Ostrygi, jako organizmy morskie, są nieustannie narażone na kontakt z różnymi bakteriami. Aby przetrwać, wykształciły naturalne mechanizmy obronne chroniące je przed infekcjami. Ostrygi stale filtrują bakterie z wody, dlatego są doskonałym obiektem badań nad nowymi antybiotykami. Białka zawarte w ich „krwi” działają jak tarcza przeciwko drobnoustrojom. 

Ostrygi – wartości odżywcze

Ostrygi to małże dwuskorupowe zamieszkujące wody morskie i słonawne. Ich charakterystyczne muszle są prawie okrągłe, z wieloma koncentrycznymi liniami. Zewnętrzna część muszli może przybierać odcienie od białego po żółtawy, natomiast wnętrze ma jasny lub niebieskawy kolor. Muszle ostrygi składają się z dwóch „połówek” – większej, wklęsłej lewej oraz płaskiej, chropowatej prawej. Ostrygi są skarbnicą składników odżywczych, jako bogate w witaminy A, B12, C oraz D, a także minerały, w tym: cynk, żelazo, miedź, fosfor, potas i selen. Dzięki tym składnikom odżywczym mają szeroki wpływ na zdrowie – począwszy od poprawy funkcjonowania układu odpornościowego, na wspomaganiu serca skończywszy. Dzięki dużej zawartości cynku wspomagają produkcję białych krwinek. Ich regularne spożywanie może pomóc w utrzymaniu zdrowego poziomu cholesterolu. Wysoka zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 korzystnie wpływa na układ krążenia poprzez ograniczenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zawierają składniki, które wspierają gojenie się ran, dzięki wysokiemu poziomowi cynku i miedzi. Regularne spożywanie ostryg może pomóc w utrzymaniu zdrowych kości, a także wspierać procesy metaboliczne. Ostrygi to też doskonałe źródło białka.

Ostrygi to nowa nadzieja w walce z lekoopornością

Oporność bakterii na antybiotyki to jeden z największych problemów współczesnej medycyny. Szacuje się, że do 2050 r. infekcje oporne na leczenie mogą stać się jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie. Odkrycie naukowców z Australii daje nadzieję na opracowanie terapii, które mogłyby skuteczniej zwalczać infekcje i wspomagać obecne metody leczenia. Jeśli dalsze badania potwierdzą skuteczność białek ostryg w praktyce klinicznej, może to oznaczać przełom w walce z antybiotykoopornością. Póki co wykazały, że białka z krwi ostryg nie tylko same eliminują bakterie, ale także wzmacniają działanie niektórych powszechnie stosowanych antybiotyków. Oznacza to, że w przyszłości substancje pozyskane z tych mięczaków mogą posłużyć jako wsparcie w leczeniu zakażeń bakteryjnych. To szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby bakterii opornych na tradycyjne metody leczenia. Badania nad hemolimfą ostryg Sydney Rock Oyster opierają się na wcześniejszych odkryciach naukowców, którzy zidentyfikowali w niej białka zdolne do hamowania Streptococcus pneumoniae – bakterii odpowiedzialnych za infekcje dróg oddechowych, w tym zapalenie płuc. Hemolimfa, u niektórych bezkręgowców, w tym ostryg, pełni funkcję zbliżoną do ludzkiej krwi, tj. transportuje składniki odżywcze i chroni organizm przed patogenami.

Biofilmy to trudny przeciwnik dla antybiotyków

Bakterie chorobotwórcze mogą tworzyć biofilmy, czyli struktury złożone z mikroorganizmów osadzonych w lepkiej substancji ochronnej. Takie biofilmy umożliwiają bakteriom przyleganie do powierzchni biologicznych i stanowią skuteczną barierę przed działaniem antybiotyków oraz układu odpornościowego. Powstawanie biofilmów przyczynia się do rosnącej oporności na antybiotyki. W najnowszych badaniach naukowcy wykazali, że białka wyizolowane z hemolimfy ostryg posiadają silne właściwości przeciwbakteryjne, szczególnie wobec bakterii Streptococcus pneumoniae oraz Streptococcus pyogenes. Ten drugi patogen jest znany jako przyczyna infekcji gardła oraz zapalenia migdałków. Oprócz działania bakteriobójczego białka zakłócały także zdolność bakterii do tworzenia biofilmów. Odkrycie właściwości przeciwbakteryjnych białek ostryg może przyczynić się do opracowania nowych metod leczenia chorób zakaźnych. W dobie rosnącej oporności bakterii na antybiotyki naukowcy poszukują alternatywnych strategii terapeutycznych, a naturalne związki bioaktywne, takie jak te obecne w hemolimfie ostryg, mogą okazać się przełomowe. Dalsze badania nad ich mechanizmem działania oraz skutecznością kliniczną mogą doprowadzić do stworzenia innowacyjnych leków, które zwiększą skuteczność walki z groźnymi infekcjami bakteryjnymi. Naukowcy odkryli, że białka zawarte w hemolimfie ostryg mogą zapobiegać tworzeniu się biofilmu bakteryjnego oraz zakłócać już istniejące struktury. Biofilm to warstwa bakterii przylegających do powierzchni, które stają się bardziej odporne na antybiotyki. Dzięki działaniu białek hemolimfy bakterie pozostają bardziej podatne na leczenie, co pozwala na stosowanie niższych dawek antybiotyków. Substancje zawarte w hemolimfie wykazują bezpośrednie działanie bakteriobójcze oraz uniemożliwiają mikroorganizmom przyleganie do komórek organizmu.

Skuteczność wzmocniona nawet 32-krotnie

Eksperymenty wykazały, że białka hemolimfy wyraźnie poprawiają skuteczność konwencjonalnych antybiotyków, takich jak: ampicylina, gentamycyna, trimetoprim i cyprofloksacyna. W niektórych przypadkach ich działanie było nawet 32 razy silniejsze w porównaniu ze standardowym leczeniem. Szczególnie obiecujące wyniki uzyskano w walce z groźnymi bakteriami Pseudomonas aeruginosa i Klebsiella pneumoniae wywołującymi infekcje krwi i zapalenie płuc. Ponadto białka hemolimfy zwiększyły skuteczność antybiotyków przeciwko Moraxella catarrhalis odpowiedzialnej za infekcje górnych dróg oddechowych oraz Staphylococcus aureus znanemu ze swojej odporności na leczenie i zdolności powodowania groźnych infekcji skóry, błon śluzowych oraz nerek. Istotnym aspektem badań było potwierdzenie, że białka hemolimfy nie wykazują toksyczności wobec ludzkich komórek płucnych. Pomimo trudności finansowych związanych z opracowywaniem nowych leków, rynek farmaceutyków opartych na substancjach morskich dynamicznie rośnie. Szacuje się, że do 2034 r. jego wartość osiągnie 9,2 mld dol.