Po raz pierwszy WHO wydało swoje rekomendacje dotyczące terapii HIV w 2002. Jak dotąd Światowa Organizacja Zdrowia wydała 5 zaleceń dotyczących stosowania leków przeciwwirusowych i wprowadzania programów profilaktycznych. Dziś terapia antyretrowirusowa jest dostępna nawet w krajach najbiedniejszych. Leczenie HIV jest szybsze, tańsze, bezpieczniejsze i bardziej skuteczne niż kiedykolwiek wcześniej.

Nowe rekomendacje dotyczą badań i doradztwa w zakresie HIV. Dotykają również problematyki rozpoczęcia leczenia przeciwwirusowego u różnych grup chorych, a także dawkowania leków.

WHO zaleca by rozszerzyć wykonywanie badań na obecność wirusa HIV o doradztwo powiązane z informacją o zapobieganiu tej chorobie. Istotne jest również zapewnienie opieki i leczenia. Nie wystarczy badać kluczowych społeczności, w których nastąpiła epidemia wirusa HIV, potrzebna jest również edukacja i odpowiednia profilaktyka, skierowana do tych osób oraz do ogółu społeczności. WHO proponuje również by informacje o profilaktyce i leczeniu docierały do młodzieży, zarówno do tej, która należy do grupy o niskim współczynniku narażenia na tę chorobę jak i do tej, która jest narażona bardziej. Młodzież powinna być również informowana o potencjalnych zagrożeniach i korzyściach związanych z ujawnieniem swojego statusu HIV.

Według nowych rekomendacji WHO terapia antyretrowirusowa powinna rozpoczynać się wcześniej niż dotychczas. WHO zaleca aby leczenie u dorosłych rozpoczynać gdy liczba komórek niosących markerCD4 obniża się we krwi do 500 komórek/mm³. Do tej pory zalecano kurację, gdy liczba komórekCD4 wynosiła 350 komórek/mm³. Jeśli komórek jest mniej niż 350 w mikrolitrze krwi, należy rozpocząć leczenie przeciwwirusowe niezależnie od stanu zaawansowania choroby.

Nowe rekomendacje dotyczą również podjęcia terapii antyretrowirusowej (niezależnie od liczby komórek CD4 i stanu klinicznego) u dzieci poniżej 5 roku życia, dzieci powyżej 5 roku życia z liczbą komórek CD4 wynoszącą 500 komórek/mm3 lub mniej, kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz u HIV pozytywnych pacjentów pozostających w związku z partnerem, który nie jest zakażony. U pacjentów z innymi problemami takimi jak aktywna gruźlica lub wirusowe zapalenie wątroby typu B również powinno się stosować terapię antyretrowirusową.

WHO zaleca również by przyjmować lek codziennie w jednej dawce. Osoby z HIV mają przyjmować jedną tabletkę, w której znajdzie się kombinacja tenofawiru, lamiwudyny lub emtrycytabiny oraz efawirenzu.Dzięki temu, schemat leczenia staje się prostszy, a same leki są mniej toksyczne. To zalecenie dotyczy osób dorosłych, kobiet w ciąży, młodzieży i starszych dzieci. Dla młodzieży, dzieci do lat 3 WHO przygotowało również inne kombinacje leków. Na przykład dzieci, które nie ukończyły trzeciego roku powinny korzystać ze schematu terapii zawierającego lek o nazwie lopinavir.

Wykrywanie cząstek wirusa we krwi jest proponowane jako narzędzie do diagnozowania i monitorowania postępów w leczeniu lub jego braku. Jeśli nie jest możliwe wykonanie tego typu badania, powinno badać się stężenie CD4 oraz obserwować stan zdrowia pacjenta.

Wszystkie państwa są zachęcane do łączenia innych usług medycznych z leczeniem pacjentów z HIV. WHO nie rekomenduje oddzielania leczenia tej choroby od usług świadczonych w zakresie zdrowia matki i dziecka, zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego czy leczenia uzależnienia od narkotyków.

Nowe rekomendacje mają zapewnić bardziej bezpieczne i dostępne wcześniej leczenie. WHO po raz pierwszy zaproponowało w jednym dokumencie kompleksowe ujęcie leczenia, świadczenia usług oraz wytycznych programowych dla osób ze wszystkich przedziałów wiekowych. Specjaliści WHO zakładają, że podwyższy to liczbę leczonych osób z 10 do 26 milionów. Celem, który pragną osiągnąć już przed 2015 rokiem jest leczenie 15 milionów chorych z HIV. Miejmy nadzieje, że założenia staną się rzeczywistością.

Magdalena Kolenda