Podwyższone stężenie cholesterolu występuje wśród Polaków częściej niż palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze czy otyłość. Jak wynika z badań populacyjnych NATPOL 20112, problem ten dotyczy ponad połowy (61%) dorosłych Polaków, czyli nawet 18 milionów osób. Co ciekawe hipercholesterolemia najczęściej występuje w grupie wiekowej 40-59 lat dotykając aż 7,2 mln osób. Niestety, zaledwie 0,5 mln z nich jest leczona skutecznie [2]. 

To informacja zła o tyle, że nadmiar frakcji LDL cholesterolu (tzw. „zły” cholesterol) powoduje zmiany miażdżycowe, które przyczyniają się do zwężenia światła naczyń krwionośnych i ograniczają przepływ krwi. Do najgroźniejszych powikłań procesu miażdżycowego należą zawał serca i udar mózgu, spowodowane zatrzymaniem przepływu krwi przez naczynie. O skali problemu świadczy fakt, że choroby układu krążenia są pierwszą przyczyną zgonów dorosłych Polaków [3]. 

Sam proces odkładania się blaszki miażdżycowej jest bardzo powolny i może rozwijać się przez lata nie dając specyficznych objawów. Nie możemy go jednak ignorować! Najlepsze korzyści zdrowotne osiągniemy podejmując działania odpowiednio wcześnie.

– Już na wczesnym etapie choroby wysokie stężenie cholesterolu może powodować osłabienie funkcji poznawczych (pamięci) i problemy z koncentracją, a także spadek wydolności organizmu – tłumaczy prof. dr hab. Artur Mamcarz, Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. – Niestety większość osób nie jest tego świadoma. A przecież sprawnie działająca pamięć i koncentracja są szalenie istotne dla ludzi aktywnych zawodowo. Konsekwencjami wysokiego cholesterolu mogą być także zaburzenia erekcji, uszkodzenie nerek czy wątroby – dodaje ekspert.

Na ratunek – bergamota!

Przełomowe odkrycie ostatnich lat. Najnowsze badania wskazują, że w walce z cholesterolem może pomóc nam natura. A konkretnie standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty tzw. BPF (ang. Bergamotderived Polyphenolic Fraction). Bergamota (Citrus bergamia Risso) jest rośliną cytrusową rosnącą niemal wyłącznie we włoskiej Kalabrii. Skórka z jej owoców oraz liście są od lat stosowane do produkcji eterycznych olejków i perfum. Teraz okazało się, że wyjątkowe, zdrowotne właściwości ma miąższ bergamoty [4]. Dzięki wysokiemu stężeniu unikalnej kompozycji polifenoli – związków o właściwościach antyoksydacyjnych, wspierających naturalne mechanizmy obronne komórek człowieka – wyciąg z bergamoty wywiera pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową i węglowodanową, a także oddziałuje korzystnie na śródbłonek naczyniowy [5]. 

– W badaniach naukowych wykazano, że BPF zapewnia najsilniejszą redukcję stężenia cholesterolu LDL spośród przebadanych naukowo substancji naturalnych – wyjaśnia dr n. med. Marcin Barylski z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Rehabilitacji Kardiologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Badanie przeprowadzone z udziałem 237 osób, dowiodło, że trzydziestodniowa terapia BPF (w dawce 500 mg lub 1000 mg) skutkowała znacznym obniżeniem stężeń frakcji cholesterolu LDL (od 25% do niemal 40%), redukcją stężenia triglicerydów (od 30% do 40%) oraz istotnym wzrostem stężenia „dobrego” HDL cholesterolu (od 20% do 40%). Na tej podstawie autorzy badania sugerują, że doustne suplementy diety zawierające BPF cechuje siła hipolipemizująca, zbliżona siłą do małych dawek silnych statyn (leków na receptę stosowanych w terapii hipercholesterolemii) [6].

