Jednym z najważniejszych dokonań w rozwoju metabolomiki była realizacja przedsięwzięcia The Human Metabolome Project, które rozpoczęto w 2007 roku. Na wzór powszechnie znanego projektu poznania genomu ludzkiego (ang. The Human Genome Project), naukowcy mieli za zadanie poznać i przedstawić całościowy obraz metabolomu ludzkiego. Realizacja celu pochłonęła 7,5 mln dolarów i wymagała identyfikacji jakościowej oraz ilościowej możliwie wszystkich metabolitów, jakie można znaleźć w ludzkich tkankach i płynach w stężeniu co najmniej 1 µM. Projekt zakończył się w 2007 roku przedstawieniem i upublicznieniem zarysu pełnego ludzkiego metabolomu. Osiągnięto przy tym także mniej bezpośredni cel projektu: pobudzenie badań z dziedziny metabolomiki w odniesieniu do prac nad metabolizmem leków, toksykologią, identyfikacją chorób, ich prognozowaniem i monitorowaniem, a także zależnościami pomiędzy metabolomem a genomem ludzkim.

Metabolomika to nauka zajmująca się badaniem produktów końcowych procesów biologicznych zachodzących w organizmie. Okazuje się, że taki rodzaj podejścia świetnie stosuje się w neurobiologii, onkologii, badaniach nad chorobami metabolicznymi i stanami zapalnymi. Wszystko to sprawia, że specjaliście przewidują intensywny rozwór metabolomiki w najbliższych latach.

Szacuje się, że wschodzący rynek metabolomiki podwoi swoją obecną wartość w przeciągu najbliższych 5 lat, osiągając wysokość rzędu miliarda dolarów. Przyczynić się ma do tego rozwój obecnie funkcjonujących firm tej branży, m.in. Liposcience, Stemina Biomarker Discovery, BG Medicine. Ekspansję będzie warunkował fakt, że metabolomika może stanowić cenną alternatywę do niezmiernie powszechnych obecnie badań skupiających się na białkach i szlakach białkowych. I chociaż metabolomika dopiero początkuje na rynku biomedycznym, to z dużym prawdopodobieństwem może go już niebawem zawojować. Sprzyjać będzie temu obserwowany wzrost zainteresowania medycyną spersonalizowaną oraz rozwój współpracy przemysłu z ośrodkami akademickimi.

Warto zwrócić uwagę także na trudności i ograniczenia, jakie mogą wpłynąć niekorzystnie na rozwój metabolomiki. Głównym czynnikiem limitującym wydaje się dziś konieczność rozwoju metod bioinformatycznych, niezbędnych do analizy gromadzonych danych. Specjaliści podkreślają, że na rynku wciąż brakuje wykwalifikowanych bioinformatyków, których praca sprzyjałaby odkrywaniu sieci zależności pomiędzy tysiącami metabolitów i konkretnymi procesami biologicznymi. Przy jednoczesnym poszukiwaniu nieznanych dotąd metabolitów, tylko w ten sposób metabolomika będzie mogła stać się użytecznym narzędziem w poszukiwaniu nowych metod leczenia i metod diagnostycznych. Wszystko to sprawia, że naukowcy mają kapitalne pole do eksploracji, a specjaliści wróżą metabolomice świetlaną przyszłość.

Ewa Sankowska

źródło:
www.genengnews.com (03.07.2013)
www.hmdb.ca (03.07.2013)
www.metabolomics.se (03.07.2013)