Pomimo licznych wyzwań, biotechnologia nadal jest jednym z najszybciej rozwijających się innowacyjnych sektorów przemysłu w UE. Według danych z Komisji Europejskiej wniosła 31 mld euro do ogólnego PKB i stworzyła ponad 200 tys. miejsc pracy w opiece zdrowotnej, przemyśle i rolnictwie. Ponadto wspiera ponad 600 tys. miejsc pracy – pośrednich i indukowanych – w szerzej pojętej gospodarce.

Region CEE rośnie w siłę

CEBioForum 2025 odbyło się w szczególnym momencie – niedługo po ogłoszeniu zmian w finansowaniu amerykańskiego sektora badań przez NIH oraz w trakcie europejskiej debaty nad Biotech Act – nowym pakietem regulacyjnym mającym na celu wzmocnienie sektora biotechnologii i bioprodukcji w Unii Europejskiej. Konferencja stała się przestrzenią nie tylko do rozmów o technologii, ale przede wszystkim – budowania strategii i współpracy między środowiskami naukowymi, biznesem oraz administracją. – Obserwujemy obecnie niezwykle dynamiczny rozwój biotechnologii, jednak kluczowym wyzwaniem pozostaje odpowiedzialne i przemyślane kształtowanie ekosystemu wspierającego innowacje. Wymaga to harmonijnej współpracy środowiska akademickiego, przemysłu, instytucji publicznych i regulacyjnych. Szczególnie istotne w tym kontekście są procesy legislacyjne, które obecnie kształtują ramy dla rozwoju sektora biotechnologicznego w Europie. Nowe regulacje mogą stworzyć przestrzeń dla innowacji, o ile będą uwzględniały potrzeby i możliwości całego ekosystemu – od nauki, przez biznes, aż po instytucje odpowiedzialne za ochronę zdrowia publicznego i bezpieczeństwo produktów – mówi Magdalena Kulczycka, prezes Związku Firm Biotechnologicznych BioForum, organizatora wydarzenia.

Najważniejsze tematy i dyskusje

W trakcie CEBioForum 2025 najwięcej uwagi poświęcono strategiom wzmacniania pozycji Europy w globalnym ekosystemie biotechnologicznym. Eksperci rozmawiali o konieczności intensyfikowania współpracy międzynarodowej i zwiększania finansowania dla najbardziej obiecujących projektów badawczych. Dyskutowano również o przełomowych możliwościach, jakie daje wykorzystanie sztucznej inteligencji i analizy danych – zarówno w procesie odkrywania nowych leków, jak i personalizacji terapii czy przedłużaniu życia pacjentów. Silny akcent położono na zrównoważony rozwój – uczestnicy debat podkreślali rolę biotechnologii w budowie gospodarki cyrkularnej oraz wdrażaniu rozwiązań przyjaznych dla środowiska. Jako kluczowy warunek sukcesu – zarówno w skali kraju, jak i całej Europy – wskazywano współpracę pomiędzy start-upami, uczelniami, dużymi firmami farmaceutycznymi i instytucjami publicznymi. Nie zabrakło również tematów związanych z finansowaniem innowacji. Paneliści analizowali aktualne trendy inwestycyjne oraz zwracali uwagę na potrzebę lepszego zarządzania ryzykiem regulacyjnym. Ważnym wątkiem była także rola administracji publicznej w tworzeniu stabilnego i sprzyjającego innowacjom otoczenia legislacyjnego. Wielu uczestników podkreślało, że niezbędne są dedykowane programy publiczne – zarówno dla rozwoju terapii przełomowych, jak i produkcji leków krytycznych oraz urządzeń medycznych.

