Kierowane nośniki leków to innowacyjne podejście do farmakologii. Dotychczas substancja czynna podawana była do organizmu samodzielnie, co często związane było z niepożądanymi skutkami ubocznymi. Leki przeciwnowotworowe należą do jednych z najczęściej stosowanych obecnie na świecie, przy czym zdecydowaną większość z nich charakteryzuje niezwykle wysoka toksyczność. To powoduje, iż większość pacjentów, po ewentualnym wyleczeniu nowotworu, pozostaje przewlekle leczona ze skutków działań niepożądanych. Znanym jest fakt, iż zmiana nośnika substancji aktywnej potrafi zmienić poziom jego działania powodując, iż lek staje się specyficzny i nie kumuluje się np. w tkankach niepożądanych, przez co zmniejsza się jego toksyczność. Przykładem takiego nośnika jest liposom, którego odpowiednia konstrukcja pozwala na opracowanie bezpieczniejszej formy leku przeciwnowotworowego, oszczędzając zarówno zdrowie pacjentów jak i koszty leczenia skutków ubocznych. Aby ograniczyć te niekorzystne efekty substancja czynna jest podawana w połączeniu z innymi związkami w taki sposób aby otrzymać nanoagregat o specjalnych właściwościach, znacząco innych od wolnej formy leku. Taka nanostruktura,  kierowany nośnik leków,  sam nie będąc biologicznie czynny powoduje, że dystrybucja substancji czynnej w organizmie jest zmodyfikowana w taki sposób aby wzmocnić efekt farmakologiczny. Z wytwarzaniem takich preparatów farmakologicznych związane są dwie zasadnicze trudności;  zaprojektowanie samego nano-nośnika oraz opracowanie procesu wytwarzania precyzyjnie zdefiniowanej nano-drobiny.

Wybór technologii i rodzaju preparatów będących przedmiotem zamierzonej komercjalizacji nie jest przypadkowy. W obecnych warunkach prawno-ekonomicznych odkrycie i wdrożenie nowej substancji czynnej jest gigantycznym przedsięwzięciem wymagającym zaangażowanie ogromnych środków finansowych, materiałowych oraz ludzkich. Przedsięwzięcie tego typu jest obarczone wyjątkowo wysokim ryzykiem braku sukcesu, a w obecnych warunkach w Polsce, wyjątkowo trudnym do realizacji. Mając to na uwadze naukowcy zainteresowali się kierowanymi nośnikami leków ponieważ ich opracowanie nie wymaga tak ogromnych nakładów przy jednoczesnym zachowaniu znamion innowacyjności i to zarówno na poziomie prac badawczo-rozwojowych jak i technologii wytwarzania. Takie podejście pozwala na względnie szybkie opracowanie preparatów znacznie bezpieczniejszych dla pacjentów niż obecnie stosowane bądź znacznie wygodniejszych, poprzez zmniejszenie dawek leku przy zachowaniu jego pełnej skuteczności ( wydłużenie trwania leku w organizmie dzięki czemu codzienne zastrzyki mogą być podawane raz w miesiącu).

Grupa wybitnych naukowców z Wrocławia, podejmująca się ambitnego zadania wyprodukowania zaawansowanego specyfiku posiada już bogate doświadczenie w realizacji zadań dla podmiotów gospodarczych wytwarzających preparaty medyczne. Dzięki ich wiedzy, ciężkiej pracy i zaangażowaniu  powstało  nowoczesne centrum badawczo rozwojowe przeznaczone do opracowywania nowych, technologicznie zaawansowanych,  preparatów farmakologicznych. Doświadczenie to w połączeniu z gruntowną wiedzą gwarantują, że zadania, które przed sobą postawili mają wielkie szanse powodzenia.

Wdrożenie w Polsce technologii kierowanych nośników leków ma ogromne znaczenie i to z wielu powodów. Opracowanie technologii wytwarzania kierowanych nośników leków może być z powodzeniem zastosowane w innych gałęziach gospodarki zwiększając ich konkurencyjność na rynkach światowych. Opracowane i wytworzone w kraju zaawansowane preparaty farmakologiczne oparte o nanoagregaty pozwolą na upowszechnienie ich stosowania. Obecnie preparaty tego typu pomimo iż znacznie bezpieczeniejsze od powszechnych form wolnych, są, ze względu na bardzo wysoką cenę, praktycznie nieosiągalne dla pacjentów.

Podziękowania dla Pani Magdy Przybyło za udostępnienie informacji o firmie Lipid Systems.

red. Blanka Majda