Głównym składnikiem wyciągu z rybiej wątroby zwanego tranem są kwasy omega-3. Do tej grupy należą kwas α-linolenowy, kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA), które są niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Kwasy omega-3 są wbudowywane w fosfolipidy błony komórkowej i służą jako prekursory syntezy mediatorów zapalnych. EPA jest przekształcany przez fosfolipazę A2, cyklooksygenazę i lipogenazę do prostaglandyn, tromboksanu oraz hydroksy-kwasów tłuszczowych. Metabolity te znane są jako eikozanoidy i spełniają ważną rolę w procesie zapalnym. Co więcej, ostatnio odkryto, że EPA i DHA są prekursorami ważnych resolwin i protaktyn, które są silnymi bioaktywnymi środkami zaangażowanymi w ograniczanie stanu zapalnego.
Omega-3 mają udowodnione korzystne działanie w przewlekłych chorobach o podłożu zapalnym. Kluczowe znaczenie w etiopatogenezie astmy ma właśnie przewlekłe zapalenie. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych przeprowadzili badania, z których wynika, że codzienne podawanie wysokich dawek kwasów omega-3 (tj. 3,2g EPA i 2,2g DHA) zmniejsza stężenie pro-zapalnych mediatorów (takich jak prostaglandyny, interleukina 1β, TNFα) w wydzielinie oskrzelowej astmatyków. Eksperymenty in vitro dowiodły, że EPA jest znacznie silniejszym kwasem niż DHA hamującym produkcję prozapalnych mediatorów (leukotrienów, prostaglandyn, TNFα czy interleukiny 1β) przez hodowlę makrofagów. Dodatkowo, kwasy omega-3 wykazują porównywalną, z popularnym lekiem przeciwastmatycznym montelukastem, skuteczność w osłabianiu zapalenia dróg oddechowych i niwelowaniu duszności spowodowanych skurczem oskrzeli. U dzieci z astmą, czterotygodniowa kuracja tranem (300mg DHA + 700mg EPA) zmniejszyła stężenie prozapalnych interleukin, co znacznie poprawiło sprawność oddechową. Ponadto, dzienna dawka 184mg kwasów omega-3 chroni przed atopowym kaszlem będącym objawem alergicznego zapalenia dróg oddechowych. Natomiast uzupełnienie diety ciężarnych o kwasy omega-3 wpływa korzystnie na zdrowie płodu zmniejszając jednocześnie ryzyko wystąpienia chorób alergicznych i zapalnych u noworodków.
Obecnie testowany jest lek PCSO-524 (Lyprinol/Omega XL) będący bogatym w kwasy omega-3 ekstraktem lipidowym z muszli Perna canaliculus. PCSO-524 podawany codziennie przez ponad trzy tygodnie znacznie zmniejszał stan zapalny dróg oddechowych i tym samym cofał objawy astmy. Konieczne są dalsze, duże badania kliniczne w celu określenia najniższej efektywnej dawki i czasu kuracji.
Zanim powyższy lek pojawi się na rynku, każdy powinien tak zweryfikować swoją codzienną dietę, aby dostarczać organizmowi odpowiednią ilość kwasów omega-3. Głównym ich źródłem są ryby, zwłaszcza morskie. Stosunkowo dużą zawartością omega-3 cechują się łososie, tuńczyki oraz sardynki i skorupiaki. Najlepiej przyjmować od 2 do 5g olejów rybnych dziennie. Osoby z reumatoidalnym zapaleniem stawów powinny zwiększyć tę dawkę do 6g. Wytyczne Instytutu Żywności i Żywienia dla wszystkich grup wiekowych mówią, aby w codziennej diecie dostarczać organizmowi 200mg kwasów omega-3. Dieta bogata w te kwasy jest szczególnie zalecana alergikom, osobom z obniżoną odpornością oraz ze stanami zapalnymi stawów. Coraz więcej doniesień naukowych potwierdza, że do tej grupy można także dołączyć astmatyków.
KOMENTARZE