W celowanej terapii przeciwnowotworowej wykorzystuje się leki skierowane przeciwko konkretnym elementom, istotnym w proliferacji i funkcjonowaniu komórek. W tego typu leczeniu wykorzystuje się m.in. substancje zaburzające cykl komórkowy, celujące w hamowanie syntezy białek na różnych etapach lub inhibitory cząsteczek istotnych dla przeżycia komórki. Do tej grupy należy geldanamycyna, antybiotyk wyizolowany z Streptomyces hygroscopicus, który oddziałuje z HSP90 (białko szoku cieplnego, pełniące w komórce funkcje ochronne) i blokuje jego aktywność.
Przeczytaj również:
Modyfikowane genetycznie pomidory zmniejszają ryzyko miażdżycy
Mysz z „ludzką” wątrobą
Chaperonowe białko HSP90 odgrywa szczególną rolę w komórkach zmienionych nowotworowo. Bierze udział w stabilizacji wielu białek, jak również indukuje syntezę VEGF (czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego) i syntazy tlenku azotu – niezbędnych do procesu angiogenezy. Powstawanie nowych naczyń w okolicy proliferujących komórek guza pozwala na lepsze ich odżywienie i przyspiesza wzrost, otwierając w dodatku drogę do rozprzestrzeniania się zmienionych komórek po organizmie, stąd leki skierowane przeciwko promotorom angiogenezy mogą być bardzo skuteczne w hamowaniu rozwoju choroby nowotworowej.
Naukowcy z University of Leeds opublikowali wyniki badań, analizujących szczegółowo działanie geldanamycyny (kojarzonej dotąd głównie z terapią nowotworów piersi) na poziomie molekularnym. Doświadczenia przeprowadzono na liniach komórkowych HUVEC (human umbilical vein endothelial cells, komórki linii pierwotnej śródbłonka naczyń izolowane z ludzkiej pępowiny) i modelach zwierzęcych – myszach oraz rybach (danio pręgowanym).
Wyniki eksperymentu świadczą o pośrednim działaniu leku na syntezę VEGF. Zahamowanie funkcji HSP90 przekłada się na zaangażowanie innego białka chaperonowego, HSP70, które tworzy kompleks z receptorem dla VEGF (VEGFR2) i prowadzi do jego ubikwitynacji, a finalnie – degradacji. Efekt działania geldanamycyny to skuteczne zahamowanie angiogenezy w pobliżu komórek zmienionych nowotworowo.
Geldanamycyna (a dokładniej jej mniej toksyczne analogi) jest przedmiotem badań klinicznych już od jakiegoś czasu. Dowiedzenie jej skuteczności przeciwko innym nowotworom pozwala na zaprojektowanie kolejnych terapii, mniej kosztochłonnych niż w przypadku nowo opracowanej substancji.
Zuzanna Sobańska
Źródło: http://www.plosone.org
KOMENTARZE