Fentanyl jako lek

Fentanyl jest syntetycznym lekiem przeciwbólowym z grupy opioidów, działającym poprzez pobudzanie receptorów opioidowych µ. W porównaniu do morfiny jest lepiej rozpuszczalny w tłuszczach i łatwiej przenika przez barierę krew-mózg, przez co działa ok. 100 razy silniej. W małej ilości jest nieszkodliwy i działa leczniczo, co zostało wykorzystane do indukcji i utrzymania znieczulenia ogólnego i miejscowego, leczenia bólu pooperacyjnego oraz bólu występującego przy zawale serca. Fentanyl dostępny jest także w postaci przezskórnego systemu terapeutycznego oraz tabletek w leczeniu bólów przewlekłych i opornych na leczenie (np. nowotworowych). Do najczęstszych działań niepożądanych należą: sztywność mięśni (w tym również oddechowych), drżenia mięśniowe, zaburzenia rytmu serca, niedociśnienie, nudności, wymioty, zaparcia, senność, nerwowość, osłabienie, depresja pooperacyjna, nadmierne pobudzenie, zawroty głowy. Najgroźniejszym skutkiem ubocznym, szczególnie po przyjęciu dużej dawki fentanylu, jest zapaść oddechowa, będąca najczęstszą przyczyną zgonu związaną ze stosowaniem tego leku. Ponadto niezwykle łatwo go przedawkować, dlatego prowadzi do śmierci znacznie częściej niż heroina oraz inne narkotyki. Szacuje się, że fentanyl jest na całym świecie odpowiedzialny za śmierć co trzeciej osoby uzależnionej od narkotyków lub środków przeciwbólowych. Fentanyl, podobnie jak morfina, wykazuje działanie euforyzujące, co jest powodem stosowania go jako używki i dodatku do wielu innych narkotyków.

Fentanyl jako zabójcza używka

Fentanyl jest jednym z najszybciej uzależniających narkotyków na świecie. Zależność fizyczna w przypadku jego stosowania pojawia się szybciej niż przy zażywaniu metamfetaminy. Niebezpieczeństwo stosowania tego narkotyku wiąże się również z faktem, że często dodawana jest do niego heroina w celu wzmocnienia działania. Fentanyl w dużych ilościach zawarty jest również w dopalaczach.

W celach rekreacyjnych fentanyl jest wykorzystywany ze względu na skutki, jakie może wywołać: halucynacje wzrokowe, omamy czuciowe, silne złudzenia przestrzenne, zanik lęku, znieczulenie fizyczno-psychiczne, odmienne stany świadomości oraz efekt „sen na jawie”. Niestety stosowanie go w ilościach wywołujących te objawy wiąże się z dużym ryzykiem przedawkowania i śmierci. Fentanyl okazał się zabójczy również dla wielu znanych osób. 21 kwietnia 2016 roku ofiarą toksycznego działania tego narkotyku padła znana ikona muzyki pop – Prince. Fentanyl był jedną z wielu zidentyfikowanych substancji w sfałszowanych pigułkach, które znaleziono w jego domu. 15 listopada 2017 r. zmarł amerykański raper Lil Peep, również w wyniku przypadkowego przedawkowania fentanylu.

W 2002 r. fentanyl został użyty jako broń chemiczna przez rosyjskie służby specjalne. Wykorzystano gaz zawierający narkotyk w celu obezwładnienia porywaczy podczas zamachu terrorystycznego na teatr w Moskwie. Podczas operacji zginęło ponad 100 osób, w tym wielu zakładników.

Epidemia opiatowa w USA

Problem z powszechnym stosowaniem fentanylu wydaje się wyjątkowo szeroki w krajach takich jak Stany Zjednoczone i Kanada, gdzie panuje epidemia opiatowa. Fentanyl w USA jest przyczyną 70 zgonów dziennie – umiera średnio jedna osoba co 20 minut. O dramatycznej sytuacji związanej z epidemią opiatową w USA mówi również fakt, że nalokson (odtrutka na fentanyl i inne leki opioidowe, która odwraca ich szkodliwe działanie) należy już do standardowego wyposażenia strażaków. Po przedawkowaniu fentanylu dochodzi do zatrzymania oddychania, a na ocalenie życia ofiary leku pozostaje kilka minut. Często to właśnie strażacy docierają do poszkodowanego wcześniej niż karetka pogotowia. W niektórych stanach USA ratują oni do czterech razy więcej osób po przedawkowaniu fentanylu, niż gaszą pożarów! We wrześniu 2015 r. w Kanadzie, śmierć po przedawkowaniu fentanylu została uznana za kryzys zdrowia publicznego. W krajach tych problem rodzi się już w szpitalach i przychodniach, gdzie silne leki opioidowe przepisywane są pacjentom z błahych, nieuzasadnionych przyczyn, co prowadzi do uzależnień wśród ogromnej części ludności.

Więcej na temat lekomanii oraz epidemii opiatowej w USA dowiecie się z materiału poniżej: