Z opublikowanych przez badaczy danych wynika, że wiele padłych ptaków na terenie wschodniej Polski ma w swoich ciałach silnie trującą substancję, jaką jest karbofuran. Związek ten należy do najbardziej toksycznych pestycydów karbaminianowych. Karbofuran jest insektycydem układowym, co oznacza, że jest on wchłaniany przez korzenie rośliny, a następnie rozprowadzany po pozostałych jej organach, w których osiąga stężenie owadobójcze. Jest zaliczany do pestycydów neurotoksycznych, czyli działa głównie na układ nerwowy i hormonalny. Mimo prawnego zakazu wykorzystywania tej substancji w rolnictwie wciąż jest ona obecna w ekosystemach naszego kraju, o czym świadczą najnowsze badania.
W toku tych badań naukowcy poddali pozyskane od martwych ptaków wątroby liofilizacji, a następnie zastosowali zmodyfikowaną procedurę QuEChERS. Analiza pestycydu została przeprowadzona przy pomocy ultrasprawnego chromatografu cieczowego (Agilent HPLC Infinity 1290) sprzężonego ze spektrometrem mas typu kwadrupol – analizator czasu przelotu (Agilent 6550 iFunnel Q-TOF LC/MS). Na podstawie przeprowadzonych badań zespołowi naukowców udało się ustalić dokładne ilości karbofuranu obecnego w wątrobach, w tym ilości będące dla tych ptaków dawką letalną. – Wysokie stężenie toksycznego związku wskazuje na celowe otrucie zwierząt – relacjonuje dr Anna Stachniuk z Katedry i Zakładu Patofizjologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Z wyników przeprowadzonych badań wynika, że pomimo zakazu stosowania, karbofuran wciąż stanowi zagrożenie dla ptaków drapieżnych, takich jak bielik czy myszołów. W lecie, w okresie lęgowym, ptaki mają kontakt z toksyną ze względu na opryski roślin. Zimą zdarza się natomiast, że rolnicy wykorzystują nielegalny karbofuran do trucia lisów, które później zjadane są przez ptaki drapieżne. Badacze podejrzewają, że nielegalny w Polsce karbofuran pochodzi z przemytu dużych ilości tego pestycydu z krajów byłego ZSRR, w których jego użycie nie jest prawnie zakazane.
Obecnie trwa ogólnopolska kampania edukacyjna dotycząca problemu nielegalnego handlu pestycydami zorganizowana przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Krajową Administrację Skarbową oraz Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin. Inicjatywa ma za zadanie zachęcić rolników do kupowania bezpiecznych substancji owadobójczych z pewnych źródeł.
Zespół badawczy, w skład którego wchodzą dr hab. Ignacy Kitowski, prof. PWSZ w Chełmie, dr hab. Emilia Fornal, prof. UM w Lublinie, dr Anna Stachniuk z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz dr Rafał Łopucki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawała II, został doceniony na poziomie międzynarodowym. Wyniki przeprowadzonych badań zostały wspomniane w prestiżowym tygodniku „Science” oraz opublikowane w czasopiśmie „Environmental Conservation” przynależącym do University of Cambridge.
KOMENTARZE