Doniesienia te zostały następnie potwierdzone w badaniu porównawczym z rosuwastatyną. Wykazano, że 1000 mg BPF pozwala na 40% redukcję LDL cholesterolu i jest to siła działania porównywalna do 10 mg rosuwastatyny. To samo badanie potwierdziło także, że zastosowanie BPF razem ze statyną wzmacnia jej działanie. Dodając 1000 mg BPF do 10 mg rosuwastatyny redukcja stężenia cholesterolu LDL wynosiła 53% i była analogiczna do 20 mg rosuwastatyny. Dodatkowo dla BPF obserwowano lepsze działanie na HDL cholesterol oraz triglicerydy [7].

Poza kompleksowym wpływem na lipidy badania wykazały także wysoce korzystny wpływ BPF na glikemię. W grupie przyjmującej BPF w dawce 500 mg zaobserwowano obniżenie stężenia glukozy we krwi średnio o 18,9% a dawka 1000 mg wiązała się ze spadkiem o 22,4% [6]. Warto podkreślić, że zaburzenia metabolizmu węglowodanów tj. stan przedcukrzycowy i cukrzyca występują coraz częściej i nazywane są epidemią XXI wieku.

Inne z badań, przeprowadzone wśród 107 osób, dowiodło skuteczności wyciągu z bergamoty w znacznym ograniczeniu stłuszczenia wątroby. Co ważne, nie odnotowano przy tym żadnych działań niepożądanych, co po raz kolejny potwierdziło wysoki profil bezpieczeństwa BPF [6]. 

To nie wszystko. Badania na grupie mężczyzn z cukrzycą typu 2 i zaburzeniami erekcji wykazały dużą skuteczność terapii BPF w poprawie funkcji seksualnych (potencji). Do oceny skuteczności terapii wykorzystano badanie obiektywne – USG doppler (zmierzono szczytową prędkość skurczową w tętnicy grzbietowej prącia) oraz subiektywne – kwestionariusz zaburzenia erekcji [8].

Powyższe efekty BPF osiąga dzięki temu, że ma działanie analogiczne do statyn – oddziaływuje na ten sam szlak metaboliczny cholesterolu (hamuje reduktazę HMG-CoA) oraz aktywuje kinazę AMP (szlak działania metforminy), dzięki czemu wpływa także na glukozę oraz proces spalania tłuszczu [6]. 

Dodatkowo, przy wszystkich tych korzyściach, jest to rozwiązanie całkowicie naturalne i bardzo bezpieczne. W badaniach potwierdzono bardzo dobrą tolerancję i nie wykazano skutków ubocznych. O wysokim profilu bezpieczeństwa świadczy także fakt, że preparat jest przebadany nawet u osób z tzw. nietolerancją statyn, czyli u osób, które musiały odstawić statyny z uwagi na skutki uboczne oraz może być stosowany jako dodatek do statyn [9]. 

Spektakularne efekty stosowania BPF oraz liczne korzyści zdrowotne dla szerokiej grupy pacjentów dostrzegli także eksperci. Jak wynika ze stanowiska grupy ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, stosowanie kompozycji polifenoli z bergamoty (BPF) może być szczególnie korzystne w przypadku kilku grup osób:

* Po pierwsze, u wszystkich osób z podwyższonym stężeniem cholesterolu o 20-40%, które nie mają jeszcze wskazań do stosowania leków na receptę, czyli osób z niskim lub umiarkowanym ryzykiem sercowo-naczyniowym.

* Po drugie, u tych, którzy nie akceptują terapii statynami i kategorycznie odmawiają ich przyjmowania.

* Po trzecie, u pacjentów, którzy nie tolerują statyn lub u których nie można zintensyfikować terapii statynami. – Dodatkowo ważną grupę stanowić mogą osoby z zespołem metabolicznym, zaburzeniami gospodarki węglowodanowej oraz pacjenci z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby – wylicza dr n. med. Marcin Barylski, jeden z autorów stanowiska. A to oznacza, że BPF może w niektórych przypadkach stanowić alternatywę dla leków konwencjonalnych. 

Podsumowując, BPF to nowoczesny preparat o szerokim spektrum działania, który stanowi całkowicie nowe, niespotykane dotąd rozwiązanie terapeutyczne. Po raz pierwszy jeden składnik aktywny pozwala kompleksowo zadbać o lipidy, cukier, wątrobę a nawet może przeciwdziałać zaburzeniom erekcji u osób chorujących na cukrzycę typu drugiego [10].