Szczepionka w sprayu o smaku ananasa przeznaczona do podawania pod język wykazała zdolność do zapobiegania nawrotom choroby do 9 lat u ponad połowy uczestników badania. Ten doustny spray, jako bezpieczna oraz skuteczna alternatywa dla tradycyjnej antybiotykoterapii, zredefiniował sposób leczenia nawracających zakażeń układu moczowego (ZUM).

Uciążliwe i bolesne ZUM

Ból, stałe parcie na pęcherz, częste oddawanie moczu oraz uczucie pełności, pomimo opróżnienia pęcherza – to tylko część problemów, z którymi borykają się osoby dotknięte tą dolegliwością. Niestety, aż 20-30% pacjentów doświadcza trzech lub więcej epizodów ZUM w ciągu roku. Jak widać, problem jest poważny. Antybiotyki, czyli dotychczasowe główne narzędzie w walce z ZUM, tracą na skuteczności ze względu na rosnącą oporność bakterii. Escherichia coli, główny sprawca infekcji, wraz z bakteriami, takimi jak Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris czy Enterococcus faecalis, są coraz trudniejsze do zwalczenia. Uromune zaś, jako alternatywa zawierająca inaktywowane wersje wymienionych patogenów, wkracza na rynek z niemałą nadzieją. Stymulacja układu odpornościowego do produkcji długotrwałej ochrony przed ZUM stanowi przełom w podejściu do tej często bagatelizowanej i bolesnej dolegliwości dotykającej głównie kobiety, ze względu na ich anatomię.

Co piąta kobieta doświadcza przynajmniej jednego epizodu zakażenia układu moczowego w ciągu życia, co stanowi 50 razy wyższą częstotliwość niż u mężczyzn. U dzieci zakażenia są bardziej rozpowszechnione wśród dziewczynek, z wyjątkiem niemowląt, ponieważ w ich przypadku częściej dotykają chłopców z wadami układu moczowego. W czasie ciąży, mimo że częstość zakażeń układu moczowego nie wzrasta w porównaniu do nieciężarnych kobiet, zakażenia mogą doprowadzić do powikłań, łącznie z przedwczesnym porodem i niską masą urodzeniową dziecka. Osoby z cewnikami w pęcherzu są narażone na zakażenia, jeśli cewnik jest używany dłużej niż miesiąc, lecz zazwyczaj te zakażenia nie wywołują objawów i nie wymagają leczenia. W badaniu kontrolnym przeprowadzonym dziewięć lat po pierwszym podaniu szczepionki Uromune przeanalizowano jej długoterminową skuteczność w zapobieganiu nawracającym zakażeniom układu moczowego. Spośród wszystkich uczestników – 72 kobiet i 17 mężczyzn – 48 osób (54%) nie doświadczyło kolejnych infekcji w dziewięcioletnim okresie obserwacji. Średni czas wolny od ZUM wyniósł 56,7 miesiąca dla kobiet i 44,3 miesiąca dla mężczyzn, czyli odpowiednio ponad 4,5 i ponad 3,5 roku, przy czym ok. 40% badanych powtórzyło kurację szczepionką rok lub dwa lata po pierwszym przyjęciu Uromune. Wyniki są kontynuacją trendu zapoczątkowanego przez inicjalne badanie dotyczące stosowania Uromune (rezultaty opublikowano w „British Journal of Urology International”). W pierwotnym badaniu spośród 75 kobiet, które ukończyły leczenie, 78% nie doświadczyło zakażenia układu moczowego przez rok.

Szczepionka Uromune jest bezpieczna

Szczepionka okazała się bezpieczna w dłuższej perspektywie, ponieważ uczestnicy badania zgłaszali mniej liczne i mniej poważne przypadki. Niektórzy stwierdzili nawet, że do wyleczenia wystarczyło im picie dużej ilości wody, co wskazuje na potencjalne korzyści płynące z prostej zmiany nawyków życiowych. Znaczenie tych wyników podkreśla fakt, że większość zakażeń układu moczowego wywołuje grupa bakterii E. coli. Długoterminowa skuteczność szczepionki Uromune w walce z tymi infekcjami rzuca światło na jej potencjalne znaczenie jako narzędzia w zapobieganiu nawracającym zakażeniom, co daje nową nadzieję milionom osób na świecie borykającym się z podobnym problemem. Uromune jest dostępna w ramach powołanych programów w 26 krajach, w tym w Australii, Kanadzie, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii. Przegląd pięciu badań skuteczności MV140/Uromune przeprowadzony w 2023 r. wskazał na jej bezpieczeństwo w zapobieganiu lub zmniejszaniu ryzyka ZUM u kobiet. Szczepionka nie tylko ogranicza przepisywanie antybiotyków pacjentom z ZUM, ale także pozwala zmniejszyć wydatki na opiekę zdrowotną o połowę na pacjenta rocznie. Szczepionka jest łatwa w podaniu przez lekarzy pierwszego kontaktu, po odbyciu trzymiesięcznego kursu, więc dostęp do tej formy leczenia powinien być szeroki. Co prawda uczestnicy badania masowo wyraźnie zauważyli poprawę jakości życia po przyjęciu szczepionki, jednak działanie preparatu w różnych grupach wiekowych pacjentów wymaga dalszej analizy.

Jak podejść do nawracających zakażeń układu moczowego?

Europejskie Towarzystwo Urologiczne zaleca trójstopniowe podejście do profilaktyki nawracających zakażeń układu moczowego, złożone z terapii behawioralnej, leków, antybiotykoterapii i środków innych niż antybiotyki. Kluczowe znaczenie ma zmiana codziennych nawyków, takich jak zwiększenie ilości spożywanych płynów, regularne oddawanie moczu, włączenie błonnika do diety oraz stosowanie kosmetyków do higieny intymnej, które mogą skutecznie wesprzeć eliminację bakterii z dróg moczowych. W profilaktyce farmakologicznej ważną rolę odgrywają preparaty immunostymulujące, takie jak liofilizowany lizat E. coli, oraz probiotyki, w tym szczepy Lactobacillus, które wspomagają prawidłową florę bakteryjną i mogą ograniczyć ryzyko wystąpienia ZUM. Z kolei w zakresie substancji pochodzenia naturalnego d-mannoza, berberyna, arbutyna oraz żurawina wyróżniają się obiecującymi wynikami w zapobieganiu i leczeniu ZUM. D-mannoza np. wykazała w badaniach klinicznych zdolność do znacznego redukowania liczby nawrotów ZUM, podobnie jak nitrofurantoina. Berberyna i arbutyna działają przeciwdrobnoustrojowo, zapobiegając przyleganiu bakterii do nabłonka dróg moczowych, podobnie jak żurawina, dzięki proantocyjanidynom.