płynny z orzeszków kola 14 g, kofeina 72 mg), Cardiamidum (250 mg niketamidu) czy Glukardiamid (125 mg niketamidu, 1,5 g glukozy). Nie zaszkodzi także wypić o jedną filiżankę kawy więcej.

Istnieją także preparaty wydawane jedynie na podstawie recepty, które zawierają w składzie substancje sympatykomimetyczne, jak etylefryna czy midodryna. Środki te nie powinny być stosowane w przypadku niedokrwienia serca, jaskry, powiększania gruczołu krokowego, nadczynności tarczycy.