Nitrogliceryna (triazotan gliceryny), oleisty, lekko żółtawy płyn o palącym smaku został rozpowszechniony na całym świecie przez Alfreda Nobla w II połowie XIX wieku.  Związek ten charakteryzuje się dwoma dobrze opisanymi właściwościami fizyko – chemicznymi: materiał silnie niestabilny, wrażliwy na zmiany temperatury oraz wstrząsy – stosowany jako materiał wybuchowy; oraz substancja aktywnie czynna rozszerzająca naczynia krwionośne.

Pomimo tego, iż nitrogliceryna została rozpowszechniona przez Alfreda Nobla, nie jest on jej bezpośrednim wynalazcą. Pierwsze wzmianki dotyczące tego związku chemicznego pochodzą z 1847r, kiedy to włoski chemik Ascanio Sobreno opracował metodę jej syntezy (poprzez zmieszanie gliceryny z kwasem siarkowym i azotowym). On również jako pierwszy zanotował i opisał właściwości tego związku (‘gwałtowny ból głowy’ po spożyciu) – co dalej badał Constantin Hering w 1849r na grupie zdrowych ochotników. Badania nad nową substancją przerwano, ponieważ uznano ją za zbyt niebezpieczną w zastosowaniu (z powodu niestabilności związku i właściwości wybuchowych pod wpływem zmian temperatury i wstrząsów – brak możliwości transportu takiej substancji).

Potencjał nitrogliceryny jako materiału wybuchowego zainteresował Alfreda Nobla, który pomimo wielu opinii, iż taka substancja będzie eksplodowała  w sposób niekontrolowany, testował jej praktyczne wykorzystanie (w jednym z takich wybuchów zginął jego brat Emil). Przez kilka lat udoskonalał wynalazek, ponieważ wierzył w sukces opracowania metody kontrolowanego wybuchu nitrogliceryny. Przełomowym odkryciem Nobla było nasączenie krzemionki nitrogliceryną – w taki sposób powstał dynamit, stosowany do tej pory materiał wybuchowy. Wynalazek opatentowano w 1867r, bardzo szybko rozpowszechnił się na całym świecie.

Nowe zastosowanie nitrogliceryny – w medycynie – opisał kilkanaście lat po wynalezieniu dynamitu angielski lekarz William Murrell – jako pierwszy zanotował i opisał, iż doustne podanie nitrogliceryny w odpowiedniej ilości usuwa ból wieńcowy, czym potwierdził drugą charakterystyczną właściwość tego związku – substancji powodujących rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych a tym samym spadek ciśnienia. Murrell potwierdził swoją obserwację w badaniu na pacjentach z ‘dławicą piersiową’ (wyniki analizy opublikowano w 1879 roku w czasopiśmie „Lancet”). Co istotne, Nobel chorujący na to samo schorzenie (zmarł na chorobę wieńcową), nie chciał zaakceptować nowego zastosowania dla nitrogliceryny. Uważał za ironię fakt, iż jego wynalazek – materiał wybuchowy przyjmuje jako substancję medyczną polepszającą funkcje układu krwionośnego.

Nitrogliceryna jako lek układu sercowo – naczyniowego stosowana jest skutecznie już od 125 lat. XX wiek przyniósł rozwój badań nad zastosowaniem pochodnych nitrogliceryny w medycynie oraz produkcję nowych preparatów medycznych stosowanych w leczeniu choroby wieńcowej. Mimo znacznego zwiększenia ilości preparatów stosowanych w leczeniu tych schorzeń, nitrogliceryna cieszy się do tej pory sporą  popularnością, ponieważ wielu specjalistów twierdzi, iż nitrogliceryna i jej pochodne to jedna z najlepszych grup leków stosowanych w leczeniu choroby niedokrwiennej serca.