Wirus HCV wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C, często mylnie nazywane żółtaczką typu C. Do zakażenia może dojść poprzez przetoczenie zakażonej krwi lub też korzystanie z przedmiotów, które są nią zanieczyszczone. Co ważne, do zakażenia wirusem dochodzi jedynie w przypadku przerwania ciągłości tkanek, na przykład podczas nakłucia, czy rozcięcia skóry bądź też błony śluzowej. Sytuacje, w których jesteśmy szczególnie narażeni na kontakt z wirusem HCV to: zabiegi medyczne, kosmetyczne, czy zabiegi medycyny estetycznej.

Wirus HCV jest niezwykle niebezpieczny, bowiem w blisko 80% przypadków zakażenia nim przebiegają bezobjawowo. Prowadzi to do sytuacji w których zainfekowana osoba jest całkowicie nieświadoma rozwijającej się w jej organizmie choroby, która nieleczona z czasem przybiera formę przewlekłą. Taki scenariusz dotyczy nawet do 85% zakażonych, wśród których nawet 30% osób zachoruje na marskość wątroby w przeciągu 20 lat od nabycia zakażenia. Wirusowe zapalenie wątroby może się również przerodzić w nowotwór wątroby. Niska świadomość społeczna i brak należytej profilaktyki to istotne problemy, zwłaszcza uwzględniając zatrważające skutki zakażenia wirusem HCV. Przybyli na Medicinaria lekarze wyrazili nadzieję na to, że poszerzenie wiedzy wśród zebranych dziennikarzy medycznych przełoży się na wzrost świadomości społeczeństwa.

Pierwszy wykład wygłosiła dr n. med. Magdalena Rosińska z Zakładu Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Opowiedziała o epidemiologii HCV w Polsce i na świecie. Dowiedzieliśmy się, że ilość nowych zakażeń HCV w Europie i w USA w 2013 roku wynosiła około 150 tysięcy, przy czym w samej Polsce odnotowano 5500 zakażeń. Najwięcej nowych zakażeń obserwuje się w Egipcie oraz Rosji i Azji, gdzie na 100 tysięcy osób notuje się odpowiednio ponad 200 i ponad 100 nowych zakażeń, podczas gdy w krajach europejskich liczba ta wynosi zaledwie od 1 do 15. Rosja jest zresztą uważana za kraj z tendencją wzrostową jeśli chodzi o zakażenia wirusem HCV, w przeciwieństwie do Polski, w której szczyt zachorowań przypadł na rok 2005. Całkowita liczba przewlekle zakażonych osób na świecie waha się od 130 do 150 milionów. Następstwa zakażenia wirusem HCV są źródłem blisko 500 000 zgonów rocznie. Dla porównania z powodu nowotworów umiera blisko 8 milionów ludzi.

Swoją prezentację dr n. med. Magdalena Rosińska wzbogaciła o informacje dotyczące trendów rozwoju zakażeń wirusem HCV jakie są obecnie obserwowane. Okazuje się, że systematycznie wzrasta liczba osób z różnymi typami marskości wątroby oraz liczba zachorowań na raka wątrobo-komórkowego. Do 2030 roku w Polsce spodziewane jest zmniejszenie się całkowitej liczby osób zakażonych przy systematycznym spadku o 5 % rocznie. Szacuje się natomiast, że wzrośnie liczba przypadków marskości wątroby i raka wątrobo-komórkowego, odpowiednio o 50% i 60% rocznie.

