Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Czy bać się plastrów z fentanylem?
Niedawno URPL w porozumieniu z Europejską Agencją Leków (EMA) stworzyli pismo przypominające o ryzyku zagrożenia życia w razie przypadkowej ekspozycji na fentanyl w postaci plastrów transdermalnych. Zaistniała sytuacja jest odpowiedzią na stosunkowo często odnotowywane przypadki narażenia na potencjalnie niebezpieczną substancje osób postronnych, w tym dzieci. Jak uniknąć niebezpieczeństwa i czy istotnie jest się czego bać?

 

Można śmiało rzec, że nie wystosowanoby pisma gdyby problem nie istniał. FDA odnotowało 30 przypadków narażenia dzieci na fentanyl w latach 1990-2013. Jedna trzecia zgłoszeń dotyczyła kontaktu z opioidem niestety ze skutkiem śmiertelnym.

Fentanyl, będący bardzo silnym anestetykiem opioidowym (100 razy silniejszym od wzorcowej morfiny)może rzeczywiście stwarzać duże niebezpieczeństwo, jeśli wpadnie w niepowołane ręce. Jak podają aktualne statystyki, wszystkie śmiertelne przypadki po przypadkowym kontakcie z substancją dotyczyły dzieci. Po podaniu dożylnym jego działanie zaczyna się już po 2 minutach, po doustnym zaś po pół godziny. Duże dawki mogą wywołać omamy, halucynacje, znieczulenie psychofizyczne, złudzenia. Przy przedawkowaniu natomiast może nastąpić  zgon z powodu depresji układu oddechowego. Ryzyko wystąpienia tego zjawiska jest niższe u pacjentów poddanych przewlekłej terapii opioidowej, ponieważ u tych osób rozwija się tolerancja organizmu na zmniejszenie częstotliwości oddechów. Wniosek z tego nasuwa się sam – ryzyko śmierci przez uduszenie jest większe u osób, które pierwszy raz mają kontakt z tym opioidem. Zagrożenie wzrasta również przy stosowaniu leków będących inhibitorami enzymatycznymi (amiodaron, werapamil, klarytromycyna, azole) lub soku z grejpfruta.

Nowoczesna forma aplikacji fentanylu, jaką jest plaster naskórny (Durogesic, Matrifen, Fentanyl Actavis, Fenta MX, Fentanyl Pfizer), pozwala na uzyskanie efektu przeciwbólowego po około 15 godzinach od umieszczenia na skórze. Plaster powinien być noszony przez 72 godziny bez przerwy. Nowy może być przyklejony wyłącznie po zdjęciu poprzedniego plastra i umieszczony w innym miejscu skóry. Przed naklejeniem kolejnego plastra w to samo miejsce powinno minąć kilka dni.

Najczęściej na kontakt z niebezpieczna substancją są narażeni współmałżonkowie – chodzi o przypadkowe przeniesienie plastra np. podczas snu na osobę zdrową; oraz dzieci – połknięcie plastra niewłaściwie zutylizowanego lub pomyłka z tradycyjnym opatrunkiem i „próba” zaopatrzenia rany. Oczywistym jest, że tak groźny lek powinno przechowywać się w miejscu dla dzieci niedostępnym.

W przypadku zaistnienia kontaktu z plastrem należy niezwłocznie usunąć go ze skóry, natomiast zużyte już plastry złożyć stroną klejącą na pół, do złączenia i dopiero wówczas wyrzucić. W przypadku występujących trudności z oddychaniem należy jak najszybciej wezwać pogotowie.

Postuluje się również, alby firma produkująca lek postarała się o zmianę jego wyglądu na bardziej widoczny i jednoznacznie informujący o zagrożeniu (np. odpowiedni nadruk/napis/kolor).

Bardzo ważnym, a może i najważniejszym, elementem zabezpieczającym przed przypadkowym narażeniem osób postronnych na przezskórny fentanyl jest informacja dla pacjenta lub jego opiekuna o wadze problemu. To lekarz ordynujący lek i farmaceuta go wydający powinien być ta osobą, która udzieli odpowiednich wskazówek – jak stosować, przechowywać, utylizować plaster i jakie są zagrożenia związane z nieprzestrzeganiem tych zaleceń.

Źródła

http://lekiinformacje.pl4,bezpieczenstwo,komunikaty_bezpieczenstwa_urpl_dotyczace_wylacznie_produktow_leczniczych,2.html

http://www.drugs.com/cdi/fentanyl-patch.html

http://www.pharmacytimes.com/publications/issue/2014/August2014/FentaNYL-Patch-Fatalities-Time-for-Action

FDA drug safety communication: FDA requiring color changes to Duragesic (fentanyl) pain patches to aid safety: emphasizing that accidental exposure to used patches can cause death. FDA website. www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm368902.htm. Accessed July 8, 2014.

KOMENTARZE
Newsletter