Biolodzy molekularni z Laboratorium Metabolizmu Białek MIBMiK, kierowanego przez dr. hab. Wojciecha Pokrzywę, postanowili wcielić w życie formułę nauki poprzez zabawę. Gra DEGRADATOR pozwala na odkrywanie mechanizmów systemu ubikwityna-proteasom, który niszczy nieprawidłowe białka w komórkach. W miarę postępów odkrywamy także innowacyjne terapie oparte na związkach PROTAC (PROteolysis TArgeting Chimera). Te nowatorskie metody wykorzystują mechanizm ubikwityna-proteasom do skutecznego eliminowania patogenicznych białek, np. w chorobach nowotworowych.

W grze wcielamy się w ligazę ubikwityny E3 – kluczowy enzym odpowiedzialny za identyfikowanie innych białek (substratów) i inicjowanie ich ubikwitynacji, dzięki czemu dane białko zostaje przeznaczone do degradacji. Poznajemy również enzym E2, dowiadujemy się, czym jest i jak działa proteasom – komórkowe centrum recyklingu – oraz jaka relacja łączy go z ubikwityną. Możemy także zdobywać różne supermoce, chwytając np. ATP czy inhibitor enzymu deubikwitynującego. Wiedza nabywana w trakcie kolejnych poziomów rozgrywki jest utrwalana poprzez krótkie quizy. – Gra DEGRADATOR powstała po to, aby w sposób atrakcyjny i przystępny przybliżyć kluczowe molekularne mechanizmy degradacji białek. Ludzka komórka jest zdolna produkować do ok. 20 tys. różnych białek. Zachowanie ich równowagi jest kluczowe i wymaga efektywnych metod degradacji. Każde białko ma też swoją specyficzną długość życia w komórce – od kilku minut, do wielu lat. Niepoprawnie złożone białka lub te zawierające nieodpowiednie aminokwasy (często w wyniku mutacji) muszą być terminowo i skutecznie usuwane. Jest to niezbędne dla prawidłowego działania nie tylko pojedynczej komórki, ale i całego organizmu – wyjaśnia Natalia Szulc, doktorantka w Laboratorium Metabolizmu Białek, współtwórczyni gry.

Unikalność gry DEGRADATOR podkreśla bogaty zestaw materiałów edukacyjnych przygotowanych przez naukowców z MIBMiK. Znajdują się w nim m.in. konspekty lekcji biologii przystosowane dla młodzieży w różnym wieku, prezentacja multimedialna, Wielka Encyklopedia Degradacji Białek, quizy i komiks, który ukazuje, w jaki sposób niektóre wirusy, np. HIV, wykorzystują system ubikwityna-proteasom komórki gospodarza do swojego efektywnego namnażania. Gra jest dostępna również w angielskiej wersji językowej. 

Zespół naukowców pod kierunkiem dr. hab. Wojciecha Pokrzywy został uhonorowany w lutym 2024 r. nagrodą ministra nauki za znaczące osiągnięcia naukowe, które otwierają nowe horyzonty w zrozumieniu kluczowych procesów komórkowych. Centralnym punktem zainteresowań zespołu jest właśnie szlak degradacji białek, któremu poświęcona została unikalna gra komputerowa DEGRADATOR oraz komplet materiałów edukacyjnych. Gra i wspomniane materiały dodatkowe są dostępne bezpłatnie w sklepie Google Play i pod tym adresem. Trailer gry można zobaczyć na YouTube:

Komputerowa gra edukacyjna DEGRADATOR została dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu ministra edukacji i nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SP/546507/2022; kwota dofinansowania: 101 706 PLN; całkowita wartość projektu: 115 756 PLN.