Wiosna to czas rozstrzygnięć wielu konkursów dla młodych badaczy. Jednym z nich jest Konkurs Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej (EUCYS), który prowadzony jest przez Komisję Europejską od 1989 roku. Polską edycję EUCYS organizuje od 1995 roku Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci.  Finały odbywają się w lecie, a podczas nich nastoletni naukowcy mają okazję zdobyć m.in. zaproszenia na staże w czołowych europejskich instytucjach badawczych. Polscy reprezentanci zdobyli już 22 nagrody główne oraz 22 dodatkowe. Laureaci polskiej edycji konkursu otrzymują wstęp wolny na dowolnie wybraną uczelnię wyższą w Polsce. Kolejnym konkursem, w którym mogą wykazać się młodzi geniusze w wieku 14-20 lat jest E(x)plory, organizowany przez Fundację Zaawansowanych Technologii. Finaliści wybierani na jego etapach regionalnych  mają szansę otrzymania stypendiów naukowych oraz zaprezentowania swoich innowacyjnych badań na międzynarodowych konkursach za granicą, np. w USA czy Holandii.

Joanna Jurek

Nazwisko Joanny nie powinno być obce nikomu, bo to przecież „licealistka z Piotrkowa Trybunalskiego, która wynalazła lek na raka”, jak w wielkim skrócie opisywała ją prasa w czasie jej pierwszego sukcesu. Tak naprawdę, Joanna opracowała sposób dostarczania leku do komórek nowotworowych raka trzustki za pomocą rozpuszczalnych nanowłókien uwalniających nanocząstki złota z lekiem. Pomysł ten już zgłosiła do urzędu patentowego, a projekt którym aktualnie się zajmuje razem z Dominiką Bakalarz z Opola to OrigamiBioBandage, czyli bioimplant z polimerowej nanomaty pokrytej komórkami macierzystymi. Może on znaleźć zastosowanie w medycynie regeneracyjnej, np. do stymulacji regeneracji tkanki kostnej chorych na osteoporozę. Dziewczyny już otrzymały pierwszą nagrodę w tegorocznym konkursie EUCYS oraz trzecią nagrodę w konkursie E(x)plory. Joanna planuje studiować za granicą, aby podszkolić angielski, ale chciałaby studiować kilka kierunków, ponieważ interesuje ją wiele dziedzin. W przyszłości chciałaby połączyć naukę z biznesem.

Julia Giełdon

Julię z Torunia pasjonuje chemia. Jej pierwszym projektem było wyznaczanie poziomu zanieczyszczenia powietrza w Toruniu na podstawie obserwacji zmian we wzroście pustułki pęcherzykowatej – porostu do oznaczania czystości powietrza. Teraz, wspólnie z Klaudią Laks i Rafałem Zbonikowskim pracuje nad wytworzeniem filtra wykorzystującego nanozłoto jako katalizator reakcji utleniającej jony HSO₃^- do SO₄^2-. Taki filtr można stosować w warunkach domowych, a jego wprowadzenie na rynek mogłoby zmniejszyć ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Za swój projekt NanoGoldWine licealiści z Zespołu Szkół Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Gimnazjum i Liceum Akademickiego w Toruniu otrzymali nagrodę specjalną w konkursie prac młodych naukowców E(x)plory oraz zakwalifikowali się do finału konkursu EUCYS. Wszyscy troje odnosili sukcesy na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Chemicznej, a w przyszłości chcieliby rozpocząć studia inżynierskie związane właśnie z chemią lub medycyną.

Robert Nowicki

Robert z Rościszewa, uczeń drugiej klasy Liceum Ogólnokształcącego im. mjra Henryka Sucharskiego w Sierpcu pasjonuje się naukami ścisłymi, działa jako wolontariusz w Fundacji A-DAM siebie organizując szkolenia z ratownictwa medycznego oraz od 10 lat jest aktywnym harcerzem. Jest także pomysłodawcą i koordynatorem pierwszego Sierpeckiego Młodzieżowego Festiwalu Nauki. Do organizacji festiwalu nauki w swoim mieście zainspirowała go w gimnazjum wycieczka do Centrum Nauki Kopernik.

- Pomyślałem, że warto byłoby to rozszerzyć przynajmniej na powiat. Żeby jak najlepiej zorganizować festiwal pojechałem ze znajomymi z Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci na Piknik Naukowy na stadion narodowy jako wolontariusz. Bardzo lubię dzielić się tym czego się nauczę z resztą świata, ale problemem jest to, że ludziom nic się nie chce – mówi młody popularyzator nauki.

Robert odbył także tygodniowy staż w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych w Szwajcarii razem ze studentami z Politechniki Warszawskiej. Obecnie walczy o indeks Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Perpetuum mobile

Warto podkreślić, że wiele sukcesów tych młodych ludzi nie miałoby miejsca, gdyby nie ich mentorzy i opiekunowie naukowi, fundacje i programy stypendialne zajmujące się uzdolnionymi dziećmi oraz życzliwe instytucje, które udostępniają swoje zaplecze naukowe i umożliwiają rozwój pasji młodych naukowców. Sukcesy odnoszone przez polskich reprezentantów na międzynarodowych konkursach naukowych są dowodem na to, że świat nauki nie odstrasza nastolatków. To jak samonapędzające się koło - biotechnologia potrzebuje takich młodych ludzi do popularyzacji i jednocześnie przyciąga ich do siebie.

Aleksandra Kowalczyk