Reguła ta znalazła odzwierciedlenie w art. 27 Powszechnej Deklaracji praw człowieka, który stanowi iż każdy człowiek ma prawo do Ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej. Ponadto ochrona prawna nowych wytworów naukowych oraz gwarantowany przez prawo monopol na ich wykorzystanie, stymuluje rozwój nauki, prowadząc do dalszych innowacji. Godnym zauważenia jest fakt, że promocja i ochrona własności intelektualnej przyczynia się do wzrostu gospodarczego państwa, powstawania nowych miejsc pracy oraz podwyższania jakości życia społeczeństwa.

Zastrzeżenie patentowe, czyli co można zyskać?

Ochrona własności intelektualnej bez wątpienia promuje kreatywność i pracę twórczą, stanowiące wspólny mianownik dla rozwoju cywilizacji. Znaczenie własności intelektualnej zostało dostrzeżone w pierwszych aktach międzynarodowych w tym zakresie, jakimi były Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z 1883 r. oraz konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 1886 r. Oba te traktaty są administrowane przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO). Jeżeli zabrakłoby bodźca skłaniającego naukowców do nieustannej pracy nad nowymi, lepszymi, a tym samym bardziej wydajnymi rozwiązaniami, w żaden sposób nie możnaby było mówić o postępie. Patent, czyli prawo wyłączne udzielane na wynalazek, nie gwarantuje jego właścicielowi nieograniczonej swobody używania rozwiązania objętego ochroną, a jedynie uniemożliwia swobodne z niego korzystanie przez innych.

Co takiego zapewniają patenty?

Ochrona patentowa jest równoznaczna ze stanem, w którym wynalazek nie może być wytwarzany, dystrybuowany lub sprzedawany bez zezwolenia właściciela patentu. Wynalazcy, tudzież zgłaszający patent w swojej pracy naukowej są stymulowani do dalszego rozwoju. Oprócz publicznego aplauzu i uznania za wynalazek wynalazcy, podczas trwania komercjalizacji mogą liczyć na uzyskanie wynagrodzenia za swoja pracę.

Będąc właścicielem patentu można decydować o tym, kto może korzystać z opatentowanego wynalazku w czasie obowiązywania ochrony. Jedyną z możliwości na wyrażenie zgodny do zastosowania wynalazku jest udzielenie licencji. Po około 20 latach, kiedy umowa licencyjna wygasa, właściciel patentu traci wyłączność praw do wynalazku, który wchodzi do użytku publicznego.

Jak wprawić słowa w czyn?

Aby wynalazek mógł być chroniony patentem należy dokonać zgłoszenia patentowego w Urzędzie Patentowym w Polsce. Poprawnie przegotowane zgłoszenie powinno zawierać podanie o udzielenie patentu i pełny opis wynalazku sformułowany na tyle jasno, aby znawca w tej dziedzinie mógł ten wynalazek urzeczywistnić. Najczęściej opisowi towarzyszą, materiały wizualne (np. rysunki, schematy) oraz zastrzeżenie, które dotyczyć ma istoty wynalazku

Czy warto?

Opatentowane wynalazki służą Nam we wszystkich dziedzinach życia. Przykładów jest wiele, chociażby stosowany w diagnostyce medycznej tomograf komputerowy (patenty Damadiana). W zamian za ochronę patentową zgłaszający zobowiązany jest do publicznego ujawnienia istoty wynalazku w jego opisie, wzbogacając tym samym stan techniki czyli całą wiedzę techniczna dostępną w świecie. Tak postępujący proces wynalazczy wspomaga dalszą kreatywność i innowacyjność. Patenty są zatem nie tylko wyróżnieniem dla ich właścicieli, ale także stanowią cenne źródło informacji i inspiracji dla naukowców i wynalazców.

Artykuł powstał na podstawie broszury informacyjnej UPRP.

Marzena Szwed