O objawach zakażenia, ich diagnostyce oraz nowoczesnych metodach leczenia opowiedział  prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Cianciara z Kliniki Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie. Na początku swojego wystąpienia podkreślił fakt, że większość osób błędnie nazywa zakażenie wirusem HCV żółtaczką zakaźną typu C. Następnie prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Cianciara zwrócił uwagę na to w jakich przypadkach powinno się niezwłocznie zbadać obecność wirusa HCV we krwi. To choroby skóry, tarczycy i nerek, w przypadku których prawdopodobieństwo zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C jest znacznie zwiększone. To także zaburzenia sfery psychicznej oraz zespół chronicznego zmęczenia. Jak podkreśla prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Cianciara jakość życia to czynnik, który jest nagminnie marginalizowany w przypadku analizy zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, a z pewnością nie powinno tak być. Jeśli chodzi o metody leczenia zakażeń wirusem HCV najważniejszą informacją, którą wszyscy powinniśmy zapamiętać, jest fakt, że wirus HCV nie wiąże się z układem genetycznym komórki wątrobowej, w związku z czym można go całkowicie usunąć z organizmu. Niezwykle istotne jest, by jak najwcześniej doszło do prawidłowej diagnozy. Zakażenie wątroby typu C jest bowiem chorobą, którą można wyleczyć, ważne jest jedynie, by zrobić to odpowiednio szybko i nie dopuścić do rozwoju marskości wątroby oraz jej nowotworu.

Podczas kolejnej prezentacji dr n. med. Andrzej Pawełas z Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego przybliżył pojecie raka wątrobowo-komórkowego. Okazało się, że zgony spowodowane tym rodzajem nowotworu są na trzecim miejscu spośród wszystkich zgonów będących wynikiem zachorowania na nowotwór. W następstwie raka wątrobowo-komórkowego umiera 700 000 osób rocznie, co stanowi 7% wszystkich nowotworów. Blisko 85% zachorowań notuje się na obszarach Azji Wschodniej,Subsahary, Afryki i Melanezji. Podczas swojego wystąpienia dr n. med. Andrzej Pawełas podkreślił niewielką skale tego zjawiska w Polsce - w naszym kraju w 2010 roku odnotowano bowiem zaledwie 1416 zachorowań. Dowiedzieliśmy się również co uważa się za największe czynniki ryzka rozwoju raka wątrobo-komórkowego - to płeć męska, zaawansowany wiek, otyłość i cukrzyca oraz marskość wątroby niezależnie od jej etiologii. Przede wszystkim jednak ryzyko rozwoju tej choroby związane jest z zakażeniem wirusami HCV i HBV.

Prof. dr hab. n. med. Rafał Gierczyński, Zastępca Dyrektora ds. Epidemiologii i Mikrobiologii z Zakładu Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego podczas swojej prezentacji przybliżył pięć projektów dotyczących zapobiegania zakażeniom wirusem HCV, które są obecnie realizowane na terenie naszego kraju. 

Następnie Izabela Kucharska, Zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego przedstawiła szczegółowe wytyczne dotyczące zapobiegania zakażeniom wirusem HCV w placówkach różnego typu, między innymi w szpitalach,czy zakładach kosmetycznych.

Ostatnie wystąpienia, wygłoszone przez dr Katarzynę Dąbrowską i mgr Janusza Sierosławskiego z Instytutu Psychiatrii i Neurologii dotyczyły zakażeń HCV wśród problemowych użytkowników narkotyków. Dr Katarzyna Dąbrowska i mgr Janusz Sierosławski opowiedzieli o wynikach swoich badan przeprowadzonych w 2014 roku, podczas których szczegółowo analizowali rozpowszechnienie wirusa HCV wśród osób biorących narkotyki i sprzyjające temu czynniki ryzyka. Wśród najważniejszych z nich wymienili: korzystanie z używanych już wcześniej igieł i strzykawek oraz dokonywanie iniekcji w ryzykownych miejscach, takich jak toalety publiczne, więzienia, czy schroniska dla bezdomnych. Z wyników przeprowadzonych przez nich badań płyną jednoznaczne wnioski - rozpowszechnianie przeciwciał HCV wśród problemowych użytkowników narkotyków jest blisko 6 razy większe, niż w populacji generalnej. Podczas swoich prezentacji poruszyli oni również kontrowersyjną kwestię zapobiegania takim zakażeniom.

Natalia Martuzalska