Wykorzystanie przeciwciał monoklonalnych niestety nie jest do końca tak idealne jakby mogło się wydawać. Większość białek powodujących pogłębianie zmian nowotworowych znajduje się wewnątrz komórek, w związku z czym zablokowanie zewnątrzkomórkowego receptora nie może być efektywne. Oczywiście istnieje szereg metod wykorzystujących przeciwciała monoklonalne, które skierowane są do wnętrza komórki, nie mniej jednak wymagane są wówczas pewne dodatkowe modyfikacje przeciwciała monoklonalnego.
 

Do takich modyfikacji można zaliczyć:

• sprzęganie z radioaktywnym izotopem (promieniowanie izotopu może przenikać guz),
• sprzęganie z toksyną bakteryjną (bezpośrednie oddziaływanie toksyny na guz, bez szkody dla zdrowych komórek)
• sprzęganie z lekami (bezpośrednie oddziaływanie leku na guz, dodatkowo mniejsze ilości zużywanego leku)

Dodatkowe modyfikacje wiążą się jednak z większymi kosztami oraz dłuższym czasem oczekiwania na pożądany konstrukt. Naukowcy zatem poszukiwali nowego rozwiązania.

Sukces odnieśli badacze z Memorial Sloan-Kettering Cancer Center we współpracy z naukowcami z Eureka Therapeutics, którzy stworzyli nowe monoklonalne przeciwciało ESK1. Ma ono zdolność do łączenia się z białkami zasocjowanymi z różnymi typami nowotworów. Dodatkowo w przeciwieństwie do „starych” przeciwciał ESK 1 potrafi łączyć się białkami zlokalizowanymi we wnętrzu komórki.

ESK 1 kierowane jest do białka nazwanego WT1 onkogenu, którego nadekspresja obserwowane jest przy wielu nowotworach: białaczka, rak piersi, jajnika, jelita grubego. Dodatkowo ekspresja WT1 została wykryta tylko w niewielu zdrowych komórkach, w związku z czym występuje tylko niewielkie ryzyko występowania efektów ubocznych u pacjentów poddanych terapii.

ESK1 zostało stworzone tak, aby imitowało funkcjonowanie receptorów limfocytów T, kluczowych elementów systemu immunologicznego. Limfocyty T posiadają receptory zdolne do rozpoznawania białek zlokalizowanych wewnątrz komórki. Jeśli dojdzie do zniszczenia struktury białka odpowiedzialnego za regulację procesów wewnątrzkomórkowych zlokalizowanego wewnątrz komórki, wówczas  cząsteczki zwane HLA przenoszą fragmenty zdegradowanego białka na powierzchnię komórki – prezentują zdegradowane białko. Wówczas limfocyty T rozpoznają uszkodzone białko i „zabijają” chore komórki. Obecne badania pokazują, iż ESK1 jest zdolne samodzielnie rozpoznawać peptyd WT1 i „zabijać” komórki nowotworowe dwóch różnych typów białaczki, zarówno w testach prowadzonych w probówkach jak i w testach prowadzonych na mysich modelach.

"To nowe podejście w leczeniu raka skierowane na atak WT1 jest bardzo ważne w dalszym rozwoju terapii przeciwnowotworowej. Nigdy wcześniej nie było to możliwe gdyż nie istniała tak mała molekuła, posiadająca zdolność do inhibicji funkcji WT1. Badania pokazują, że zastosowanie przeciwciała monoklonalnego do rozpoznania onkogenu zasocjowanego z komórką nowotworową i zniszczenie jej są możliwe.” - powiedział wyznalazca przeciwciała dr David A. Scheinberg.

„ESK1 stwarza nowe możliwości w terapii ludzkimi monoklonalnymi przeciwciałami.” - twierdz dr Cheng Liu, prezes Eureka Therapeutics.

Naukowcy są zaskoczeni tym, że przeciwciała monoklonalne samodzielnie pracują tak dobrze (Dr. Scheinberg) i nie jest potrzebne sprzęganie ich z radioizotopami promieniotwórczymi, lekami czy toksynami bakteryjnymi

Nie mniej jednak potrzebne są dalsze badania laboratoryjne zanim ESK1 będą mogły być stosowane w terapii nowotworowej ludzi. Niewątpliwie atutem jest to, że ESK1 są w pełni ludzkimi monoklonalnymi przeciwciałami, co zapewne przyspieszy ich wdrożenie do badań klinicznych. Naukowcy spodziewają się, że pierwsze testy powinny odbyć się za około rok.

Ponieważ są to pierwsze badania tego typu i stanowią obiecujące źródło przedklinicznych badań w walce z białaczką naukowcy zgłosili ESK1 do ochrony patentowej.

Anita Kunikowska

Żródło:

Science Translational Medicine