Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Polka bada komórki odpornościowe w złośliwych nowotworach mózgu

8 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Guza Mózgu – święto zainicjowane, by uświadomić, z czym na co dzień zmagają się chorzy oraz jak można ich wesprzeć w czasie leczenia. Każdego roku w Polsce diagnozuje się blisko 3 tys. przypadków guza mózgu, a ich śmiertelność dochodzi do 2,3 tys. osób rocznie. Jednym z nowotworów wewnątrzczaszkowych jest glejak wielopostaciowy, charakteryzujący się dużą złośliwością i szybką umieralnością chorych. Wśród grona badaczy, próbujących zrozumieć mechanizmy rozwoju tego nowotworu, jest dr inż. Natalia Ochocka-Lewicka, stypendystka 21. edycji programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki, która w ramach swojej pracy doktorskiej badała komórki odpornościowe w glejakach przy użyciu sekwencjonowania pojedynczej komórki.

 

Glejak wielopostaciowy – jak powstaje?

Glejak to rodzaj nowotworu, który powstaje w wyniku niekontrolowanego podziału komórek glejowych, stanowiących jeden z podstawowych składników tkanki nerwowej. Pomimo że nie należy do często występujących nowotworów, stanowi aż ok. 70% wszystkich nowotworów wewnątrzczaszkowych. Do najczęściej występującego rodzaju glejaków należy glejak wielopostaciowy, który stanowi ponad połowę przypadków. Jest diagnozowany częściej u mężczyzn niż kobiet. Charakteryzuje się szybkim rozrostem na kolejne fragmenty mózgu oraz dużą śmiertelnością – zaledwie co czwarty pacjent przeżywa dwa lata od momentu diagnozy. Ten rodzaj glejaka należy do tzw. „zimnych guzów”, w których odpowiedź układu immunologicznego jest stłumiona. Komórki odpornościowe intensywnie napływają do guza, a ich liczba wzrasta wraz ze stopniem złośliwości. Mimo to w guzie odpowiedź zapalna jest zahamowana, a komórki odpornościowe wspierają rozwój guza zamiast mu przeciwdziałać.

 

Zreaktywować komórki

Do zastosowania skutecznej immunoterapii konieczna jest reaktywacja odpowiedzi immunologicznej w tych guzach. Niemniej jednak wśród komórek odpornościowych możemy wyróżnić wiele rodzajów komórek o specjalistycznych funkcjach, a to oznacza, że każdy rodzaj może odgrywać odmienną rolę w procesie nowotworzenia. Badania dr inż. Natalii Ochockiej-Lewickiej miały na celu poznanie tej różnorodności i wskazanie kluczowych graczy wśród komórek odpornościowych gromadzących się w guzie, tj. tych odpowiadających za stłumienie odpowiedzi przeciwnowotworowej. Rozszyfrowanie takiej różnorodności nie jest możliwe przy użyciu klasycznego sekwencjonowania RNA, które wymaga połączenia materiału z tysięcy komórek, a tym samym – powoduje utracenie informacji o specjalistycznych właściwościach poszczególnych populacji. 

– Sekwencjonowanie RNA pojedynczej komórki, w porównaniu z klasycznymi metodami, jest jak kosz z owocami i koktajl owocowy – skład jest ten sam, jednak tylko w pierwszym wypadku jesteśmy w stanie rozróżnić wszystkie owoce. Nasze badania wykazały, że komórki odpornościowe napływające do mózgu z obwodu – makrofagi – wykazują największe właściwości immunosupresyjne. Makrofagi z obwodu nie występują normalnie w mózgu, ponieważ mózg posiada dedykowane komórki odpornościowe – mikroglej. Kolejnym wynikiem naszych badań było wskazanie, że mikroglej bierze udział w „rekrutacji” makrofagów z obwodu, a te z kolei ulegają „przeprogramowaniu” wewnątrz guza i zaczynają wspierać jego rozwój. Takie odkrycia mają kluczowe znaczenie dla przyszłych terapii przeciwnowotworowych, ponieważ wskazują czułe punkty, które mogą stać się celem nowych metod leczenia – mówi dr inż. Natalia Ochocka-Lewicka, która w swoich badaniach wykorzystuje nowoczesne metody sekwencjonowania pojedynczej komórki, pozwalające określić profil ekspresji genów, a tym samym – typ i rodzaj aktywacji każdej pojedynczej komórki w mieszaninie tysięcy różnych komórek.

Źródła

Fot. Materiały prasowe L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki

KOMENTARZE
Newsletter