Ciekawą i bardzo praktyczną perspektywę wniosły dyskusje z udziałem prywatnych inwestorów, w tym aniołów biznesu oraz przedstawicieli funduszy private equity. Zastanawiano się, jakie warunki powinny spełniać spółki biotechnologiczne, aby przyciągać inwestorów i budować zaufanie rynku. Podkreślano, że innowacyjność technologiczna to zaledwie jeden z elementów układanki – równie istotne są przejrzystość modelu biznesowego, kompetencje zespołu zarządzającego oraz realistyczna strategia komercjalizacji. Inwestorzy podkreślali także wagę wczesnego planowania procesów regulacyjnych oraz otwartości na dialog z rynkiem i partnerami branżowymi. – Obecnie kluczowe staje się przyjęcie strategicznego podejścia do finansowania innowacji oraz zapewnienie transparentnej komunikacji z inwestorami. Rynek od dłuższego czasu sam doskonale weryfikuje wiarygodność i stabilność innowacyjnych spółek, które muszą sprostać oczekiwaniom inwestorów, by utrzymać swoją konkurencyjność – uważa Wojciech Iwaniuk, prezes zarządu InnerValue i członek zarządu INC S.A.

Energia, współpraca, wspólny głos

Eksperci zgodnie wskazywali, że region Europy Środkowo-Wschodniej zyskuje znaczenie dzięki wysokiej jakości kadrze naukowej, konkurencyjności kosztowej i rosnącej kulturze współpracy. – To, co na pewno się nie zmieni, to rygorystyczne wymagania regulacyjne. Stawką jest zdrowie i życie ludzkie, stąd standardy w zakresie prowadzenia badań i dopuszczenia produktów na rynek muszą pozostać rygorystyczne. Wyzwaniem jest wysoki koszt i niezmiennie długi proces od pierwszych odkryć do implementacji innowacji w praktyce klinicznej, choć tutaj rynek upatruje szansy na korzystną zmianę dzięki wykorzystaniu AI, modelowaniu in silico czy symulacji złożonych struktur dzięki technologii organ-on-chip i biodruku 3D – podkreśla Aleksander Kłósek z YouNick Mint. Innowacje są możliwe, ale wymagają mądrego wsparcia systemowego i przyjaznych przepisów. Dariusz Gurtowski z Bioton zwraca uwagę na potrzebę współdziałania branży z administracją: – Potrzebujemy większego zaangażowania strony publicznej – zarówno w kontekście finansowania, jak i likwidowania barier regulacyjnych. Niezbędne jest stworzenie dedykowanego programu dla wytwarzana leków krytycznych – od API po formę gotową. Biotechnologia może dawać konkretne rozwiązania zdrowotne, ale musimy wspólnie zadbać o cały łańcuch – od badań, przez produkcję, po wdrożenie u pacjenta.

Od słów do czynów

Podczas tegorocznej edycji CEBioForum wybrzmiała wyraźnie potrzeba przejścia od deklaracji do realnych działań – uczestnicy byli zgodni, że czas wspólnych rozmów musi przełożyć się na konkretne decyzje i wdrożenia. – To, co naprawdę mnie zainspirowało, to pasja i determinacja ludzi z całej Europy. Mówimy jednym głosem – nie tylko jako region, ale zjednoczona społeczność. Teraz czas na konkretne działania – namawia Karolina Jarosińska z ExecMind. Magdalena Siekacz z CROS również docenia potrzebę przełożenia intensywnych debat na realne procesy: – Zmiany są możliwe tylko wtedy, gdy idą za nimi decyzje legislacyjne, stabilne otoczenie finansowe i zrozumienie potrzeb branży. CEBioForum jest przestrzenią, która takie rozmowy umożliwia i wzmacnia głos regionu.

CEBioForum 2025 to nie tylko konferencja – to przestrzeń realnego dialogu i konkretnych decyzji. Pokazuje, że region Europy Środkowo-Wschodniej nie tylko aspiruje do bycia ważnym graczem w biotechnologii – on już nim jest. Aby utrzymać ten kurs, potrzebne są dalsze działania – wspólna polityka, otwarte finansowanie, rozwój talentów i usuwanie barier. – Potrzebujemy historii sukcesu, które będą zaczynem samonapędzającego koła innowacji. Jestem pewien, że to już wkrótce  – podsumowuje Aleksander Kłósek.