Karta wg REACH czy CLP?

Konieczność sporządzenia karty charakterystyki wynika z art. 31 rozporządzenia 1907/2006/WE (REACH), choć czasem można spotkać się z błędnym przekonaniem, że została ona określona w rozporządzeniu 1272/2008/WE (CLP). Pogląd ten wynika najprawdopodobniej z tego, że w karcie charakterystyki obecne są elementy, identyfikacja zagrożeń i skład (w sekcji 2 i 3), które powstają w oparciu o wytyczne rozporządzenia CLP. Niemniej jednak, to rozporządzenie 1907/2006/WE wraz z późn. zm. definiuje kiedy wymagana jest karta charakterystyki, a także określa, jaką ma mieć zawartość i format.

Klasyfikacja – jedyna przesłanka do stworzenia karty?

Często przyjmuje się, że karta charakterystyki musi zostać sporządzona, gdy produkt spełnia kryteria klasyfikacji jako stwarzający zagrożenie – jednak czy na pewno? Jak się okazuje – niekoniecznie – istnieją określone grupy produktów (wymienione w punkcie 6 art. 2 rozporządzenia REACH), dla których przepisy tytułu IV, w tym właśnie art. 31, nie są obowiązujące. Wśród nich zostały wymienione chociażby produkty kosmetyczne.

Z klasyfikacją produktu jako stwarzającego zagrożenie związany jest również inna, niepoprawna interpretacja. Wielu przedsiębiorców zakłada, że karta charakterystyki wymagana jest tylko dla tych substancji i mieszanin, które spełniają kryteria klasyfikacji jako niebezpieczne, przy czym przyjmują oni, że substancja lub mieszanina stwarzają zagrożenie jedynie, gdy na ich etykietach pojawiają się piktogramy. Jest to podejście błędne i to przynajmniej z dwóch powodów:

1. Brak piktogramu na etykiecie produktu nie jest równoznaczny z brakiem klasyfikacji produktu zgodnie z rozporządzeniem 1272/2008/WE. Istnieją klasy zagrożenia, które nie wymagają zamieszczenia piktogramu, a determinują określenie produktu jako stwarzającego zagrożenie, chociażby 3 klasa zagrożenia w toksyczność przewlekłej dla środowiska wodnego;

2. Ponadto karta charakterystyki może być, zgodnie z przepisami, wymagana również w sytuacji, gdy produkt nie stwarza zagrożenia w myśl rozp. CLP. Przykładowo karta charakterystyki musi zostać sporządzona na żądanie odbiorcy dla mieszaniny nieklasyfikowanej jako niebezpieczna, ale zawierającej w swoim składzie substancję stwarzającą zagrożenie w stężeniu co najmniej 1% wagowego (dla mieszanin ciekłych i ciał stałych) oraz co najmniej 0,2% wagowego dla mieszanin gazowych. Karta charakterystyki będzie wymagana dla produktu również, gdy zawiera on w składzie substancję, dla której wyznaczona została wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia w środowisku pracy na poziomie unijnym.

Kiedy zatem karta jest konieczna?

Odpowiedź na to pytanie jest trudniejsza niż mogłoby się to wydawać. Pod uwagę należy zawsze wziąć dużą ilość czynników, w tym zastosowanie i przeznaczenie końcowego produktu, jego pełen skład (ilościowy i jakościowy), wszystkie wynikające ze składy i zasad klasyfikacji zagrożenia, itp. Każdy przypadek jest indywidualny.

Najogólniej jednak można powiedzieć, że karta charakterystyki jest wymagana, gdy produkt nie jest objęty wyłączeniem wynikającym z punktu 6 art. 2 rozporządzenia REACH oraz gdy klasyfikowany jest jako stwarzający zagrożenie lub zawiera substancję stwarzającą zagrożenie w wymienionych wcześniej stężeniach. Karta charakterystyki będzie więc wymagana dla działającego drażniącego na oczy płynu do mycia naczyń, ale nie dla działającego drażniąco na oczy mydła w płynie. Karty charakterystyki nie są również wymagane dla produktów żywnościowych czy pasz i dodatków paszowych.

Przed przygotowaniem karty charakterystyki dla produktu należy więc zastanowić się czy karta taka będzie w ogóle wymagana. Rozważyć, do jakiej grupy można zaliczyć nasz produkt (z czym wiązać mogą się inne obowiązki, jak chociażby raport bezpieczeństwa w przypadku kosmetyków) oraz przeprowadzić klasyfikację produktu wg przepisów rozporządzenia CLP. Dopiero z pakietem kompletnych informacji na temat produktu jesteśmy w stanie ocenić czy karta będzie dla niego wymagana.

Autor: Paweł Jędrzejczyk

Specjalista ds. Kart Charakterystyki

THETA Doradztwo Techniczne