W październiku na całym świecie skupiamy się na świadomości raka piersi. 15 października obchodziliśmy Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, który jest symbolizowany przez różową wstążkę. W Polsce co roku diagnozujemy ok. 20 tys. nowych przypadków raka piersi. To złośliwy nowotwór, który rozwija się w gruczołach piersiowych. Ten rodzaj raka może pozostać w piersi, ale też przenosić się do węzłów chłonnych i innych organów. To najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet, stanowiący ok. 1/4 wszystkich przypadków nowotworów złośliwych u kobiet. Warto zaznaczyć, że rak piersi może dotknąć również młodsze kobiety – średni wiek diagnozy wynosi 62 lata. Dlatego tak ważne jest, aby go wcześnie wykryć i skutecznie leczyć. 

Niestety w Polsce nadal liczba zgonów z powodu raka piersi nie spada, w przeciwieństwie do innych krajów. Dlatego naukowcy intensywnie pracują nad znalezieniem lepszych sposobów leczenia, zwłaszcza dla pacjentek, które mają zaawansowaną postać choroby i potrzebują intensywnej terapii przed operacją usunięcia guza. Jednym z nowych kierunków w leczeniu raka piersi jest immunoterapia. Polega ona na wzmocnieniu naturalnych mechanizmów obronnych organizmu pacjentki, blokując tzw. receptor programowanej śmierci komórek, oznaczany jako PD-1 i jego partnera PD-L1. Immunoterapia okazała się przełomowa w leczeniu wielu agresywnych nowotworów, które były odporne na chemioterapię. Niestety w przypadku raka piersi korzyści z immunoterapii czerpie tylko ok. 10% pacjentek.

Naukowcy z Gliwic próbują znaleźć sposoby na zwiększenie skuteczności immunoterapii u pacjentek z rakiem piersi. W ramach zaplanowanego przez Centrum Diagnostyki i Leczenia Chorób Piersi oraz Zakład Radioterapii NIO-PIB w Gliwicach badania klinicznego „Przedoperacyjna immunoterapia pembrolizumabem w skojarzeniu z boostem radioterapii stereotaktycznej CyberKnife w leczeniu HER2-ujemnego raka piersi opornego na klasyczną chemioterapię (BREAST-BOOSTER)”, finansowanego przez Agencję Badań Medycznych, zostanie wykorzystana w tym celu przedoperacyjna radioterapia i przeprowadzone badanie kliniczne, które połączy immunoterapię z radioterapią przed operacją.

Przedoperacyjna radioterapia nie jest zadaniem łatwym, gdyż musi być zrealizowana w taki sposób, by napromienienie nie utrudniło wykonywanego w relatywnie krótkim odstępie zabiegu chirurgicznego. Równocześnie dawka promieniowania konieczna do osiągnięcia efektu stymulacji odpowiedzi immunologicznej jest nieco mniejsza niż całkowita dawka wykorzystywana w dotychczasowej radioterapii. W przyszłości weryfikować będziemy hipotezę, że napromienienie wzmocni nie tylko wyleczenie guza, ale także pobudzi odpowiedź immunologiczną.

W badaniu naukowcy wykorzystają metodę stereotaktycznej radioterapii, używając urządzenia zwanego CyberKnife. Równocześnie pacjentki dostaną immunoterapię z lekiem pembrolizumab, który blokuje białko PD-1. Celem badania jest sprawdzenie, czy połączenie tych dwóch terapii jest bezpieczne i skuteczne w leczeniu raka piersi. Badanie skoncentruje się na pacjentkach z rakiem piersi HER2-ujemnym, a nie obejmie pacjentek z przerzutami na odległe miejsca. Rekrutacja do badania trwa. Z pozostałymi badaniami dedykowanymi dla pacjentów onkologicznych można zapoznać się poprzez wyszukiwarkę badań ABM.