Dlaczego warto mierzyć wolne rodniki i co to jest stres oksydacyjny?

Wolne rodniki biorą udział w większości procesów biochemicznych. Są istotnym elementem każdego żywego organizmu i zapewniają jego prawidłowe funkcjonowanie. W stanie równowagi (homeostazy) ilość wolnych rodników kontrolowana jest przez endogenne antyoksydanty. Problem pojawia się, gdy czynniki zewnętrzne, takie jak infekcje, nieodpowiedni tryb życia (dieta, sen, stres i brak aktywności) lub ekspozycja na promieniowanie UV, zakłócają tę równowagę, prowadząc do stresu oksydacyjnego.

Wolne rodniki wykazują się dużą reaktywnością, co oznacza, że jeśli w pobliżu nie znajdzie się antyoksydant, zaczną reagować ze swoim otoczeniem. Powoduje to m.in. uszkodzenia w DNA komórek, które zaczynają namnażać się z różnego rodzaju dysfunkcjami, co w rezultacie może prowadzić do zaburzeń metabolicznych lub czynnościowych. Długotrwały stres oksydacyjny przyspiesza również procesy starzenia się organizmu.

Bezpośrednia metoda pomiaru – precyzja w diagnostyce

Obecna diagnostyka wolnych rodników często wykorzystuje metody pośrednie, które polegają na obserwacji efektów ich działalności poprzez analizę innych zjawisk i ich produktów. Takie podejście jest skomplikowane i obarczone błędami interpretacyjnymi. Elektronowy rezonans paramagnetyczny (EPR) umożliwia bezpośrednią detekcję wolnych rodników, mierząc ich obecność w próbkach biologicznych, takich jak krew. Dzięki temu metoda EPR dostarcza precyzyjnych wyników bez błędów interpretacyjnych.

Prosty pomiar w kilku krokach i zaawansowana diagnostyka

Procedura pomiaru jest prosta – pobierana jest krew włośniczkowa z palca pacjenta, mieszana z sondą spinową, która precyzyjnie wychwytuje wolne rodniki i tworzy z nimi stabilne kompleksy. Wynikiem badania jest wartość liczbowa charakteryzująca szybkość tworzenia się wolnych rodników, określana jako CMA (ang. cellular metabolic activity – aktywność metaboliczna komórek) i podawana w jednostkach nM/s.

Badanie można rozszerzyć o użycie selektywnych inhibitorów, które umożliwiają precyzyjny pomiar wolnych rodników zależnych od funkcji mitochondriów, enzymatycznych kaskad zapalnych czy funkcji śródbłonka. Pozwala to na dokładną analizę metabolicznej i odpornościowej aktywności komórek.

Interpretacja wyników

Porównując wartości CMA uzyskanego z wykonanego pomiaru ze skalą prawidłowych wartości CMA, można określić, czy poziom wolnych rodników jest prawidłowy czy podwyższony. Wyniki mogą wskazywać na ukryte problemy zdrowotne na poziomie komórkowym, które w dłuższym czasie mogą prowadzić do poważnych chorób lub przyspieszać starzenie się organizmu. W wielu przypadkach wystarczy zmiana diety, stylu życia i suplementacja, jednak w przypadku wyników znacząco przekraczających normę źródłem zaburzonej równowagi często jest daleko posunięty proces chorobowy, wymagający pogłębionej diagnostyki medycznej.

Autor: Novilet Sp. z o.o