Choroba Alzheimera (ang. Alzheimer‘s Disease, AD) jest najczęstszą przyczyną otępienia, odpowiadającą za 60-75% wszystkich jego przypadków. U osób z AD obserwujemy stopniowe osłabienie zdolności poznawczych, w tym pamięci, umiejętności logicznego myślenia i kompetencji społecznych. Pacjenci tracą możliwości niezależnego funkcjonowania, w późniejszych etapach obserwujemy zaburzenia zachowania i objawy, takie jak: apatia, wycofanie, pobudzenie, niepokój, agresja, zaburzenia snu czy majaczenie nałożone na otępienie. Na otępienie alzheimerowskie cierpi ponad 30 mln osób na świecie, co w 2018 r. pociągnęło za sobą koszty na poziomie 0,7 bln dol. Roczna zapadalność na chorobę Alzheimera wynosi ok. 3%, skutkując 30 mld dol. dodatkowych kosztów. Ponieważ największym czynnikiem ryzyka AD jest starzenie się, perspektywy dla ludzkości są katastrofalne. WHO przewiduje, że całkowita liczba osób cierpiących na otępienie (w tym AD) w 2030 r. wyniesie 82 mln, a do 2050 r. wzrośnie do 152 mln. Liczba osób w Polsce, u których występowało otępienie typu alzheimerowskiego, szacowana jest na poziomie od 360 tys. do 470 tys. Tak duży problem medyczny generuje olbrzymie koszty ekonomiczne i społeczne.

Dostępne leczenie ma działanie objawowe, a jego skuteczność jest znacznie ograniczona. Pomimo stosowania terapii, choroba szybko postępuje, co prowadzi do całkowitego braku autonomii i do śmierci pacjentów. Chociaż prowadzone są liczne badania nad nowymi cząsteczkami, które mogłyby znaleźć swoje zastosowanie w skutecznym leczeniu AD, do tej pory na rynek nie wprowadzono żadnych nowych preparatów. Dlatego naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi zbadają skuteczność i bezpieczeństwo fumaranu dimetylu w redukcji atrofii mózgu, poprawie synaptycznych połączeń czynnościowych, funkcji poznawczych oraz funkcjonowania i jakości życia pacjentów z rozpoznaniem łagodnych zaburzeń poznawczych i otępienia w chorobie Alzheimera. – Celem terapii jest korzystny wpływ na funkcje poznawcze, w tym pamięć, myślenie, mowę czy orientację. Mamy nadzieję na przedłużenie niezależności i samowystarczalności pacjentów, co z pewnością wpłynie pozytywnie zarówno na samych chorych, jak i ich opiekunów – komentuje dr hab. n. med. Jakub Kaźmierski, główny badacz.

Badanie kliniczne będzie przeprowadzone dzięki finansowaniu Agencji Badań Medycznych, z udziałem pacjentów z rozpoznaniem łagodnych zaburzeń poznawczych oraz otępienia w chorobie Alzheimera, rekrutowanych w trzech ośrodkach w Polsce, zlokalizowanych w Warszawie, Łodzi i Katowicach. Projekt jest realizowany przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi, pełniący funkcję lidera w konsorcjum z Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Centralnego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Śląskim Uniwersytetem Medycznym w Katowicach i Instytutem Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. – W projekcie planujemy monitorowanie stanu pacjentów włączonych do badania i przyjmujących przydzielone leczenie przez 12 miesięcy. Po tym okresie odbędą się jeszcze dwie wizyty kontrolne. Maksymalny czas udziału pacjenta w badaniu – od podpisania Formularza Świadomej Zgody do ostatniej wizyty – wynosi 17 miesięcy. Łącznie w trakcie trwania badania przewiduje się 11 wizyt, podczas których pozyskiwane będą dodatkowe informacje oraz wykonywane dodatkowe procedury medyczne w celu monitorowania stanu zdrowia pacjenta, m.in. rutynowe badanie lekarskie, badanie neurologiczne, kilka testów oceniających pamięć, funkcje poznawcze, EEG, MRI głowy, EKG oraz badania krwi. Przez cały czas udziału pacjenta w badaniu będzie oceniane bezpieczeństwo stosowanego leku – dodaje dr hab. n. med. Jakub Kaźmierski.