WIB jest przedsięwzięciem unikatowym w skali kraju – formułą pionierską zarówno pod względem sposobu finansowania, jak i prowadzenia badań. Jego realizacja ma stanowić impuls dla rozwoju polskiej nauki w obszarze biotechnologii medycznej – onkologii, zwłaszcza w zakresie jej współpracy z biznesem. Wirtualny Instytut Badawczy został powołany w oparciu o ustawę z 4 kwietnia 2019 r. o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki, a rząd przeznaczył na ten cel 450 mln zł. Podmiotem Zarządzającym, który czuwa nad przebiegiem i sprawną realizacją założeń programu, jest Łukasiewicz – PORT Polski Ośrodek Rozwoju Technologii z Wrocławia, jeden z wiodących instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Nowy model
Obecnie Wirtualny Instytut Badawczy wkracza w kolejny etap realizacji. Po zakończeniu rekrutacji ekspertów, do których należeć będzie zarówno ocena merytoryczna złożonych wniosków o finansowanie, jak i okresowa ewaluacja ich późniejszej realizacji, przyszedł czas na nabór ofert na projekty badawcze. Są one przyjmowane od 1 do 12 marca.
W ramach konkursu wybranych może zostać maksymalnie 10 zespołów, które otrzymają środki na realizację badań przez okres do 10 lat. Fundusze te przeznaczone są zarówno na finansowanie pracy zespołów, jak i komercjalizację osiągniętych w jej efekcie wyników i związanego z nimi know-how. Zgodnie z ideą WIB, członkowie grup badawczych korzystać będą z technologii i sprzętów, jakimi dysponują ich macierzyste jednostki naukowe. Pozwoli to efektywnie użytkować istniejącą już, nowoczesną infrastrukturę pozyskaną m.in. dzięki środkom z Unii Europejskiej.
Most między nauką i biznesem
Tym, co wyróżnia Wirtualny Instytut Badawczy na tle innych programów finansowania badań naukowych, jest nacisk położony zarówno na poziom merytoryczny projektów, jak i potencjał komercjalizacji wypracowanych w ich efekcie produktów czy technologii. Jednym z jego najważniejszych założeń jest połączenie nauki i biznesu w sposób przynoszący korzyści każdej ze stron. Jednocześnie WIB proponuje mechanizmy, które zdejmują z naukowców obowiązek prowadzenia równolegle działalności naukowej i biznesowej.
– Specyfika programu WIB polega m.in. na tym, że rozróżnia role, kompetencje i odpowiedzialności uczestników projektu. Oddzielamy bowiem rolę naukowca, którego zadaniem jest prowadzenie badań, od eksperta oceniającego ich potencjał komercjalizacyjny i wybierającego najbardziej efektywne metody wprowadzenia wytworzonych produktów na rynek – mówi dr Andrzej Dybczyński, dyrektor Łukasiewicz – PORT Polskiego Ośrodka Rozwoju Technologii, Podmiotu Zarządzającego programem WIB. – Wdrożenie nowych mechanizmów jest konieczne dla osiągnięcia lepszych niż dotychczasowe efektów komercjalizacji. Liczymy, że zrozumienie istoty tego podziału oraz rozgraniczenie kompetencji pozwoli na sukces całego przedsięwzięcia.
Siła współpracy
WIB oferuje zupełnie nowe spojrzenie na realizację programów naukowo-badawczych. Zamiast inwestować w infrastrukturę, w pierwszej kolejności stawia na ludzi i efektywną współpracę. Nie jest to sensu stricte instytucja z własną siedzibą i laboratoriami, ale grono naukowców, których współdziałanie tworzy ogromny potencjał. Możliwe jest przy tym budowanie konsorcjów złożonych z jednostek badawczych i angażowanie do projektu ekspertów, w tym obcokrajowców, zatrudnionych w różnych placówkach na terenie Polski.
– Współpraca w ramach programu będzie przebiegała na wielu poziomach – nie tylko wewnątrz zespołów badawczych, ale także między reprezentującymi je liderami a Podmiotem Zarządzającym oraz ekspertami pełniącymi także rolę doradców i mentorów – wyjaśnia Paweł Kurant, dyrektor programu Wirtualny Instytut Badawczy. – Łukasiewicz – PORT, jako Podmiot Zarządzający, będzie towarzyszyć zespołom na wszystkich etapach pracy nad projektami, sprawując pieczę nad jej poprawnym przebiegiem pod kątem finansowym i merytorycznym, a także wspierając wprowadzanie korekt, jeżeli okażą się konieczne.
Zmiana myślenia
Wirtualny Instytut Badawczy to nie tylko program, dzięki któremu polscy naukowcy otrzymają środki na prowadzenie badań, ale także przedsięwzięcie, które może zmienić myślenie o polskiej nauce, udowadniając jej znaczący potencjał, także inwestycyjny.
– Jednym z najważniejszych celów WIB jest ukształtowanie nowego sposobu postrzegania polskiej nauki jako dziedziny, w którą warto inwestować i o której można myśleć w sposób dość pragmatyczny, w kategoriach wymiernych zysków, a nie tylko ponoszonych kosztów – podsumowuje Andrzej Dybczyński.
Oczekiwanym rezultatem zadań badawczych prowadzonych w ramach WIB są możliwe do wprowadzenia na rynek innowacyjne produkty czy technologie, które mogą realnie zainteresować inwestorów, przyczyniając się do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki.
Przydatne linki:
Ogłoszenie o otwartym konkursie ofert na wyłonienie Zespołów Badawczych: https://wib.port.org.pl/konkursy/ogloszenia-o-konkursach/
KOMENTARZE