Choroba Bürgera, inaczej zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń, to wieloogniskowe zapalenie małych i średnich tętnic oraz żył o postępującym przebiegu. Dotyczy głównie mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia palących tytoń. Mniejsza część zachorowań wiąże się z żuciem tytoniu, a także przyjmowaniem tabletek lub używaniem plastrów nikotynowych. Jedynie około 5% pacjentów cierpiących na tą chorobę nigdy nie nadużywało nikotyny. Rezygnacja z jej zażywania pozwala na częściową poprawę stanu pacjenta, zmniejszając dolegliwości chorobowe. Patogeneza choroby nie jest do końca poznana. Przypuszcza się jednak, że główną rolę odgrywają przewlekłe procesy zapalne, a także reakcje autoimmunologiczne i predyspozycje genetyczne związane z antygenami HLA.

Choroba charakteryzuje się stopniowym zwężeniem światła naczyń krwionośnych aż do całkowitego zamknięcia mniejszych tętnic kończyn dolnych, rzadziej górnych. Groźniejsze dla życia są jednak zmiany występujące w naczyniach mózgowych i wieńcowych. Choroba objawia się odczuwaniem silnego bólu, wystąpieniem sinicy, uczuciem zimna w dystalnych częściach kończyn, a także mrowieniem stóp i podudzi. Cechą wyróżniającą tą chorobę od innych schorzeń naczyń krwionośnych jest to, że zmiany obejmują także nerwy. Konsekwencją jest niedotlenienie tkanek i wystąpienie gangreny (zgorzeli), wymagającej niejednokrotnie amputacji. W innych przypadkach mogą pojawić się bolesne, trudno gojące się owrzodzenia na palcach występujących w miejscach otarć i zranień, a także zaniki mięśniowe w obrębie kończyn.

Przed przystąpieniem do leczenia farmakologicznego choroby Bürgera należy zaprzestać palenia tytoniu, inaczej terapia nie przynosi skutków. W leczeniu stosuje się m.in. leki przeciwzakrzepowe (takie jak kwas acetylosalicylowy, heparyna i jej pochodne), leki rozszerzające naczynia krwionośne (adrenomimetyki poprzez pobudzenie receptorów β2-adrenergicznych, np. bametan, bufenina, izoksupryna, a także leki blokujące receptory α-adrenergiczne), rzadziej leki przeciwzapalne (niesteroidowe leki przeciwzapalne), środki zmniejszające nadmierną aktywność układu odpornościowego (leki immunosupresyjne) czy leki przeciwbólowe.

W ciężkich przypadkach choroby Bürgera, kiedy farmakoterapia nie przynosi pożądanych efektów, stosowane jest leczenie operacyjne, obejmujące m.in. sympatektomię. Jest to zabieg polegający na uszkodzeniu tych nerwów współczulnego układu nerwowego, które odpowiedzialne są za kurczenie naczyń krwionośnych. Zabieg wykonuje się w celu zwiększenia przepływu krwi i zmniejszenia odczuwania długotrwałego bólu. Innym sposobem leczenia operacyjnego jest przeszczep własnych naczyń krwionośnych lub sztucznych protez naczyniowych.