Proces ten może zachodzić przy udziale enzymów wyizolowanych z mikroorganizmów (biokataliza) lub komórek czy tkanek, które te substancje zawierają. Enzymy pełnią w takich reakcjach rolę swoistego biokatalizatora, selektywnie wybierają substrat do reakcji. Zmianie podlegają ściśle określone substancje. Enzymy mają unikalną właściwość dopasowania się do wybranego rodzaju substancji, co cechuje je wysoką specyficznością. Zatem jeden enzym będzie katalizował przemianę jednej substancji lub określonego jej fragmentu.

Dr hab. Maciej Szaleniec, kierownik Międzyinstytutowego Laboratorium Biotechnologii i Katalizy Enzymatycznej w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN w Krakowie, opowiada o możliwościach modyfikacji genetycznych organizmów stosowanych w biotransformacji. Jak wyjaśnia, w przypadku poszukiwań nowych sposobów biotransformacji, stosuje się badania przesiewowe w celu znalezienia odpowiedniego organizmu, który nie potrzebuje modyfikacji genetycznych. W przypadku konieczności syntezy dużej ilości enzymu, stosuje się metody inżynierii genetycznej mikroorganizmów.

Przy stosowaniu biotransformacji z użyciem mikroorganizmów należy uwzględnić trudność przenikania substratów i produktów przez błony biologiczne. W zależności od trudności z przenikaniem, stosuje się środki powierzchniowo czynne, by ułatwić migrację substancji przez błony i zwiększyć jej przepuszczalność. Ważne są też właściwości fizykochemiczne produktu, ponieważ należy uwzględnić jego rozpuszczalność.

Jak to wygląda w praktyce? Otóż niewiele firm decyduje się gwałtownie przejść na biotechnologiczne metody wytwarzania, ponieważ wiąże się to z ogromnymi kosztami.

Zastosowanie procesu biotransformacji ma wiele zalet. Przede wszystkim naukowcy mogą przeprowadzić reakcje szybko, taniej niż dostępnymi metodami syntezy chemicznej i wysoko specyficznie.